Ετοιμη να αγκαλιάσει οριστικά για τα επόμενα 100 χρόνια το ραδιενεργό κουφάρι του πυρηνικού σταθμού στο Τσέρνομπιλ της Ουκρανίας είναι η νέα «σαρκοφάγος» που θεωρείται από τους ειδικούς ένα από τα σύγχρονα θαύματα του κόσμου.
Η σαρκοφάγος, γνωστή ως NSC (New Shelter Confinement), είναι μεγαλύτερη σε μέγεθος από το Στάδιο Γουέμπλεϊ και ψηλότερη από το Αγαλμα της Ελευθερίας και για να κατασκευαστεί χρειάστηκαν 2 δεκαετίες δουλειάς, 1,5 δισ. ευρώ και απίστευτες ποσότητες ειδικών υλικών.
Η φαραωνικών διαστάσεων κατασκευή των 35.000 τόνων έχει πλέον τοποθετηθεί στην περιοχή που θα μείνει για τον επόμενο αιώνα. Δεν καλύπτει μόνο τα απομεινάρια του αντιδραστήρα 4 του πυρηνικού σταθμού του Τσέρνομπιλ, στον οποίο το 1986 σημειώθηκε ένα από τα χειρότερα πυρηνικά ατυχήματα στην Ιστορία, αλλά έναν αρκετά μεγαλύτερο χώρο, καθώς εντός, μετά το σφράγισμα της, θα ξεκινήσουν οι εργασίες για την αποδόμηση του παλιότερου τσιμεντένιου τάφου που χτίστηκε γύρω από τον αντιδραστήρα μετά το ατύχημα. Εκείνη η κατασκευή, η πρώτη σαρκοφάγος και η επιχείρηση καθαρισμού χρειάστηκαν για να ολοκληρωθούν 206 ημέρες, 400.000 κυβικά μέτρα τσιμέντου, 7.300 τόνους μέταλλου και τα χέρια τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου εργατών της τότε Σοβιετικής Ενωσης. Πολλοί από τους εργάτες αργότερα πέθαναν εξαιτίας της έκθεσης σε τεράστιες ποσότητες ραδιενέργειας.
Το NSC συναρμολογήθηκε κομμάτι κομμάτι σε απόσταση 300 μέτρων από το σημείο της τραγωδίας και, εν συνεχεία, όπως προέβλεπε το σχέδιο της κοινοπραξίας Novarka που έχει αναλάβει το έργο, μεταφέρθηκε πάνω από τον αντιδραστήρα 4 στις 29 Νοεμβρίου. Ξεχωριστά τα κομμάτια πρώτα φτιάχτηκαν στην Ιταλία, έφτασαν στην Ουκρανία με πλοίο και εν συνεχεία με φορτηγά στο Τσέρνομπιλ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα για τον ηράκλειο αυτόν άθλο, χρησιμοποιήθηκαν 18 πλοία και 2.500 φορτηγά! Μετά τη συναρμολόγηση του σκελετού της νέας κατασκευής, μπήκαν στη θέση τους τα συστήματα ασφαλείας, τα συστήματα εξαερισμού και οι ρομποτικοί γερανοί που θα χρησιμοποιηθούν για να διαλύσουν την παλιότερη υποδομή σφραγίσματος.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει ένα ξεκάθαρο σχέδιο για το πώς ακριβώς θα αποθηκευτούν οι ρύποι που θα παραχθούν από τη διαδικασία αποδόμησης της προηγούμενης κατασκευής. Ενα από τα σενάρια που εξετάζονται είναι να δημιουργηθεί ένας χώρος ταφής για τα υλικά που δεν είναι έντονα ραδιενεργά έξω από το NSC και τα μεσαίας και υψηλής επιμόλυνσης με ραδιενέργεια υλικά να αποθηκευτούν για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο εντός της κατασκευής. Οσον αφορά τα ραδιενεργά καύσιμα του ίδιου του αντιδραστήρα 4 που υπάρχουν ακόμη θαμμένα κάτω από τους τόνους τσιμέντου, δεν έχει βρεθεί καμία συγκεκριμένη λύση.
Ο σερ Σούμα Τσακραμπάρτι είναι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) η οποία είναι υπεύθυνη για την υλοποίηση του προγράμματος και για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων.
Σε 12′ φθάνουν το ετήσιο όριο ραδιενέργειας οι εργάτες!
Οσοι εργάζονται κοντά ή πάνω στην παλιά σαρκοφάγο έχουν μαζί τους δύο διαφορετικούς δοσομετρητές. Ο ένας καταγράφει την έκθεση σε πραγματικό χρόνο και ο άλλος πληροφορίες για το ιστορικό του. Υπάρχει ένα ημερήσιο όριο έκθεσης και ένα ετήσιο. Το ετήσιο όριο το πιάνει κάποιος εάν εργαστεί συνεχόμενα επί 12 λεπτά πάνω στη στέγη ή σε μερικές ώρες εάν είναι κοντά στην καμινάδα.
Χρήστος Στασινόπουλος – Έθνος
