Την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2016 πραγματοποιήθηκε η μεγάλη εκδήλωση για την ανάμνηση της θυσίας των βλαχόπουλων στο Κάστρο της Βόνιτσας.
Ακολουθεί ο χαιρετισμός της Αμφικτιονίας Ακαρνάνων καθώς και δυο βίντεο από την εκδήλωση:
Ανάμνηση θυσίας βλαχόπουλων στο κάστρο της Βόνιτσας, Οκτώβριος 1798
Σας καλωσορίζουμε στο κάστρο των 18 εθνοτήτων.
Σήμερα βρισκόμαστε εδώ για την ανάμνηση ενός γεγονότος θυσίας ανθρώπων-παιδιών στην υπεράσπιση του κάστρου, υπεράσπιση μιας οργανωμένης κοινωνίας, στην Βόνιτσα.
Η έκφραση οργανωμένη κοινωνία είναι το κυρίαρχο στοιχείο στην όλη η ιστορία, όχι μόνο του γεγονότος της ανάμνησης αλλά η ιστορία της περιοχής στους αιώνες που πέρασαν.
Οι ξένοι διπλωμάτες, ιστορικοί και περιηγητές, ήθελαν για δικά τους μελλοντικά συμφέροντα να παρουσιάσουν την περιοχή και γενικότερα τον ελλαδικό χώρο σαν μια υποανάπτυκτη κοινωνία, χωρίς δομή, χωρίς οργάνωση, χωρίς κανόνες και με υπερισχύουσα δύναμη την επιβολή δια των όπλων.
Το σημερινό γεγονός της ανάμνησης ανατρέπει όλα όσα οι ξένοι έγραψαν για τον Ιγνάτιο τον μετέπειτα μητροπολίτη Άρτας και Ουγγροβλαχίας, καθώς και για τον δικό μας Βονιτσιάνο Λογοθέτη Χαλκιόπουλο.
Η γραφή των ξένων για την κατάληψη της Βόνιτσας το 1798 από τον Αλή Πασά, λέει ότι μετά την σφαγή των Γάλλων της Πρέβεζας, οι Γάλλοι εγκαταλείπουν την Βόνιτσα, αφήνουν στο αναρρωτήριο του Κάστρου τέσσερεις γάλλους αξιωματικούς, και πηγαίνουν στην Αγία Μαύρα για καλλίτερη άμυνα. Ο Αλής δίνει εντολή στον Ιγνάτιο να έρθει στην Βόνιτσα και να πάρει τα κεφάλια των άρρωστων γάλλων αξιωματικών. Αυτό ο Ιγνάντιος το κάνει με την βοήθεια του Βονιτσιάνου Λογοθέτη, του Χαλκιόπουλου. Ετσι λοιπόν, λένε οι ξένοι, ότι έγινε η παράδοση της Βόνιτσας. Ένα άκρως συκοφαντικό κείμενο για τον Ιγνάτιο, τον μετέπειτα μητροπολίτη Αρτας και Ουγγροβλαχίας. Τον μετέπειτα πόλο συγκέντρωσης όλων των Φιλικών στην Πίζα της Ιταλίας, τον για πολλούς ιστορικούς ακόλουθο του Καποδίστρια.
Όμως οι Βλάχοι της Δυτικής Πίνδου, στην γιορτή του δεκαπεντάγουστου, αρχίζουν τον μεγάλο χορό τους , την γιορτή τους με το χορό-τραγούδι-μοιρολόι για τα βλαχόπουλα που έπεσαν όταν ο Αλής Κόνεψε το κάστρο της Βόνιτσας. Ένα τραγούδι που χορεύεται πάνω από ένα αιώνα.
Τι να πιστέψουμε, τις συκοφαντίες των ξένων διπλωματών ή την πολυετή ιστορία μιας οργανωμένης κοινωνίας, που τιμά όπως όλη η Ήπειρος, τους νεκρούς της πριν τον γάμο, την βάπτιση ή το γλέντι.
Αν διαβάσουμε τις γραφές των ξένων για τον μεσαίωνα στην Ελλάδα, παρατηρούμε ότι την εμφανίζουν εγκαταλελειμμένη, χωρίς διοικητικές δομές, χωρίς πολιτισμό.
Οι επιστολές του μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιωάννη Απόκαυκου (1200-1232 μ.χ) προς τους επίσκοπους της Βόνδιτσας, της πρώτης σε τάξη επισκοπής, μας παρουσιάζουν τεκμηριωμένα την οργανωμένη δομή στον 130 αιώνα. Η Βόνδιτσα έχει πολιτικό διοικητή που ονομάζεται Κατεπάνο, έχει δημόσιους λειτουργούς, έχει μια σημερινού τύπου αστυνομική δύναμη που την ορίζει ο επιτετραμμένος του πρωτοβεστιάριου της Αλυάτου. Έχει διοικητή του κάστρου σε επίπεδο στρατηγού που τον ονόμαζαν Οψαρά. Έχει οικονομικές δραστηριότητες με πολίτες άλλων εθνοτήτων, όπως ο Κόμης Γρηγόριος εξ Αρμενίων, έχει θρησκευτικά δικαστήρια που η ποινή δεν είναι για τιμωρία αλλά για μετάνοια. Εχει σχολή Παπαδικής, γραμματικής και αριθμητικής, έχει κτιριακές εγκαταστάσεις που στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 13ου αιώνα φιλοξένησε την σύνοδο των επισκόπων.
Τα έτη που συνεχίζουν, 14ος -19ος αιώνας, η οργανωτική δομή της κοινωνίας είναι σε υψηλά επίπεδα.
Οι αιτιάσεις των ξένων για την πατρίδα μας είχαν σκοπό. Με συκοφαντικά κείμενα, κάθε στοιχείο προόδου, κάθε εθνικό ήρωα, κάθε σημαντικό γεγονός, το παρουσίασαν με τέτοιο τρόπο που να εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα.
Ο λαός κράτησε την ιστορία του, την δόξα του, την λύπη του, την ζωή του μέσα από διηγήσεις, δημοτικά τραγούδια και έθιμα. Ηταν η δική του γραφή στην ιστορία του γένους.
Ακόμα και σήμερα οι ξένοι αλλά και δικοί μας (ενταγμένοι σε ξένες ιστορικές εταιρίες) συνεχίζουν το έργο της συκοφάντησης.
Εμείς πρέπει να μείνουμε πιστοί φρουροί στις Θερμοπύλες. Το αρχείο ρητό «των κείνων ρήμασι πειθόμενοι» πρέπει να είναι ο κανόνας μας.
Έχουμε υποχρέωση να συνεχίσουμε.
Πρέπει να κρατήσουμε το κεφάλι ψηλά. Αν κοιτάμε τον ουρανό έχουμε την ελπίδα να βγάλουμε φτερά, έχουμε την ελπίδα της διατήρησης της ελευθερίας μας. Ζήτω η πατρίδα μας, ζήτω ο Ελληνισμός.
Είσοδος των Αβδελλιωτών για να αρχίσει ο τρανός χορός, με πρώτο τραγούδι-χορό ¨Το κάστρο της Βόνιτσας”, ένα τραγούδι που οι βλάχοι της Δυτικής Πίνδου, στην Αβδέλλα Γρεβενών, το τραγουδούν και τι χορεύουν πάνω από 100 χρόνια:
Οι βλάχοι της Αβδέλλας Γρεβενών μετά από ενάμισι αιώνα, βρίσκονται στο τόπο που οι πρόγονοί τους έζησαν μαζί με τους Βονιτσιάνους. Υπερασπίστηκαν τις οικογένειές τους, τις περιουσίες τους, τον πολιτισμό τους, μπροστά στην επίθεση του Αλή πασά, για την κατάληψη του Κάστρου της Βόνιτσας.
Την μεγάλη γιορτή τους, τον τρανό χορό, την αρχίζουν με το τραγούδι “ολα τα κάστρα χαίρονται”, τραγούδι που μιλάει για την θυσία των βλαχόπουλων όταν ο αλή πασάς κόνεψε το κάστρο:
