Αρχική Μόνιμες Στήλες Λόγος και θεραπεία Νομικό πλαίσιο ειδικής αγωγής – Ο ρόλος της οικογένειας

Νομικό πλαίσιο ειδικής αγωγής – Ο ρόλος της οικογένειας

0
kids

kids

Γράφει ο Σπύρος Κούρτης.

Ακόμη και σήμερα, όπου οι πληροφορίες μεταδίδονται με ταχύτατους ρυθμούς, υπάρχουν πολλές οικογένειες παιδιών ειδικής αγωγής, οι οποίες δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.Ας δούμε, λοιπόν, πως κατωχυρώνονται νομικά αυτές οι οικογένειες καθώς επίσης τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.

Οι οικογένειες παιδιών με ειδικές ανάγκες για πολλά χρόνια δεν είχαν καμία νομική υποστήριξη στην εκπαιδευτική πραγματικότητα των παιδιών τους. Κατά συνέπεια, έμεναν κατά ένα μεγάλο μέρος χωρίς βοήθεια και είχαν ελάχιστη υποστήριξη από τους ειδικούς επαγγελματίες. Η εστίαση επικεντρωνόταν μονάχα στο παιδί και η κύρια εκπαίδευση, αλλά και πρακτική των ειδικών βασιζόταν στην εργασία μόνο με το παιδί, χωρίς να δημιουργούν επικοινωνιακές σχέσεις με τους γονείς.

Η νομοθετική κατοχύρωση της ειδικής αγωγής παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα. Το νομικό πλαίσιο, ιδιαίτερα όπως διαμορφώνεται με το Νόμο 2817/2000, έχει εκσυγχρονιστεί και εναρμονισθεί με την ευρωπαϊκή πολιτική για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και την ενσωμάτωση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα κοινά σχολεία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία σχολείου και οικογένειας και ειδικότερα στη συμμετοχή των γονέων, που έχουν παιδί με ειδικές ανάγκες στη διαδικασία της εκπαιδευτικής του αντιμετώπισης (Ν. 1566/1985 και 2817/2000).

Σύμφωνα με τον Νόμο 1566/1985, παρέχεται το δικαίωμα στους γονείς να εκπροσωπούνται σε εθνικό, νομαρχιακό, δημοτικό και σχολικό επίπεδο. Ο ρόλος τους είναι κυρίως συμβουλευτικός σε όλα τα επίπεδα εκπροσώπησης, ενώ σε σχολικό επίπεδο αποκτούν πιο καθοριστικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων σε θέματα που αφορούν στην καθημερινή λειτουργία του σχολείου (π.χ. εκδηλώσεις, εκδρομές, διαχείριση ταμείου, κ.ά.). Παρόλα αυτά, οι γονείς απουσιάζουν από τα κέντρα λήψης δευτερογενών αποφάσεων σε θέματα που σχετίζονται με την οργάνωση και τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος.

Σύμφωνα με τον Νόμο 2817/2000, οι γονείς αποκτούν επιπλέον δικαιώματα. Έχουν το δικαίωμα επιλογής για παραπομπή του παιδιού τους σε αξιολόγηση και είναι τα άτομα στα οποία γνωστοποιείται η επίσημη διάγνωση. Επιπρόσθετα, οι γονείς ή οι έχοντες τη γονική μέριμνα λαμβάνουν την τελική απόφαση για τη φοίτηση του παιδιού με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε διάφορες σχολικές μονάδες ειδικών αναγκών, συμμετέχουν στη συμπλήρωση του οικογενειακού ιστορικού και δικαιούνται να λάβουν μέρος στην κατάρτιση και εφαρμογή προγραμμάτων συμβουλευτικής και εκπαίδευσης γονέων και οικογένειας.

Η ελληνική νομοθεσία κατοχυρώνει την ενεργή συμμετοχή της οικογένειας στην εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες. Ωστόσο, ενώ η νομοθεσία κατοχυρώνει, η ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα αναιρεί. Μόλις ένα μικρό ποσοστό παιδιών με ειδικές ανάγκες εκπαιδεύεται σε σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής, εξαιτίας διαφόρων δυσκολιών στην εύρεση κατάλληλου σχολικού πλαισίου φοίτησης ή και έλλειψης υποδομών και εξειδικευμένου προσωπικού. Επίσης, η οικογένεια πολλές φορές εμπλέκεται μόνο στην παροχή πληροφοριών στη διαδικασία αξιολόγησης και εκεί τελειώνει ο ρόλος της.

Παράλληλα, παρατηρούνται καθυστερήσεις στην έκδοση γνωματεύσεων, καθώς και ποικίλες προσφυγές ακόμα και στον/στην Υπουργό Παιδείας.
Στον πιο πρόσφατο νόμο 3699/2008-ΦΕΚ 199/Α΄/2.10.2008 της Ειδικής Αγωγής και με αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, που εκδίδονται ύστερα από εισήγηση του Τμήματος ΕΑΕ του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ρυθμίζονται θέματα σχετικά με: την προσφορά συμβουλευτικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών στους γονείς των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Τα ΚΕΔΔΥ, μέσα από τις αρμοδιότητες λειτουργίας τους, έχουν να διαδραματίσουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ειδική αγωγή. Μία από τις αρμοδιότητές του είναι η παροχή συνεχούς συμβουλευτικής υποστήριξης και ενημέρωσης στο εκπαιδευτικό προσωπικό και σε όσους συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην επαγγελματική κατάρτιση και τη διοργάνωση προγραμμάτων ενημέρωσης και κατάρτισης για τους γονείς και τους ασκούντες τη γονική μέριμνα, σε συνεχή βάση στην περιοχή αρμοδιότητάς τους, υπό τη μορφή ενημερωτικών ημερίδων που οργανώνονται με ευθύνη του οικείου ΚΕΔΔΥ.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Η νομοθεσία, αλλά και όλες οι κατακτήσεις στο χώρο της ειδικής αγωγής προσφέρουν πολλά δικαιώματα σε κάθε γονέα παιδιού με ειδικές ανάγκες.Ειδικότερα, ένας γονέας έχει το δικαίωμα:

-Να ζητήσει παραπομπή για αξιολόγηση του παιδιού του.
-Να δίνει γραπτή συγκατάθεση για οποιεσδήποτε επίσημες αξιολογήσεις που πρόκειται να πραγματοποιηθούν και να λαμβάνει υπόψη του τις αξιολογήσεις εκείνες που γίνονται από το
σχολείο και έχουν αξιόπιστη βάση.
-Να δίνει συγκατάθεση για οποιαδήποτε αξιολόγηση που πρόκειται να πραγματοποιηθεί κι αφορά στο παιδί του.
-Να συμμετέχει στην Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Ε.Ε.Ε.Α.Ε.)
-Να εφεσιβάλλει την απόφαση της Ε.Ε.Ε.Α.Ε.
-Να παραλάβει αντίγραφο των αξιολογήσεων του παιδιού του από την Ε.Ε.Ε.Α.Ε.
-Να φοιτά το παιδί του στην εκπαιδευτική του περιφέρεια.
-Να είναι πλήρως ενημερωμένος για το σχολικό του πρόγραμμα.
-Να εμπλέκεται σε αποφάσεις που αφορούν στην εκπαίδευση του παιδιού του.
-Να είναι ένα καλοδεχούμενο μέλος της ομάδας σχεδιασμού του ΣΕΠ (Σχεδιασμός Εξατομικευμένου Προγράμματος).
-Να παίρνει την απόφαση για τοποθέτηση του παιδιού σε οποιοδήποτε ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
-Να ζητά αναφορά για την πρόοδο του παιδιού του κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
-Να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες των σχολικών φακέλων του παιδιού του.
-Να παίρνει πληροφορίες για το παιδί του από τους δασκάλους, τους διευθυντές και τα διοικητικά
στελέχη.
-Να είναι ενημερωμένο μέλος της εκπαιδευτικής ομάδας του παιδιού του.
Ειδικότερα, τα βασικά δικαιώματα που παρέχει η ελληνική νομοθεσία στις οικογένειες παιδιών με ειδικές ανάγκες και οφείλουν να προσέξουν οι γονείς είναι τα ακόλουθα:

Οι γονείς έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν το κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο για το παιδί τους μετά τη διάγνωση και την αξιολόγησή του. Για το σκοπό αυτό, οι υπηρεσίες συνεργάζονται με τους γονείς, τους ενημερώνουν για την κατάλληλη εκπαιδευτική δομή και προτείνουν συγκεκριμένο Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (ΕΕΠ) (Ν.2817/2000 και Υπ. Απ. Γ6/10235/2002).Πολλές φορές η επιλογή σχολείου γίνεται με υπόδειξη του Κέντρου Διάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΚΔΑΥ). Το ΚΔΑΥ έχει αρμοδιότητα να προτείνει στους γονείς ή κηδεμόνες των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες το σχολικό εκείνο πλαίσιο που εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες αυτές και να προτείνει, επίσης, το ειδικό εξατομικευμένο πρόγραμμα που πρέπει να ακολουθεί ο εκπαιδευτικός.Η πρόταση αυτή δεν έχει το χαρακτήρα αναγκαστικής διοικητικής πράξης ούτε και είναι νομικά υποχρεωμένοι οι γονείς ή οι κηδεμόνες να την εφαρμόσουν. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν έννομες συνέπειες ή ευθύνες από τη μη εφαρμογή της, καθώς η τελική απόφαση για τη φοίτηση του μαθητή ανήκει στους γονείς ή τους κηδεμόνες του.Η μεταφορά των παιδιών με ειδικές ανάγκες στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγή γίνεται με κρατικά έξοδα (Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 2001, Αρ. Φύλλου 1503, Υπ. Απ.Γ6/4494).Οι γονείς μπορούν να ζητήσουν κατ’ οίκον διδασκαλία για το παιδί τους (Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 2001, Αρ. Φύλλου 1503, Υπ. Απ. Γ6/4494).

Οι γονείς έχουν δικαίωμα για συμμετοχή στην κατάρτιση και εφαρμογή προγραμμάτων έγκαιρης (πρώιμης) εκπαιδευτικής παρέμβασης για παιδιά προσχολικής ηλικίας, καθώς και προγραμμάτων συμβουλευτικής γονέων και οικογένειας (Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 2001, Αρ. Φύλλου 1503, Υπ. Απ. Γ6/4494).
Πέρα όμως των δικαιωμάτων των γονέων, υπάρχουν και υποχρεώσεις. Ένας γονέας έχει την υποχρέωση:
-Να μοιράζεται τις πληροφορίες που έχει για την ιατρική και αναπτυξιακή πρόοδο του παιδιού του.
-Να μοιράζεται τις πληροφορίες για την καθημερινή συμπεριφορά του παιδιού του στο σπίτι.
-Να γνωρίζει τα δικαιώματά του.
-Να είναι ενημερωμένος για τη σχολική διαδικασία που αφορά στο παιδί του.
-Να εδραιώνει την επικοινωνία του με τη σχολική μονάδα.

Είναι πολύ σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μονάδας να γνωρίζουν οι γονείς των μαθητών ειδικής αγωγής τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.Ίσως έτσι κάνουν πιο εύκολο το έργο τόσο των καθηγητών όσο και των ίδιων των παιδιών τους.

 

spkourtis

Προηγούμενο άρθροΑγιομαυρίτικες ιστορίες
Επόμενο άρθροΚοπή πίτας συλλόγου επαγγελματιών Νικιάνας