Πολλοί άνθρωποι και κυρίως παιδιά προτιμούν την κατανάλωση χυμών αντί ολόκληρων φρούτων, είναι όμως το ίδιο θρεπτικά και ωφέλιμα για την υγεία; Ανεξάρτητα από το φρούτο και τη μέθοδο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του χυμού, η κατανάλωση φρούτων μαζί με το φλοιό αποτελούν αναμφισβήτητα την πιο πλήρη και ποικίλη πηγή θρεπτικών ουσιών.
Ο λόγος για τον οποίο τα φρούτα υπερτερούν έναντι του χυμού είναι ο φλοιός και το λευκό μέρος μεταξύ του φλοιού και του καρπού.
Ο βρώσιμος φλοιός των φρούτων είναι πλούσιος σε φυτικές ίνες οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευεργετικές για την σωστή λειτουργία του εντέρου, ενώ παράλληλα βοηθούν στο αίσθημα κορεσμού. Επιπλέον αποτελεί περιοχή όπου λαμβάνουν χώρα σημαντικές βιολογικές δραστηριότητες. Στο φλοιό το φρούτο αλληλεπιδρά με το φως σχηματίζοντας μια ποικιλία χρωστικών ουσιών που απορροφούν διαφορετικά μήκη κύματος του φωτός. Οι χρωστικές αυτές περιλαμβάνουν τα φλαβονοειδή και τα καροτενοειδή τα οποία έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση προστατεύοντας και ενισχύοντας τον ανθρώπινο οργανισμό. Ο φλοιός των σταφυλιών μάλιστα φαίνεται ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και παρέχει επίσης προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία. Κατά τη διάρκεια παρασκευής του χυμού ο φλοιός ως επί το πλείστον δεν χρησιμοποιείται και τα πλεονεκτήματα του φλοιού χάνονται.
Το λευκό μέρος μεταξύ της φλούδας και του καρπού περιέχει επίσης φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά. Ένα καλό παράδειγμα είναι ο χυμός πορτοκαλιού. Το λευκό, ινώδες, μέρος του πορτοκαλιού περιέχει τα φλαβονοειδή, ενώ τα ζουμερά πορτοκαλί τμήματά του, περιέχουν την περισσότερη βιταμίνη C. Η βιταμίνη C και τα φλαβονοειδή αλληλεπιδρούν και προσφέρουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία του ανθρώπου. Εάν κατά τη διάρκεια παρασκευής του χυμού το λευκό μέρος (η πούλπα) αφαιρείται, τα φλαβονοειδή και τα οφέλη τους χάνονται. Η απώλεια αυτή είναι ένας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους είναι προτιμότερο να τρώμε το πορτοκάλι ολόκληρο και όχι ως χυμό.
Τελικά ο χυμός είναι ανθυγιεινός; Η απάντηση εξαρτάται από το ποια φρούτα αντικαθιστά και πώς καταναλώνεται. Πολλοί χυμοί φρούτων που πωλούνται στο εμπόριο, περιέχουν μόνο ένα μικρό ποσοστό πραγματικού χυμού και πρόσθετες γλυκαντικές ουσίες. Ως εκ τούτου, είναι εύκολο να καταναλώσουμε μεγάλη ποσότητα θερμίδων χωρίς να προσλάβουμε τα ανάλογα θρεπτικά συστατικά. Αντιθέτως ο φρεσκοστυμμένος χυμός περιέχει το μεγαλύτερο μέρος των θρεπτικών συστατικών του φρούτου, ειδικότερα αν δεν σουρώνεται και στύβεται μαζί με τον φλοιό.
Επιπλέον ο χυμός φρούτων λόγω της απουσίας των φυτικών ινών αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πιο γρήγορα από ότι το ολόκληρο φρούτο, ενώ και τα ποσοστά ζάχαρης που λαμβάνονται με τον χυμό είναι υψηλότερα από τα φρούτα. Για παράδειγμα σε 120 θερμίδες μήλου περιέχονται 24γρ. ζάχαρης, ενώ σε 120 θερμίδες χυμού μήλου περιέχονται 30γρ. ζάχαρης. Πρόσφατη έρευνα του Harvard School of Public Health, έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν τουλάχιστον δύο μερίδες φρούτων κάθε εβδομάδα –ιδιαίτερα μούρων, σταφυλιών και μήλων- μείωσαν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, μέχρι και 23%, σε σχέση με εκείνους που κατανάλωναν λιγότερα φρούτα. Αντιθέτως, όσοι έπιναν τουλάχιστον έναν χυμό φρούτων κάθε μέρα, αύξησαν τις πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, έως και 21%. Οι ερευνητές βρήκαν ότι αντικαθιστώντας τρεις μερίδες χυμών φρούτων την εβδομάδα, με ολόκληρα τα φρούτα, μειωνόταν κατά 7% ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη. Ο υψηλός γλυκαιμικός δείκτης του χυμού φρούτων –που περνά στο πεπτικό σύστημα πιο γρήγορα από τα φρούτα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες- μπορεί να εξηγεί τη σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης χυμού και του κινδύνου για διαβήτη.
Εάν για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορείτε να καταναλώσετε το φρούτο ολόκληρο ο χυμός φρούτων αποτελεί μονόδρομο, και σίγουρα καλύτερη επιλογή από τα αναψυκτικά, καλό θα είναι στο χυμό, μαζί με τα φρούτα, να προσθέτετε και λαχανικά, ώστε να λαμβάνετε πολλά θρεπτικά συστατικά.
Γαζής Π. Γιώργος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πεφανερωμένης 9 Λευκάδα, τηλ. 2645022822, 6944373860
