Οι 20 μεγάλες ανατροπές στο ασφαλιστικό από τον ΗΛΙΑ Π. ΓΕΩΡΓΑΚΗ
Μειώσεις συντάξεωνμαζί με αυξήσεις στα ορια ηλικίας φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο .
Με το νεο τρόπο υπολογισμου των συντάξεων θα απατειται πλεον η εργασία 40 ετων για να λάβει ο ασφαλισμένος την ανώτατη σύνταξη.
Με το νομοσχέδιο ερχονται σημαντικες ανατροπές -που αφορουν ολους τους ασφαλισμενους και τους περισσότερους συνταξιουχους-απαγορεύεται η εφαρμογή προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, προβλέπεται η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων από το 2018 με θέσπιση βασικής σύνταξης στα 360 ευρώ (με τα σημερινά δεδομένα) και ανταποδοτικής σύνταξης το ύψος της οποίας θα εξαρτάται και θα καθορίζεται από τις ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης από 1/1/2018 προβλέπεται ενοποίηση των κλάδων κύριας ασφάλισης σε τρεις, μισθωτών, αγροτών και αυτοαπασχολούμενων. Παράλληλα, από το 2013 οι νεοεισερχόμενοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ. Ακόμη προβλέπεται από 1/1/2011, «ποινή» μείωσης της σύνταξης κατά 6% για κάθε χρόνο πρόωρης συνταξιοδότησης, ενώ νομοθετούνται
κίνητρα παραμονής στην αγορά εργασίας ακόμη και για 40 χρόνια. Επιπλέον προβλέπεται η εφαρμογή ενιαίου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης για όλους τους ασφαλισμένους από το 2013.
Τονιζεται οτι δεν αλλάζουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (παραμένει το γενικό όριο συνταξιοδοτησης στο 65ο), ενώ παραμένει το δικαίωμα αποχώρησης με 37 χρόνια εργασίας ανεξαρτήτως ηλικίας καθως και η 35ετια χωρις οριο ηλικιας
Οι αλλαγές αυτές, είπε ο υπουργός Εργασίας κ. Α. Λοβέρδος, διασώζουν το θεσμό της σύνταξης και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, διασώζουν την εθνική οικονομία και ευνοούν τις θετικές αξιολογήσεις της Ελλάδας στο πλαίσιο της ΕΕ και την απρόσκοπτη λειτουργία του μηχανισμού στήριξης της 25ης Μαρτίου 2010. Καταθέτουμε, ειπε, το προσχέδιο νόμου για το ασφαλιστικό έχοντας απόλυτη συναίσθηση ότι μη παρέμβαση θα ισοδυναμούσε με κατάργηση της σύνταξης» τόνισε ο υπουργός και έκανε λόγο για σημαντική διαρθρωτική αλλαγή που εδώ και δεκαετίες είναι αναγκαία.
Οι 20 βασικες ανατροπες που φέρνει το νεο ασφαλιστικο σχέδιο νομου ειναι οι εξης:
1. Νέος τρόπος υπολογισμού συντάξεων:
Βασική σύνταξη: Το ποσό της σύνταξης που δεν αναλογεί σε ασφαλιστικές
εισφορές και χορηγείται μετά την 1.1.2018 υπό τις προϋποθέσεις που ορίζει ο
νέος νόμος. Αναλογική σύνταξη: Το ποσό της σύνταξης που αναλογεί στο ύψος
των ασφαλιστικών εισφορών για τα έτη ασφάλισης, από 1.1.2013 και εφεξής,
κάθε ασφαλισμένου που θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης μετά την 1.1.2018 σε
φορείς κύριας ασφάλισης. Το αναλογικό ποσό σύνταξης βαρύνει τους
προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών οργανισμών κύριας ασφάλισης ή το δημόσιο.
Οπως εξηγησε ο κ. Α. Λοβέρδος ”ανταποδοτική σύνταξη, είναι η σχέση της
σύνταξης με τις καταβαλλόμενες εισφορές και το χρόνο εργασίας. Το σύστημα
αρχίζει – όπως και αυτό της βασικής σύνταξης – να εφαρμόζεται από το 2018.
Στην αρχή υπολογίζονται τα χρόνια του εργασιακού βίου από το 2013 και
προσθέτουμε κάθε έτος, το οποίο περνά αυτομάτως στους σχετικούς
υπολογισμούς, με στόχο να φθάσουμε το 2030 στα 17 χρόνια και με προοπτική να
καλύψουμε το σύνολο του εργασιακού βίου. Για να προσθέσει: ΄” Οι μετρήσεις
στις οποίες αναφερόμαστε στηρίζονται στην πρώτη δεκαετία υπολογισμού του
χρόνου εργασίας Ο χρόνος εργασίας χωρίζεται σε τριετίες, η δε τελευταία, από
τα 36 και μετά, έχει μεταβαλλόμενους συντελεστές ανά έτος, ούτως ώστε να
δημιουργείται κίνητρο παραμονής έως τα 40 χρόνια στην εργασία. Ως προς αυτό
το θέμα διακινείται ένα προσχηματικό επιχείρημα: αν κάποιος μπει στην
εργασία του στα 30 πρέπει να βγει στα 70 για να πάρει πλήρη σύνταξη. Δηλαδή
να μείνει έως τα 70; Εδώ το επικοινωνιακό παιχνίδι γίνεται με το άκουσμα της
ηλικίας. Η αλήθεια έχει ως εξής: ο εργαζόμενος αυτός μπορεί να φύγει όποτε
θέλει, παίρνοντας πλήρη τη σύνταξη του κλιμακίου στο οποίο ευρίσκεται.
Δηλαδή χωρίς τη μείωση του 6% που υπάρχει για τις περιπτώσεις των πρόωρων
συνταξιοδοτήσεων. Και, η συνταξιοδότηση στα 65 ή 67 χρόνια, προφανώς δεν
νοείται πρόωρη. Αν μείνει όμως και πάνω από 67 τότε παίρνει όχι μόνο πλήρη
σύνταξη, αλλά και την ανώτατη δυνατή”, κατέληξε ο κ. Λονέρδος.
Για το νεο συστημα υπολογισμού των συντάξεων το υπουργείο Εργασιας εκτιμά
οτι η μειωση θα κινηθεί στο 7% ενω τα συνδικάτα εκτιμούν οτι η μείωση θα
ανέλθει στο 25%.
2: Από 1.1.2013 μειώνεται στο 2% για κάθε έτος ασφάλισης το ποσοστό
αναπλήρωσης για όλους τους ασφαλισμένους σε όλους τους φορείς κοινωνικης
ασφάλισης αλλα και το Δημόσιο. Η ρυθμιση αυτη θα επιφέρει μειωση συντάξεων
σε πολλους ασφαλιστικους οργανισμούς (πχ πρωην ΤΕΒΕ).
3 Αύξηση του μέσου όρου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 61,4 χρόνια που είναι
σήμερα, στα 63,5 έως το 2015. Τα γενικά όρια ηλικίας παραμένουν στα 65.
Απαγορεύεται η εφαρμογή από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης των
προγραμμάτων εθελούσιων εξόδων.
4. Σταδιακή αυξηση απο 1.12011 εως το 2013 των οριων ηλικιας συνταξιοδότησης
των γυναικων στο δημόσιο με παράλληλα εφαρμογή του νομου Πετραλιά. Οι
διατάξεις για το δημόσιο θα ενταχθούν σε σχέδιο νόμου που θα παρουσιάσει ο
υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, την ερχόμενη εβδομάδα. Η
εφαρμογή του νόμου Πετραλια απο το 2013(σσ παρόλο που η κυβέρνηση ειχε
δεσμευτεί οτι θα τον καταργήσει) θα οδηγήσει σε αύξηση ορίων ηλικίας
συνταξιοδότησης σε ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, τράπεζες και στα ειδικά ταμεία. Η απόφαση της
κυβέρνησης είναι να ισχύσουν ενιαίοι όροι συνταξιοδότησης στον ιδιωτικό και
το δημόσιο τομέα και αυτό θα αφορά όσους και όσες δεν έχουν θεμελιώσει
συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή δεν το θεμελιώνουν. Από την 1/1/ 2013 θα αυξηθούν
π.χ. τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση με 35ετία (από τα 58 στα 60 το 2016
με την προσθήκη ενός 6μηνου κάθε χρόνο), για τα βαρέα (στα 57 από τα 55),
τις γυναίκες ασφαλισμένες στον ΟΑΕΕ (στα 60 έως το 2016) και τα όρια για τις
μητέρες ανηλίκων (από το 2011 στο ΙΚΑ, για τις ασφαλισμένες πριν από το ’92,
που «πάγωσε» για 1 χρόνο το υπ. Εργασίας και για όλες από το 2013).
Διευκρινίζεται -οπως τονιστηκε και χτες στην παρουσίαση του νομοσχεδιου- οτι
οι αλλαγές δεν θίγουν όσους έχουν θεμελιώσει ή θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό
δικαίωμα έως το τέλος του 2010. Με τη σχετική διάταξη που ενσωματώθηκε(και
ψηφιστηκε) στο νομοσχέδιο με τα νέα οικονομικά μέτρα, ορίζεται ότι τα
συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν θεμελιωθεί ή θεμελιώνονται τουλάχιστον
μέχρι 31-12-2010, δεν θίγονται από την παραμονή των υπαλλήλων στην υπηρεσία
μετά την ανωτέρω ημερομηνία και τυχόν συνταξιοδοτικές μεταβολές δεν
επηρεάζουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησής τους. Παράλληλα, παρέχεται η
δυνατότητα σε όσους από τους υπαλλήλους του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ
έχουν υποβάλει αίτηση παραίτησης από 1-1-2010, να την ανακαλέσουν μέσα σε
ένα μήνα από τη δημοσίευση του νόμου. Η αίτηση ανακαλείται ανεξάρτητα από το
στάδιο στο οποίο βρίσκεται, ακόμα και αν έχει εκδοθεί διαπιστωτική πράξη
λύσης της υπαλληλικής σχέσης. Με την εξίσωση των ορίων, περίπου 140.000
εργαζόμενες στο Δημόσιο θα είναι πλέον υποχρεωμένες να συνταξιοδοτούνται
είτε στα 60 με μειωμένη σύνταξη, είτε στα 65 με πλήρη. Μεγάλες χαμένες θα
είναι οι «παλαιές ασφαλισμένες», δηλαδή όσες άρχισαν να εργάζονται την 1η
Ιανουαρίου 1983 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 1992.
5-Από 1.1.2011 επεκτείνεται σε όλες τις κατηγορίες για τις οποίες
προβλέπεται χορήγηση μειωμένης σύνταξης κατά 6% για κάθε έτος ασφάλισης, που
υπολείπεται του ορίου για τη συνταξιοδότηση για κύρια σύνταξη.
6-Δίδεται η δυνατότητα παραμονής στην εργασία – και στο δημόσιο τομέα – και
μετά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, από οποιοδήποτε νόμο ή καταστατικό κι
αν αυτά προβλέπονται και για όλους τους φορείς του δημοσίου (δημόσιο, ΝΠΔΔ,
ΟΤΑ). Παρόμοιες ρυθμίσεις αφορούν και τον ιδιωτικό τομέα.
7-Εισάγεται το εργόσημο, δηλαδή μία επιταγή που αγοράζεται από το ΙΚΑ, τις
Τράπεζες, από τους ΦΚΑ, από τα ΚΕΠ, τα ΕΛΤΑ και με αυτό πληρώνεται ο
περιστασιακώς εργαζόμενος (ενδεικτικά αναφέρονται οι υπηρεσίες οικογενειακής
βοηθητικής φροντίδας, οι κηπουρικές εργασίες, η παράδοση ιδιαιτέρων
μαθημάτων, η φύλαξη νηπίων και βρεφών, οι αισθητικές φροντίδες, οι
απασχολούμενοι ως εργάτες γης κ.λπ.).
8-Καθορίζεται ως ενιαίος φορέας διαχείρισης των αποθεματικών των Φορεων
Κοινωνικης Ασφάλισης (29,5 δις ευρώ) συν το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών
(580 εκατομ. ευρώ φέτος), η Τράπεζα της Ελλάδας. Μετά από διαγωνισμό
ανατίθεται σε σύμπραξη τραπεζών η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των ΦΚΑ
(αντικειμενικής αξίας 2 δις Ευρώ).
9-Δημιουργια έως την 31/12/2012 σε όλους τους φορείς κοινωνικης ασφαλισης,
τα νέα ηλεκτρονικά μητρώα καταγραφής της ασφαλιστικής ¨μερίδας¨ του κάθε
εργαζόμενου, στην οποία στηρίζεται ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης.
10-Καθορίζεται ενιαίο καθεστώς ασφάλισης συνταξιούχων που εργάζονται σε
άλλες θέσεις εργασίας. Από την έναρξη εφαρμογής του νόμου αυτού τόσο στο
δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα θα εφαρμοσθεί η περικοπή της σύνταξης
για τον συνταξιούχο που εργάζεται, αλλά θα προσαυξάνεται η σύνταξή του για
κάθε χρόνο της νέας ασφάλισής του.
11-Αυξάνεται κατά μία (1) ποσοστιαία μονάδα την εισφορά για κύρια σύνταξη
στο ΙΚΑ με αντίστοιχη μείωση της εισφοράς για ΟΑΕΔ, ΔΕΚ, Εργατική Εστία.
12-Αναθεωρειται ο κατάλογος των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων και
γίνεται κεντρική εξέταση και επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων. Ιδρύεται
νέος ενιαίος φορέας προσδιορισμού αναπηρίας και προβλέπεται η κατάρτιση
ενιαίου κανονισμού για τον καθορισμό των ποσοστών της.
13-Θεσπίζεται ως προϋπόθεση της καταβολής της πλήρους βασικής σύνταξης σε
κάθε πολίτη και αλλοδαπό, την επί 35 χρόνια διαμονή του στην Ελλάδα.
14-Η καταβολή της σύνταξης γήρατος του αποθανόντος συζύγου στη χήρα του,
γίνεται μόνο εάν ο θάνατος επήλθε πέντε τουλάχιστον χρόνια μετά την τέλεση
του γάμου.
15-Από την 1/7/2011 θα γίνεται διεκπεραίωση από το τραπεζικό σύστημα όλων
των συναλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων (μισθοδοσία, απόδοση
εισφορών όχι δια μιας, αλλά δια περισσοτέρων συναλλαγών εντός του μηνός).
16-Ιδρύεται ενιαίο κέντρο πληρωμής συντάξεων (έτσι θα τηρούνται οι «οροφές»
και θα εντοπίζονται σχετικά οι διπλοσυνταξιούχοι, αλλά και θα αποφεύγεται η
καταβολή συντάξεων σε μη δικαιούχους). Το σύστημα αυτό θα λειτουργήσει από
1.1.2011.
17-Καθορίζεται ένα ενιαίο σύστημα ρύθμισης των οφειλών στους Φ.Κ.Α., που θα
αντικαταστήσει τις συνήθεις σήμερα αποσπασματικές ρυθμίσεις. Συνοδεύουμε το
σύστημα αυτό με πολιτικές εγγυήσεις που δυσχεραίνουν την αλλαγή του με
πελατειακές προθέσεις.
18-Ενοποιουνται τα σε τρεις (μισθωτοί, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι) σε ό,τι
αφορά την κύρια σύνταξη και η αρχή γίνεται από το 2013, οπότε και οι
νεοεισερχόμενοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ.
19-Διαχωρίζονται, οι κλάδοι – και οι υπηρεσίες υγείας από το συνταξιοδοτικό
σύστημα. Οι φορείς πρωτοβάθμιας υγείας (που αποτελούν το κύριο μέρος των
διαθέσιμων υπηρεσιών του ασφαλιστικού συστήματος σήμερα) θα υπαχθούν στην
εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και θα ενσωματωθούν στο σύστημα πρωτοβάθμιας
υγείας, ενώ τα έξι νοσοκομεία του ΙΚΑ θα υπαχθούν στις διοικητικές δομές των
ήδη υπαρχόντων νοσοκομείων. Η εφαρμογή θα ξεκινήσει πιλοτικά.
20. Απο την 1.8. 2010 θεσπίζεται «Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων» (ΕΑΣ)
για τις κύριες συντάξεις ανω των 1400 ευρω κια με κλιμακα παρακρατησης απο
3-9%.
