Γράφει η Μαρία Γιαννικοπούλου.
«Οι μουσικοί έχουν προορισμό να συλλάβουν όλη τη μαγεία μιας μέρας ή μιας νύχτας, της γης ή του ουρανού. Μόνο αυτοί μπορούν να αναπαράγουν μια τέτοια ατμόσφαιρα ή τον αιώνιο παλμό της». (Claude Debussy)
Ο Achille- Claude Debussy, γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου 1862 στο Σεν Ζερμέν αν Λε, προάστιο του Παρισιού και ήταν το μεγαλύτερο από τα πέντε παιδιά του Manuel-Achille και της Victorin Manourin. Την ανατροφή του όμως, είχε αναλάβει η θεία του Clementin, που ήταν και νονά του. Το 1865 μετακομίζουν οικογενειακώς στο Παρίσι, αλλά ο Claude λόγω οικονομικών δυσκολιών, περνούσε πολύ χρόνο με τη θεία του στις Κάννες. Εκεί σε ηλικία 7 ετών ξεκίνησε πιάνο με τον Jean Cerutti και με την Marie Mauté de Fleurville, μαθήτρια του Chopin, που είδε το ταλέντο του στη μουσική και τον προώθησε στο κονσερβατόριο του Παρισιού, στο οποίο ξεκινάει να σπουδάζει στα δέκα του χρόνια. Παραμένει στο κονσερβατόριο για δώδεκα χρόνια, κερδίζοντας διακρίσεις και βραβεία για το ταλέντο του στο πιάνο. Αλλά, οι επαναστατικές του ιδέες στη σύνθεση αντιμετωπίζονται με κάποια δυσπιστία. Επέλεξε λοιπόν να συνεχίσει τις σπουδές του στη σύνθεση με τον Ernest Guiraud, που βλέπει με συμπάθεια τις πρωτοποριακές του ιδέες.
Σε ηλικία 23 ετών, λαμβάνει μέρος στο διαγωνισμό για το βραβείο της Ρώμης και κερδίζει υποτροφία τριετούς φοίτησης στη Βίλα των Μεδίκων, ύψιστη διάκριση για έναν συνθέτη. Οι απαιτητικές και δύσκολες συνθήκες όμως που επικρατούν στην Ακαδημία, τον κάνουν να νιώθει καταπιεσμένος και έτσι το 1890 διακόπτει οριστικά τη φοίτησή του εκεί. Επιστρέφοντας από τη Ρώμη, αποφασίζει να ζήσει μια ζωή ελεύθερη, χωρίς κανόνες, με πολλές ερωμένες. Εγκαταλείπει την τραγουδίστρια Marie Vasnie, σύζυγο αρχιτέκτονα, και αργότερα συνάπτει σχέση με την Gabrielle Dupont.
Κερδίζει τα προς το ζην σαν συνοδός πιανίστας, ενορχηστρωτής και μουσικοκριτικός.To 1899, παντρεύεται την Rosalie Texier, ενώ μετά από τέσσερα χρόνια γάμου μαζί της, τη χωρίζει για την Emma Bardac, ερωμένη του Gabriel Faure, διάσημου συνθέτη της εποχής, με την οποία αποκτά μια κόρη. Το διαζύγιο του από την πρώην σύζυγό του, οδηγεί την Texier σε μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας. Στην κόρη του Claude- Emma έχει αφιερώσει την γνωστή σουίτα για πιάνο «Children’s Corner».
Οι συνθέσεις του διέπονται από την ίδια ελευθερία που είχε και στην προσωπική του ζωή. Τα πρώιμα έργα του, είναι έντονα επηρεασμένα από τον Chopin και τον Wagner, ενώ αργότερα βρίσκει ερεθίσματα στον Mussorgski και στον τύπο ορχήστρας «gamelan» της Άπω Ανατολής. Έργα του, όπως το «Πρελούδιο για το απομεσήμερο ενός φαύνου» («Prelude a l’apres midi d’un faune»), «Κουαρτέτο εγχόρδων σε Σολ ελάσσονα», «D’annunzio»), «Η Θάλασσα», οι «Εικόνες Ι και ΙΙ», «Suite Bergamasque», « Το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού», σηματοδοτούν μια δημιουργική συνθετική περίοδο, με αμεσότητα στην έκφραση, με καινοτομίες στην αρμονία, στις κλίμακες ( χρήση ολοτονικών, πεντατονικών και χρωματικών κλιμάκων), στις μουσικές μορφές και στην ενορχήστρωση. Ανέδειξε νέα όργανα και ηχοχρώματα στην ορχήστρα και έδειχνε ιδιαίτερη προτίμηση σε όργανα όπως το φλάουτο και την άρπα, που απέδιδαν «αέρινα» ηχοχρώματα. Αμφισβήτησε τους παραδοσιακούς κανόνες του μουσικού συστήματος και οι καινοτόμες συνθέσεις του, που στόχο έχουν να προκαλέσουν «συνειρμικές εντυπώσεις και ειδικούς φωτισμούς» (σύμφωνα με τον ίδιο), οδήγησε τους ιστορικούς να τον κατατάξουν στο κίνημα του «Ιμπρεσιονισμού1» . Ο ίδιος όμως, αρνούταν πεισματικά τον χαρακτηρισμό του ιμπρεσιονιστή συνθέτη, ενώ νιώθει περισσότερο συνδεδεμένος με τον κίνημα του γαλλικού «συμβολισμού2» . Χαρακτηριστικό συμβολικό του έργο, είναι η μοναδική του όπερα « Πελλέας και Μελισσάνθη».
Το 1909 μαθαίνει ότι πάσχει από καρκίνο του εντέρου και ακολουθεί διάφορες θεραπείες, χωρίς αποτέλεσμα. Στα χρόνια που ακολουθούν γράφει το μπαλέτο «Jeux» ( «Παιχνίδια»), «Σε άσπρο και σε μαύρο» και σονάτες για διάφορα όργανα. Στο Παρίσι, στις 25 Μαρτίου 1918, υποκύπτει στην ασθένειά του.
Παρακάτω μπορείτε να ακούσετε δύο από τις πιο γνωστές συνθέσεις του.
Πρελούδιο για το απομεσήμερο ενός φαύνου” ( το φλάουτο, που το χρησιμοποιεί ο Debussy σαν αυλό του Πανός, μας παραπέμπει συνειρμικά σε βουκολικά ειδύλλια)
Clair de lune” για πιάνο, απο τη “Suite Bergamasque
*H Μαρία Γιαννικοπούλου, είναι απόφοιτος του Ιονίου Πανεπιστημίου τμήματος Μουσικών Σπουδών.
1) Καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στο β’ μισό του 19ου αιώνα. Η μουσική, εκφράζει το συναισθηματικό χρώμα και την ατμόσφαιρα, αντί της ξεκάθαρης γραμμής και μορφής. Προέρχεται από το ομώνυμο εικαστικό κίνημα, που πήρε το όνομα του από τον πίνακα του Monet «Impression, soleil levant»
2) Καλλιτεχνικό ρεύμα στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι εικόνες και τα αντικείμενα χρησιμοποιούνται από τους καλλιτέχνες με συμβολική έννοια.
