Ο καφές αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του Έλληνα και πολλοί ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να ξεκινήσουν την ημέρα τους χωρίς πρώτα να καταναλώσουν ένα φλιτζάνι από το αγαπημένο αυτό ρόφημα.
Αν και οι απόψεις για τον καφέ είναι αντικρουόμενες, όλες και περισσότερες μελέτες υποστηρίζουν ότι η μέτρια κατανάλωσή του προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την υγεία.
Το πιο γνωστό πλεονέκτημα του καφέ είναι οι διεγερτικές του ιδιότητες. Βοηθάει στη συγκέντρωση και μας κρατά σε εγρήγορση.
Περιέχει ελάχιστες θερμίδες και είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά, τα οποία προστατεύουν από τις ελεύθερες ρίζες που ελευθερώνονται κατά την οξείδωση των τροφών και δημιουργούν βλάβες στα κύτταρα του οργανισμού. Μάλιστα σε έρευνα του 2005 στο πανεπιστήμιο του Scranton βρέθηκε ότι λόγω της περιορισμένης κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών κύρια πηγή αντιοξειδωτικών για τους Αμερικάνους είναι ο καφές. Ο ντεκαφεινέ φαίνεται να περιέχει παραπλήσια ποσότητα αντιοξειδωτικών με τον κανονικό καφέ.
Έχει αντικαρκινική δράση. Έρευνα του πανεπιστημίου του Harvard έδειξε ότι οι γυναίκες που καταναλώνουν καφέ έχουν μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ενώ ιταλοί ερευνητές του Milan’s Istituto di Ricerche Farmacologiche βρήκαν ότι κατανάλωση 2-3 ποτηριών καφέ μειώνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος κατά 40%. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες φαίνεται ότι η καθημερινή κατανάλωση καφέ προστατεύει από την εμφάνιση καρκίνου του ενδομητρίου. Επιπλέον η συμβολή του στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας προστατεύει από την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 25%.
Μειώνει την πιθανότητα ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 και της νόσου του Parkinson. Σύμφωνα με έρευνα του Harvard School of Public Health (HSPH) η κατανάλωση 2-3 φλιτζανιών καφέ καθημερινά μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 κατά 30%, ενώ σε 30ετή έρευνα που έγινε σε 8.000 άντρες διαπιστώθηκε ότι όσοι κατανάλωναν καφέ παρουσίαζαν 5 φορές μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν την ασθένεια Parkinson.
Τέλος, η κατανάλωση καφέ φαίνεται να μειώνει κατά 45% την πιθανότητα εμφάνισης πέτρας στην χολή και τα νεφρά και κατά 80% την εμφάνιση κίρρωσης του ήπατος, μειώνει την απελευθέρωση ισταμίνης με αποτέλεσμα να ανακουφίζει από τα συμπτώματα κάποιων αλλεργιών και φαίνεται να βοηθά κατά της στυτικής δυσλειτουργίας στους άντρες.
Τα οφέλη του καφέ ωστόσο χάνονται σε περίπτωση υπερβολικής κατανάλωσής του και η λήψη περισσότερων από 3 φλιτζάνια καφέ σε καθημερινή βάση μπορεί να φέρει δυσάρεστα αποτελέσματα. Τα μειονεκτήματα του καφέ είναι άμεσα συνδεδεμένα με την καφεΐνη.
Η μεγάλη κατανάλωση καφεΐνης αυξάνει την αρτηριακή πίεση και δημιουργεί ταχυκαρδίες, αϋπνίες, ανησυχίες, συμπτώματα κατάθλιψης και έντονους πονοκεφάλους και ημικρανίες, ενώ συσχετίζεται με πρόωρο τοκετό, αποβολή, λιποβαρή νεογνά και ανικανότητα σύλληψης.
Αυξάνει τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης και της LDL-χοληστερόλης (κακής χοληστερόλης) και των τριγλυκεριδίων (ειδικότερα ο στιγμιαίος καφές) αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή.
Αυξάνει τον κίνδυνο για αρθριτικά (κυρίως ο άφιλτρος καφές) και τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης, καθώς αυξάνει την απέκκριση ασβεστίου στα ούρα.
Ο καφές, ακόμη και ο ντεκαφεϊνέ, περιέχει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ, η οποία βοηθάει στην πήξη του αίματος. Επομένως αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό ή θρόμβωση.
Αυξάνει την έκκριση των γαστρικών υγρών με αποτέλεσμα να δημιουργεί έντονους πόνους στο στομάχι και προβλήματα πέψης.
Ωστόσο η πιθανότητα εμφάνισης κάποιας παρενέργειας εξαρτάται από το άτομο και την δόση του καφέ που μπορεί να αντέξει ο οργανισμός του. Υπάρχουν άτομα τα οποία καταναλώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες καφέ χωρίς να εμφανίζουν κάποιο αρνητικό σύμπτωμα και υπάρχουν άτομα τα οποία καταναλώνοντας μόνο ένα φλιτζάνι καφέ το πρωί παρουσιάζουν νευρικότητα και αρρυθμίες όλη την υπόλοιπη μέρα.
Γαζής Π. Γιώργος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πεφανερωμένης 9 Λευκάδα, τηλ. 2645022822, 6944373860
