Τό Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018 συνεχίστηκαν στήν Ἱερά Μονή Φανερωμένης οἱ ἐργασίες τοῦ 3ου Μοναστικοῦ Συνεδρίου.
Προηγήθηκε στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἡ τέλεση τοῦ Ὄρθρου καί τῆς θείας Λειτουργίας. Τον θεῖο λόγο κήρυξε ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Ἀρσενίου Χαλκιδικῆς Γέροντας Θεόκλητος.
Κατά τήν Γ’ Συνεδρία προήδρευσε ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος καί ὁμίλησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κεφαλληνίας κ. Δημήτριος μέ θέμα «Ὁ ὅσιος Γέροντας Ἰάκωβος Τσαλίκης». Ὀ Σεβασμιώτατος θεμελίωσε τήν σκιαγράφηση τοῦ ὁσίου βιωματικά, σε προσωπικές ἐμπειρίες και θαυμαστά γεγονότα πού ἔζησε κοντά στον Γέροντα, χωρίς, ὅπως χαρακτηριστικά ἐπισήμανε να προβεῖ σε ἀξιολογικές κρίσεις και χαρακτηρισμούς.
Ἀκολούθως ὁ Ἱερομόναχος Λουκᾶς Γρηγοριάτης στήν εἰσήγησή του μέ θέμα «Ὁ Γέροντας Γεώργιος Καψάνης ὡς πνευματικός πατήρ», περιέγραψε διεξοδικά τήν σπουδαῖα πνευματική μορφή τοῦ Γέροντος καί ἀναφέρθηκε στήν εὐρύτατη μόρφωση, στήν σεμνότητα, στήν ἀρχοντιά ,στήν διάκριση καί στήν ξεχωριστή ποιμαντική του εὐαισθησία, καθώς με ἄπειρο σεβασμό ἀντίκρυζε τό ἀνθρώπινο πρόσωπο ὡς εἰκόνα Θεοῦ.
Στή συνέχεια ἡ Ὁσιολογιωτάτη Γερόντισσα Φιλοθέη , Καθηγουμένη Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Πανοράματος Θεσσαλονίκης ἀνέπτυξε τό θέμα «Ταπεινές καί γενικευμένες ἐμπειρίες καί μαρτυρίες γιά τήν προσωπικότητα τοῦ Γέροντος Συμεών Κραγιόπουλου». Ἡ Γερόντισσα ἐπισήμανε ὡς κυριότερο γνώρισμα τοῦ Γέροντος τήν άνεξιχνίαστη προσωπικότητά ἑνός γνήσιου και ἀληθινοῦ ἀγωνιστῆ. Τόνισε δε ὅτι τό τρίπτυχο «ταπείνωση, ἀφάνεια και σιωπή», ὅπως ἀναγράφεται στόν τάφο του συνιστοῦσε τήν έν γένει βιοτή του.
Οἱ ἐργασίες τῆς Δ ’Συνεδρίας, προεδρεύοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Κρήνης κ. Ἰουστίνου, ξεκίνησαν μέ τήν εἰσήγηση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἐδέσσης Ἰωήλ, ὁ ὁποῖος παρουσίασε ἐναργῶς τό θέμα «Ἡ μοναχική ζωή στήν Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας». Ὁ Σεβασμιώτατος ἀνεφερε ὅτι λογική ψυχή χωρίς πνευματικούς ἀγῶνες δεν νοεῖται, ἀφοῦ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι πλασμένοι νά δεχτοῦν τἠ Χάρη τοῦ Θεοῦ, κατατείνοντας στήν ἀρετή. Θεμελίωσε δε τόν λόγο του στούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, καί στήν θεὀπνευστη Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἡ δεύτερη εἰσήγηση εἶχε ὡς θέμα «Ἡ ὑπακοή στόν Γέροντα κατά τήν διδασκαλία τοῦ Γέροντος Ἐφραίμ Κατουνακιώτη» μέ ὁμιλητή τόν Ἱερομόναχο Ἐφραίμ Σιμωνοπετρίτη. Ὁ εἰσηγητής προσδιόρισε τίς βασικές ἀρχές τὴς ὑπακοῆς, ὡς μεγίστης ἀρετὴς, ὅπως δίδασκε ὁ ἅγιος Γέροντας Ἐφραίμ. Ἐπισήμανε ὅτι ὁ λόγος του ἀποτελεῖ ἄμεση και αὐθεντική γνώση τῶν διδαχῶν τοῦ Γέροντος, ὁ ὁποῖος τόνιζε την ὐπακοή ὠς διαρκές βίωμα και θεμέλιο τῆς μοναχικῆς ζωῆς.
Ἂκολούθως ὁ κ. Κωνσταντῖνος Παπαγεωργίου, καθηγητής τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στήν είσήγησή του μέ θέμα «Ζητήματα ἀπό τά Βυζαντινά καί Μοναστηριακά Τυπικά» διαπίστωσε σαφῶς ὅτι σε ἀντίθεση πρός τίς Ἐνορίες, οἱ Μονές τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἦταν ἀνέκαθεν, σύμφωνα με τους μακραίωνους κανονικούς θεσμούς, αὐτοδιοίκητες ἔναντι τῆς ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας τοῦ ἐπιχώριου Ἐπισκόπου. Τοῦτο ὅριζαν 60 περίπου τυπικά τῶν μεγαλύτερων και ἱστορικῶν μονῶν τοῦ Βυζαντίου. Τό αὐτοδιοίκητο αὐτό τοῦ μοναχισμοῦ προστατεύεται σήμερα, ἄν καί ὄχι στήν ἔκταση πού θά ἔπρεπε, ἀπό τό ἄρθρο 33 παράγραφος 6 τοῦ καταστατικοῦ Χάρτη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Μετά τόν Ἑσπερινό, τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου, προβλήθηκε ἀφιέρωμα στούς μακαριστούς τιμωμένους Ἱεράρχες.
Κατά τήν Ε΄ Συνεδρία, προήδρευσε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προικοννήσου Ἰωσήφ . Ἡ πρώτη εἰσήγηση εἶχε ὡς θέμα «ὁ Γέροντας Μωϋσῆς ὁ Ἁγιρείτης». Τήν μορφή τοῦ Γέροντος σκιαγράφησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κρήνης καί Καλαμαριᾶς Ἰουστῖνος, ἀποδίδοντας στόν μακαριστό Γέροντα τόν χαρακτηρισμό «λογοτέχνης-μοναχός». Ἀφηγήθηκε ἁδρομερῶς τόν εὐλογημένο βίο τοῦ Γέροντα ἀπό τήν παιδική ἡλικία ἕως τήν ὁσιακή κοίμησή του καί τεκμηρίωσε τήν ὁμιλία του μέ τήν προσωπική του πνευματική κοινωνία καί μέ χωρία ἀπό τά ἔργα τοῦ μακαριστοῦ Μωϋσῆ.
Στή συνέχεια ἡ Ὁσιολογιωτάτη Γερόντισσα Θεοξένη, Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Χρυσοπηγῆς Χανίων ὁμίλησε μέ θέμα «Σύγχρονες ὁσιακές μορφές τοῦ μοναχισμοῦ». Ἡ Ὁσιολογιωτάτη Γερόντισσα ἐπισήμανε τήν μακρά ἀσκητική καί μοναστική παράδοση στήν Κρήτη, ἡ ὁποία μαρτυρεῖται ἀπό τούς πρωτοχριστιανικούς χρόνους καί ἐπισφραγίζεται ἀπό ὁσιακές μορφές πού ἁγίασαν τήν Μεγαλόνησο. Τόνισε δέ ὅτι ἡ ἁγία αὐτή παράδοση συνεχίζεται ἕως σήμερα μέ τήν ὑπαρξη σέ ὅλη σχεδόν τήν ἔκταση τοῦ νησιοῦ μεγάλων μοναστικῶν κέντρων.
Ἀκολούθησε γόνιμη συζήτηση.
Κατά τήν ΣΤ΄ Συνεδρία προήδρευσε ἡ Ὁσιολογιωτάτη Γερόντισσα Μακρίνα, Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Λιγοβιτσίου Αἰτωλοακαρνανίας καί ἀρχικῶς ὁ Ἱερομόναχος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προφήτου Ἠλιοῦ Πρεβέζης Ἀρχιμ. Σάββας ἀνέπτυξε τό θέμα «Ὁ Νικοπόλεως Μελέτιος ὡς πνευματικός πατέρας». Ὁ ὁμιλητής περιγράφοντας τήν πνευματική μορφή τοῦ μακαριστοῦ Μελετίου χαρακτἠρισε ὡς καθοριστικό γεγονός καί εὐλογία στή ζωή του τήν γνωριμία του μέ τόν μακαριστό Μητροπολίτη, ὁ ὁποῖος χαρακτηρίζονταν γιά τό φιλακόλουθο καί ἀσκητικό πνεῦμα του. Ὑπῆρξε ἕνας γνήσιος ἐν Χριστῷ πατέρας μέ συνεχές ἀγαπητικό ἐνδιαφέρον γιά τό ποίμνιο του, τό ὁποῖο καθοδηγοῦσε μέ ταπείνωση καί διάκριση.
Ἡ δεύτερη εἰσήγηση εἶχε ὡς θέμα «Ὁ ρόλος τοῦ πνευματικοῦ πατρός μέσα στά γυναικεῖα μοναστήρια». Ἡ εἰσηγήτρια, Ὁσιολογιωτάτη Γερόντισσα Μεθοδία, Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Σταυροῦ Μαψοῦ, ἀνέλυσε διεξοδικά τήν σπουδαιότητα τῆς ποιμαντικῆς στα γυναικεῖα μοναστήρια ἐπισημαίνοντας ὁτι οἱ αὐτοί κανόνες διέπουν καί τήν ἀσκητική ζωή τῶν γυναικείων κοινοβίων μέ τῶν ἀνδρώων Μονῶν, Προσέθεσε ἐπιπλέον καί τά ἰδιαίτερα γνωρίσματα, τά ὁποία ἐντοπίζονται στήν προσαγόρευση τῶν μοναζουσῶν.
Ἀκολούθως ἡ Ὁσιολογιωτάτη Γερόντισσα Ἀντωνία, Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Ἱρᾶς Λευκάδος στήν εἰσήγησή της μέ θέμα «ὁ ἐκ Λευκάδος Γέροντας Ἀμβρόσιος Λάζαρης» περιέγραψε ἁδρομερῶς τήν μορφή τοῦ Γέροντος Ἀμβοσίου καί ἀναφέρθηκε στήν καταγωγή καί τόν βίο του ἀπό την παιδική ἡλικία. Ἐπισήμανε ὅτι τά θαυμαστά γεγονότα, πού ἀπό την νεανική ἡλικία ζοῦσε ὁ Γέροντας ἀποδείκνυαν τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ στο πρόσωπό του, ὡς σκεῦος ἐκλογῆς καί τόνισε τά πνευματικά γνωρίσματα του, ὅπως τον ἀσκητικό ζῆλο, τήν καρτερία, την ἀνυστερόβουλη ὑπομονή και την ὑψοποιό ταπείνωση.
Οἱ ἐργασίες τῆς δεύτερης ἡμέρας τοῦ Συνεδρίου ὁλοκληρώθηκαν κατόπιν γόνιμης συζητήσεως σχετικῶς μέ τά προαναφερθέντα θέματα τῶν είσηγήσεων.
Τήν Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου διεξήχθη στήν Ἱερά Μονή Φανερωμένης ἡ τελευταία φάση τῶν ἐργασιῶν τοῦ 3ου Μοναστικοῦ Συνεδρίου.
Στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τελέστηκε ὁ Ὄρθρος καί Ἀρχιερατική θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Προικοννήσου Ἰωσήφ. Συλλειτούργησαν ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος καί οἱ Σεβασμιώτατοι Ἀρχιερεῖς Ν. Κρήνης και Καλαμαριᾶς κ. Ἰουστῖνος, Κεφαλληνίας κ. Δημήτριος καί Λευκάδος και Ἰθάκης κ. Θεόφιλος ἐνῶ στο Ἱερό Βῆμα συμπροσευχήθηκε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Ἄρτης κ. Ἰγνάτιος.
Ἰδιαιτέρως συγκινητική ὑπῆρξε ἡ στιγμή τῆς έπιμνημόσυνης δεήσεως γιά τούς ἀειμνήστους Μητροπολῖτες Λευκάδος καί Ἰθάκης κυρό Νικηφόρο καί Κερκύρας καί Παξῶν κυρό Πολύκαρπο, στούς ὁποίους εἶναι ἀφιερωμένο τό παρόν Συνέδριο.
Στήν Ζ΄, τελευταία, Συνεδρία προήδρευσε ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμ. Ἰγνάτιος Γενικός Άρχιερατικός Ἐπίτροπος Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἀγίου Ὄρους.
Ὁ Ἀρχιμ. Ἀλέξιος, Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ξενοφῶντος Ἁγίου Ὄρους ἀνέπτυξε τό θέμα: «Ἡ ποιμαντική διακονία τῶν Ἱερῶν Μονῶν καί Ἡσυχαστηρίων στόν σύγχρονο κόσμο». Ὁ ὁμιλητής ἐξῆρε την προσφορά τοῦ μοναχισμοῦ διαχρονικῶς ἀλλά καί ἰδιαιτέρως στόν σύγχρονο κόσμο καί ἀνέφερε «ὅτι ὁ ἀληθινός Μοναχός εἶναι μία λειτουργική ὕπαρξη, γι΄αὐτό καί τό κατ΄ἐξοχήν ἔργο τοῦ Ἡγουμένου εἶναι νά ἀνάψει τό θεῖο πύρ τῆς μετά τοῦ Θεοῦ κοινωνίας ἐντός τοῦ μέσω τῆς ἁγιαστικῆς καί προσευχητικῆς ἀσκήσεως».
Ἀκολούθως ὀ αἰδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Καλλιακμάνης στήν εἰσήγησή του μέ θέμα «Ὁ μοναχικός βίος κατά τόν Ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό» ἐπισήμανε ὅτι ὁ ὀρθόδοξος μοναχισμός μέ τή μακραίωνη παράδοσή του καλλιέργησε και διατήρησε τήν εὐαγγελική καί ἀποστολική ἀλήθεια. Στή συνέχεια προσδιόρισε τά βασικά στοιχεῖα τοῦ μοναχικοῦ βίου, μέ βάση τά ὁποῖα προσέφερε τήν διακονία του ὀ Ἅγιος Κοσμᾶς καί ἔθεσε τίς ταπεινές του δυνάμεις στην ὑπηρεσία τῆς Ἁγιωτάτης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τεκμηριώνοντας τόν λόγο του μέ χωρία ἀπό τις διδασκαλίες τοῦ Ἁγίου.
Στήν τελευταία εἰσήγηση τοῦ 3ου Μοναστικοῦ Συνεδρίου ὁμίλησε ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμ. Μάξιμος, Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ὁσίου Διονυσίου τοῦ έν Ὀλύμπῳ μέ θέμα «Ὁ Γέροντας Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ». Ὁ Πανοσιολογιώτατος ἀφοῦ ἀφηγήθηκε σύντομα βιογραφικά στοιχεῖα γιά τόν Γέροντα ἀναφέρθηκε στό ἀπαράμιλλο πνευματικό ἀνάστημα τοῦ Γέροντα καί προσδιόρισε τά χαρακτηριστικά πού συνιστοῦσαν τήν προσωπικότητά του, ὅπως τόν ὑψηλό και θεολογικό του λόγο, την ὑποστατική προσευχή, τόν θυσιαστικό ἀγῶνα καί τήν ἐνόραση τοῦ θείου φωτός.
Ἀκολούθησε ἐνδιαφέρουσα ἀνταλλαγή ἀπόψεων ἐπί τῶν ἀναφερθέντων θεμάτων καί οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου ὁλοκληρώθηκαν μέ τήν ἀνάγνωση τῶν τελικῶν πορισμάτων.
Μετά τή λήξη τῶν ἐργασιῶν παρατέθηκε μοναστηριακή τράπεζα καί κατόπιν πραγματοποιήθηκε προσκυνηματική ἐπίσκεψη στίς Ἱερές Μονές Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Κόκκινης Ἐκκλησίας Πλατυστόμων καί Ἁγίου Ἰωάννου στό Λιβάδι Καρυᾶς. Ἡ περιήγηση ὁλοκληρώθηκε μέ τόν περίπλου τῶν Συνέδρων στο Μεγανῆσι, στό Σκορπιό και την Μαδουρή.
