του Χρήστου Β. Μασσαλά.
Στις μέρες μας η ορθή λογική, αν και είναι, πρέπει να είναι, θεραπαινίδα των παθών, έχασε το δρόμο της. Βέβαια, η λογική είναι ένα εργαλείο που μπορεί να υπηρετήσει τόσο το καλό όσο και το κακό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και εκείνοι που διαπράττουν εγκλήματα, επιδεικνύουν μεγάλες συλλογιστικές ικανότητες (T. Todorov: Προς υπεράσπιση του διαφωτισμού, Εκδόσεις Θυραθέν, 2009). Όμως, ο ορθός λόγος μπορεί να βοηθήσει στην αναζήτηση του αληθινού και του δικαίου.
Στην πατρίδα μας εδώ και δύο χρόνια κυριάρχησαν η βούληση και οι επιθυμίες κάποιων που ξέχασαν ότι ζούνε σε μια δημοκρατική χώρα. Η επιθυμία για φήμη, η μανία διάκρισης, το πάθος για εξουσία και η κακή τους σχέση με τα δικαιώματα του ανθρώπου τους απομάκρυναν από τις υποχρεώσεις του δημοκρατικού πολίτη, τον ορθό λόγο και την έννοια άνθρωπος.
Το θερμοκήπιο της κρίσης, η αποκάλυψη των αμέτρητων παθογενειών του πολιτικού συστήματος και η χαλαρότητα των θεσμών τους όπλισαν με θράσος για το λέγειν και το πράττειν
Η εικόνα του κοινοβουλίου θύμισε τσίρκο την ώρα που άγρια θηρία φεύγουν από το κλουβί τους και μια σημαντική μερίδα των συμπατριωτών μας καμάρωνε για το κατάντημα της χώρας. Το στόμα και τα χέρια κάποιων εθνικών εκπροσώπων τα θεώρησαν προέκταση των αντίστοιχων δικών τους για έκφραση με πράξεις βίας, του δικαιολογημένου θυμού τους. Τι κρίμα! Η έλλειψη παιδείας και η μη αφομοίωση των δημοκρατικών θεσμών βγήκαν στην επιφάνεια και έμπλεξαν σε απρόβλεπτη περιπέτεια τη χώρα.
Τα βασικά συστατικά ενίσχυσης λειτουργίας της δημοκρατίας είναι η κριτική και ο διάλογος. Η ελευθερία της σκέψης και της κριτικής μπορεί να θεραπεύσει τους εγγενείς περιορισμούς της ανθρώπινης λογικής και για το λόγο αυτό πρέπει να προστατεύεται. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κάθε κριτική στάση είναι και αποδεκτή… Αν, κάνοντας χρήση της ελευθερίας έκφρασης που ενισχύει το δημοκρατικό περιβάλλον, υιοθετείται μια στάση γενικευμένου διασυρμού, η κριτική γίνεται ένα ανώφελο και επικίνδυνο παιχνίδι που θέτει σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία. Άλλωστε, η υπερβολική κριτική σκοτώνει την κριτική.
Η πατρίδα μας έζησε το πνεύμα και την πράξη διασυρμού των θεσμών και βέβαια την τελική του έκφραση με εκπαίδευση και υλοποίηση της βίας.
Η νωχελική δημοκρατία μας, που άφησε να ενταθούν αυτά τα φαινόμενα, ξαφνικά, ευτυχώς, θυμήθηκε τις αξίες και τους μηχανισμούς της. Πράγματι, απέναντι στην αναρχία και τη βία ο νόμος είναι το μοναδικό καταφύγιο και η ενεργοποίησή του είναι η μόνη λύση που δίνει κύρος στη δημοκρατία και σεβασμό στην έννοια άνθρωπος.
Αυτές τις μέρες δοκιμάζονται και οι δομές πληροφόρησης. Είναι η ευκαιρία τα ΜΜΕ, και κυρίως τα τηλεοπτικά, εκτός από την επικαιρότητα και την εύκολη ανάγνωση των γεγονότων που εγγίζουν τα όρια του θράσους, να περάσουν στην κοινωνία το βασικό μήνυμα της δημοκρατίας που δεν είναι άλλο από την υποχρέωση του κάθε πολίτη να είναι ενεργός πολίτης, πηγή νομιμότητας του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Ο. Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Π. Ιωαννίνων
E-mail: cmasalas@cc.uoi.gr
