Άρθρο του Δημήτρη Ε. Σολδάτου.
«Πάρ’ ένα σβώλο, Μήτρο,
και διώξ’ εκείνα τα σκυλιά που μου χαλούν το φύτρο…»
Περνώντας έξω απ’ τον ναό του Παντοκράτορα, στο Παζάρι της Λευκάδας, είδα ένα πλαστικοποιημένο λευκό χαρτί επικολλημένο… στο φανάρι του Δήμου κι άλλο ένα στραβοκολλημένο στο πορτόνι του κήπου, που ανέγραφαν:
Στην πίσω πλευρά της εκκλησίας, δίπλα στο ιερό, βρίσκεται ο τάφος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Εκεί, ο Σικελιανός, η γυναίκα του Εύα Πάλμερ κι ο Κωστής Παλαμάς φωτογραφήθηκαν, κατά την επίσκεψή τους στην Λευκάδα με αφορμή τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Βαλαωρίτη στο Μποσκέτο στις 7 Ιουνίου 1925.
Πλήθος κόσμου και επισήμων είχαν συρρεύσει τότε στο νησί με το πλοίο «Αγγελική». Μεταξύ αυτών, ο μετέπειτα πατριάρχης Κων/πόλεως Αθηναγόρας, ο πρωθυπουργός Ανδρέας Μιχαλακόπουλος, διανοούμενοι, καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι Αθηναϊκών εφημερίδων, αλλά και ξένων πρακτορείων ειδήσεων.
Σήμερα, ο τάφος μένει ξεχασμένος από τους πολλούς, πίσω από ψηλά κιγκλιδώματα και τις πάντα κλειδωμένες αυλόπορτες.
Εν μέρει, το χαρτί του Δήμου, που εν’ είδει πινακίδος μας πληροφορεί πως κάποιοι συμπολίτες μας πάρκαραν έμπροσθεν του ναού ή άφηναν σακούλες με απορρίμματα, δείχνει μια κάποια ευαισθησία στην αναισθησία των πολιτών, αλλά σε καμία περίπτωση, ακαλαίσθητο και το ίδιο, δεν δείχνει την απαραίτητη καλλιέπεια που θα έπρεπε να διακρίνει έναν ιστορικό Δήμο, όπως αυτόν της Λευκάδας, που έχει το προνόμιο να κουβαλάει ένα τόσο βαρύ πολιτιστικό φορτίο κι υποχρεούται να το αναδεικνύει από την πιο μικρή έκφανση πολιτισμού έως την πιο μεγάλη.
Η προχειρότητα του Δήμου απέναντι στο σύνολο σχεδόν των πολιτιστικών πραγμάτων του νησιού είναι πασιφανής σε οποιονδήποτε διαθέτει έστω και ίχνος αισθητικής πάνω σε τέτοια ζητήματα. Η πινακίδα, λόγου χάρη, του χάρτη της Λευκάδας στην είσοδο του νησιού, έχει πάνω από δεκαπέντε λάθη σε χωριά και τοπωνύμια! Θα έλεγε κανείς πως οι του Δήμου μεγέθυναν, στην γιγαντιαία αποτύπωση της Λευκάδας, τον πρώτο χάρτη από… διαφημιστικό φυλλάδιο σούπερ μάρκετ που βρήκαν μπροστά τους! Το ίδιο αποτρόπαια είναι και τα δύο κανόνια που… υποδέχονται τον επισκέπτη αριστερά και δεξιά της πλωτής γέφυρας! Στις επάλξεις του κάστρου, είναι ο φυσικός τους χώρος. Στην γέφυρα όμως, έτοιμα να… κανονιοβολήσουν τους εισερχόμενους, είναι ένα εντελώς αταίριαστο «welcome!», κάτι σαν καρικατούρα του Δήμου Μεσολογγίου! Αντ’ αυτών, θα μπορούσε να αναγραφόταν σε μάρμαρο, το οποίο θα τοποθετούνταν σε κομμάτι χυτού βράχου (δόξα τω Θεώ, βράχια έχουμε) η ρήση του αειμνήστου Αντώνη Τζεβελέκη: «Καλώς ήλθατε στο νησί των Ποιητών και των Θρύλων». Τώρα εισέρχονται στο νησί των… πολιτικών και των θρήνων!
Να μην αναφερθώ επισταμένως στο θέμα της Οικίας Σικελιανού, που μετά την πολύκροτη αγορά και διαφήμιση απ’ την Εθνική Τράπεζα για την δημιουργία Μουσείου που θα παραδοθεί στον Δήμο, κι ενώ πολλοί ιδιώτες παραχώρησαν για τον σκοπό αυτόν ενθυμήματα και κειμήλια απ’ τον Σικελιανό, έπεσε «άκρα του τάφου σιωπή…».
Δείτε [εδώ] άρθρο του Δ. Ε. Σολδάτου για την Οικία Σικελιανού.
Ούτε ο Δήμος, ούτε ο πρώην βουλευτής Ξενοφώντας Βεργίνης (που προβλήθηκε ως μεσσίας μέσω της μεσολάβησής του για την αγορά της Οικίας – θέμα που ανέδειξε αποκλειστικά η εφημερίδα «Τα Νέα της Λευκάδας» με αλλεπάλληλα άρθρα του γράφοντος και του εκδότη), ούτε η γλοιωδέστατη Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (που έσπευσε να συγχαρεί τον Βουλευτή για την φιλοπατρία του, ενώ εκκωφαντικά σιωπούσε όταν «μάτωνε» για το θέμα η εφημερίδα, όπως σιωπά και τώρα που «έσβησαν τα φώτα»), [βλ. εδώ] ούτε ουδείς συμμετέχων στους νεοσύστατους αλλά και παλαιούς πολιτικούς σχηματισμούς έβγαλε… μπαμπαξά! Δηλαδή δεν είπε κουβέντα! Μόνον κάτι «πάμε μπροστά» και κάτι «όλοι μαζί» ψελλίζουν! Πού μπροστά πάμε, κύριοι; Το αύριο δεν είναι τίποτ’ άλλο απ’ το σήμερα που προετοιμάσαμε εμείς χθες! Τίποτα δεν προετοιμάσαμε, πουθενά δεν θα πάμε! Ή μάλλον, προετοιμάσαμε: το τίποτα, στο οποίο «όλοι μαζί» θα πάμε!
Ο πολιτισμός δεν είναι τα πανηγυράκια των Αποκριών και των Γιορτών Λόγου και Τέχνης (άνευ λόγου και ατεχνίας, κατ’ ουσίαν). Δεν είναι οι σπασμωδικές ενέργειες, με κατώτατης ποιότητος αποτελέσματα. Δεν είναι ο αυταρχισμός κι ο ετσιθελισμός παντελώς άσχετων με το αντικείμενο ενασχολούμενων, ούτε η ενασχόληση με το ιερό αυτό αγαθό σχετικών, αλλά αμετροεπών και εμπαθών εταιρειών παραγωγής πολιτισμού προορισμένου να θρέψει γενιές κονιορτού στα ράφια των βιβλιοθηκών.
Ο πολιτισμός είναι η ζώσα έκφραση των αυθεντικών και αμόλευτων κυττάρων αυτού του τόπου. Μια ηλεκτρική εκκένωση εν μέσω δύο φορτίων: του παρελθόντος και του μέλλοντος, προκειμένου να παραχθεί φως, που μέσα του θ’ αντικρίσουμε την αβάσταχτη γύμνια που μας περιβάλλει. Ειδάλλως, ας πάμε κατά διαόλου μια ώρα αρχύτερα να τελειώνουμε!
Οι άνθρωποι βγαίνουν στον δρόμο γιατί δεν έχουν να φάνε. Όταν όμως είχαν να φάνε, δεν βγήκαν στον δρόμο γιατί δεν είχαν πολιτισμό. Και γιατί δεν είχαν πολιτισμό, κατάντησαν να μην έχουν να φάνε.
Ακόμα κι αν άπαντες οι πεινασμένοι της Γης έρθουν στην εξουσία, δεν θα δούμε έναν καλύτερο κόσμο επειδή θα βράσουν στα καζάνια τους μεγιστάνες. Αυτοί που θα διαχειρίζονται τον πλούτο, αυτοί που θα κάνουν την ισοκατανομή, θα πρέπει να είναι τέρατα ηθικής και πολιτισμού. Ο ιδεώδης πολίτης γνωρίζει μουσική, για να σέβεται τα πουλιά και τον ήχο της βροχής πάνω στην μαύρη ομπρέλα του μάταιου. Εμπεριέχει ποίηση, για να ψηλαφίζει «το πολύ σιμά κι όμως αόρατο». Έχει γνώση, για να συνειδητοποιεί την άγνοιά του, ως άλλος Σωκράτης. Όλα του κόσμου πρέπει να υπηρετούν την καλλιέργεια του ανθρώπου: «Μέτρο πάντων ο άνθρωπος».
Για δέκα χρόνια έγραφα στα «Νέα της Λευκάδας», πριν πουληθεί η εφημερίδα, αλλά κι οπουδήποτε αλλού μου δόθηκε βήμα για θέματα πολιτισμού κυρίως αλλά και για πλείστα άλλα που αφορούσαν στην Λευκάδα. Μιλάμε για πρωτοσέλιδα και για μεγάλα δισέλιδα αφιερώματα, που μου στοίχησαν κόπο και χρόνο, χωρίς να μου επιφέρουν και χρήμα, αφού έγραφα αφιλοκερδώς. Αν παρέθετα εδώ απλώς τους τίτλους των άρθρων, θα ξημερώναμε διαβάζοντας! Στα δέκα χρόνια έλαβα το πολύ τρεις απαντήσεις! Όλοι αυτοί που βρίσκονταν στα πράγματα, δεν καταδέχτηκαν ν’ ασχοληθούν με θέματα που ήταν η δουλειά τους και πληρώνονταν για ν’ ασχοληθούν και που εγώ τους τα έφερνα «στο πιάτο» με την έρευνα που έκανα, ενώ δεν ήταν αυτή η δουλειά μου και δεν πληρωνόμουν γι’ αυτό! Κι όχι μόνον δεν ασχολούνταν, αλλά μ’ έβρισκαν κατ’ ιδίαν και μου… εφιστούσαν την προσοχή, ότι θα «το φάω» έτσι που πάω το κεφάλι μου. Μερικοί μου… εξηγούσαν εν κρυπτώ πως αν δεν έτρωγαν αυτοί τα χρήματα που διαχειρίζονταν, θα… τα έτρωγαν άλλοι! Και κάποιοι ήθελαν να με πάνε βόλτα με… ελικόπτερο (μάλλον για να δω κι από ψηλά το μαύρο χάλι της Λευκάδας). Όλοι όμως, μα όλοι, πίστευαν πως απλώς δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να γίνω σαν κι αυτούς και γι’ αυτό έγραφα όλα αυτά, για να… τους πάρω την θέση! Υπήρχαν κι αυτοί που ενώ την προηγούμενη τους ξεμπρόστιαζα μ’ ένα άρθρο, την επόμενη με χτυπούσαν φιλικά στην πλάτη λέγοντας: «Θα μου ρίξεις δυο ψηφαλάκια, ε;». Απίστευτο! Το θέατρο του παραλόγου! Ύστερα, στα ψηφοδέλτιά τους μαγείρευαν τα σταυρουδάκια, βάζοντας μέσα και την «κουτσή Μαρία» και βέβαια ιλουστρασιόν φατσούλες άφθαρτες κι επί το πλείστον άσχετες με το βρομερό παιχνίδι που επαγγέλλονταν, για «να κρύψει η μαϊμού τον κώλο της»!
Απόδειξη όλων αυτών, ότι κανείς ποτέ δεν με φώναξε να του πω μια ιδέα, να συζητήσουμε ένα πλάνο για τον πολιτισμό, να διοργανώσουμε μια έκθεση βιβλίου, με την εμπειρία που αποκόμισα από την χρόνια ενασχόλησή μου με το αντικείμενο στους εκδότες της πρωτεύουσας. Πέρυσι το καλοκαίρι διοργάνωσαν μία στην παραλία, αφήνοντας έξω… όλα τα βιβλιοπωλεία της Λευκάδας! Δηλαδή να τα κονομήσει ένας ξένος έμπορος και να ψοφήσουν οι ήδη ψυχορραγούντες ντόπιοι!
Κι αν αντιμετώπιζαν με τόση προχειρότητα και με τυχ-αρπακτική νοοτροπία το μέγα θέμα του πολιτισμού, που έχει και την λιγότερη μάσα, φανταστείτε ποια ήταν τα κριτήρια για άλλες πολιτικές επιλογές τους, που είχαν και το τρομερό φαγοπότι!
Και ξανατρέχουν τώρα να φτιάξουν συνδυασμούς με παμπάλαιες μεθόδους και νέες παρλαπίπες!
Κοιτάξτε το Μέγαρο του Δήμου: μάρμαρα και γρανίτες!
Κοιτάξτε τα σχολεία των παιδιών σας: σε κοντέινερ!
Επισκεφτείτε το Θέατρο Λευκάδας: νυχτερίδες κι αράχνες!
«Δεν υπάρχουν λεφτά», λένε. Κόπτονται όμως για την υποθαλάσσια ζεύξη που θα στοιχίσει 100 εκατομμύρια ευρώ κι ετοιμάζουν τα μαχαιροπήρουνα οι ιδιώτες για να μασήσουν τον πλούτο τον δικό σας, με τις ευλογίες αυτών που εκλέγετε! Και θα πληρώνετε διόδια για να κυκλοφορήσετε στην γη των πατέρων σας, ενώ το κουρελόχαρτο (όπως το κατάντησαν) που λέγεται «Σύνταγμα» λέει πως κάθε Έλληνας πολίτης είναι ελεύθερος απρόσκοπτα να κυκλοφορεί στην ελληνική επικράτεια! Το «απρόσκοπτα» μεταφράζεται σε 3 ευρώ η διέλευση!
Οι περισσότερες «ανεξάρτητες» εφημερίδες του νομού, εξαρτώμενες από τους πολιτικούς που τις συντηρούν, παπαγαλάκια και φερέφωνα της εξουσίας. Κάποιοι ερασιτέχνες δημοσιογράφοι, επαγγελματίες της εξαργύρωσης του μελανιού τους. Και του ξεπεσμού ουκ έστι τέλος…
Κι ο κόσμος, βέβαια, δεν είναι άμοιρος ευθυνών! Μου έλεγε προχθές ένας γνωστός μου: «Ξέρω τι κουμάσια είναι, αλλά μια επιδοτησούλα θέλω να πάρω, για να φάω κι εγώ κάνα ψιχουλάκι που θα πέσει απ’ το τραπέζι! Σ’ όλους λέω ναι, γιατί αν μείνεις από βενζίνη σε μια ερημιά, δεν ξέρεις ποιος θα περάσει να σε μαζέψει!».
Εν μέσω τέτοιου ευτελισμού και τέτοιας κατάντιας στα δίσεκτα ετούτα χρόνια που ζούμε, ποιος δίνει πεντάρα για τον τάφο του Βαλαωρίτη; Εδώ ξεχάσαμε την μυρωδιά του αίματος χιλιάδων συμπολιτών μας που αυτοκτόνησαν. Ξεχάσαμε τους πενθούντες, τους πεινώντες, τους αδικούμενους. Μέχρι ο θάνατος, το πένθος, η πείνα κι η αδικία να χτυπήσουν την δική μας πόρτα! Και τότε θα τα θυμηθούμε όλα και θα χρησιμοποιήσουμε την επιδοτησούλα, που πήραμε εξαργυρώνοντας την ψήφο μας, για να φτιάξουμε έναν καλύτερο τάφο!
Δεν φτάνει ένας σβώλος, Βαλαωρίτη, για να διώξω τα σκυλιά που σου χαλούν το φύτρο! Εδώ χρειάζεται όση κουλούρα απόμεινε απ’ το σχοινί του Πατριάρχη, για να στήσουν οι Φωτεινοί των ημερών μας κρεμάλες στο Πεντοφάναρο!
Ναι σε όλα, ρε μάγκες!
Ο Δημήτρης Ε. Σολδάτος γεννήθηκε στην Λευκάδα το 1969.
Από το 2000 και μετά συνεργάστηκε με την εφημερίδα «τα Νέα της Λευκάδας» γράφοντας για αρκετά χρόνια την στήλη «το Ποίημα της Εβδομάδας» καθώς και πλήθος άρθρων πολιτιστικού αλλά και κοινωνικοπολιτικού περιεχομένου.
Ανύπαρκτος – πρωτόλεια – 1988.
Ζωντανοί Νεκροί, 1989.
Εγχειρίδιο για Ερωτευμένους – εκτός εμπορίου – 2003.
Καφέ Ρετρό, 2004.
Nobel because of artlessness, 2009
λήγω απ’ όλα – εκτός εμπορίου – 2012.
Για γυναίκες που αγαπούν την ποίηση
– εκτός εμπορίου – 2012
Κλείσιμο Βιβλίων (στην ποιητική ευφορία)
σονέτα – εκτός εμπορίου – 2013
Ελευθερόψυχα – εκτός εμπορίου – 2014
Καφέ Ρετρό – επανέκδοση συμπληρωμένη, 2014
Ο Δημήτρης Ε. Σολδάτος είναι μαραθωνοδρόμος.
