Την περίοδο της Σαρακοστής πολλοί άνθρωποι τροποποιούν σε μεγάλο βαθμό τις διατροφικές τους συνήθειες με σκοπό να νηστέψουν.
Στη νηστεία αποφεύγονται τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά και η βάση της διατροφής αποτελείται από όσπρια και λαδερά, θαλασσινά, αμυλούχα (ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, δημητριακά), φρούτα και λαχανικά.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Κρήτης, η αποχή από την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών κατά τη νηστεία προσδίδει πολλαπλά οφέλη στα άτομα που την ακολουθούν, όπως:
- μειωμένα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα.
- καλύτερη λειτουργιά του εντέρου, λόγω της αυξημένης πρόσληψης φυτικών ινών
- μείωση των επιπέδων ουρικού οξέος λόγω της μειωμένης πρόσληψης προϊόντων ζωικής προέλευσης.
- καλύτερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, εξαιτίας της υψηλής πρόσληψης καλίου (φρούτα, λαχανικά, όσπρια) και χαμηλής πρόσληψης νατρίου, καθώς καταναλώνονται λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα.
- καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, εφόσον οι απλοί υδατάνθρακες καταναλώνονται με μέτρο.
- χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, εφόσον δεν κάνουμε κατάχρηση στο ψωμί, το λάδι και τον ταραμά.
Η παρατεταμένη νηστεία ωστόσο μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις κάποιων θρεπτικών συστατικών, όπως το ασβέστιο, η βιταμίνη D, ο σίδηρος και η βιταμίνη B12, εφόσον δεν γίνει ο κατάλληλος σχεδιασμός του διαιτολογίου.
Καλές πηγές βιταμίνης Β12 αποτελούν τα οστρακοειδή.
Καλές πηγές ασβεστίου αποτελούν τα προϊόντα σόγιας, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, οι μπάμιες, ο χαλβάς, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα αμύγδαλα, το ταχίνι, τα μύδια και τα στρείδια. Για καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου από τα φυτικής προέλευσης τρόφιμα θα πρέπει να αποφεύγεται ο συνδυασμούς τους στο ίδιο γεύμα με τρόφιμα που είναι πηγές οξαλοξικού οξέος, καφεΐνης, τανινών και φυτικού οξέος (σπανάκι, σέλινο, παντζάρια, χόρτα, κακάο, τσάι).
Καλές πηγές σιδήρου αποτελούν τα όσπρια, η σόγια, οι ξηροί καρποί, τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα και τα θαλασσινά. Για καλύτερη απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου που βρίσκεται στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης θα πρέπει τα παραπάνω τρόφιμα να καταναλώνονται ταυτόχρονα με μια πηγή βιταμίνης C, όπως εσπεριδοειδή, ντομάτα και κόκκινη πιπεριά. Σημαντικό είναι πλούσια σε σίδηρο τρόφιμα να μην καταναλώνονται ταυτόχρονα με τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο, καθώς ο σίδηρος και το ασβέστιο ανταγωνίζονται για την απορρόφησή τους στο λεπτό έντερο.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουν συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού όπως οι εγκυμονούσες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι λόγω των αυξημένων αναγκών τους σε θρεπτικά συστατικά, τα οποία είναι δύσκολο να καλυφθούν σε παρατεταμένη νηστεία. Ασθενείς που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή ή έχουν σοβαρή σιδηροπενική αναιμία καλό θα είναι να αποφύγουν εντελώς τη νηστεία.
Γαζής Π. Γιώργος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πεφανερωμένης 9 Λευκάδα, τηλ. 2645022822, 6944373860
