Αρχική Lefkada's Secrets Οι Παναγίες του νησιού μας

Οι Παναγίες του νησιού μας

1

karya

Το MY LEFKADA εύχεται σε όλες και όλους ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

Φωτογραφική “καταγραφή” των Ιερών Ναών Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο νησί της Λευκάδας και του Μεγανησίου. Κείμενο και φωτογραφίες της Χρυσούλας Σκλαβενίτη

Το μεγαλόπνοο σχέδιο μου για ένα διήμερο (παραμονή και ανήμερα Δεκαπενταύγουστου), με διαδρομές σε όλες τις Παναγίες του νησιού για να καταγράψω τον εορτασμό της μεγάλης γιορτής του καλοκαιριού, κατέρρευσε για άλλη μια χρονιά. Η αλήθεια είναι ότι είναι πολλά τα χιλιόμετρα που θα έπρεπε να διανύσω σε δυο μέρες από τη χώρα μέχρι τα νοτιότερο χωριό περνώντας ενδιάμεσα από όλα τα χωριά που έχουν από ναό μέχρι ξωκλήσι που γιορτάζει.
Πάνω από είκοσι εκκλησίες στη Λευκάδα και στα νησάκια που την περιβάλλουν, είναι αφιερωμένες στην Κοίμηση της Παναγίας και πάνω από ογδόντα στην Χάρη της γενικά (Εισόδια, Γέννηση κλπ).

Ωστόσο νομίζω ότι κατάφερα, κάτι πολύ πιο απλό βέβαια αλλά για μένα πολύ σημαντικό: να συγκεντρώσω φωτογραφικά κατά τη διάρκεια όλου του καλοκαιριού, τις περισσότερες Αυγουστιάτικες (και όχι μόνο) Παναγίες της Λευκάδας και να έχω μια εικόνα τους.
Δυστυχώς ο γραπτός μου λόγος δεν μου επιτρέπει να σας μεταφέρω την εικόνα αυτή αλλά ελπίζω ότι με τις ερασιτεχνικές μου φωτογραφίες θα αποκομίσετε μια μικρή άποψη για αυτές. Οι πληροφορίες που αναγράφω είναι λίγες και σχετίζονται κυρίως με τη σχέση του ναού, μικρού η μεγάλου, με τον τόπο που τον φιλοξενεί. Δεν αναφέρω παρά ελάχιστα ιστορικά στοιχεία τους μιας και η παρουσίαση εδώ είναι κυρίως φωτογραφική αλλά και επειδή δεν υπάρχουν στοιχεία για πολλές από αυτές.

Ας τις γνωρίσουμε λοιπόν ξεκινώντας από τη χώρα και κάνοντας το γύρω του νησιού από ανατολή προς δύση με τελευταία την κεντρική Λευκάδα.

selimpou

Κοίμηση της Θεοτόκου ((Τ)Σεχλιμπού)- χώρα
Πρόκειται για ερειπωμένο πια ναό καθώς η τελευταία ανοικοδόμηση του δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Βρίσκεται στην ομώνυμη τοποθεσία στον κάμπο της Λευκάδας, στο δρόμο προς Νυδρί, που φαίνεται να πήρε το όνομα της από το όνομα του Τούρκου στον οποίο ανήκε. Λένε ότι δε λειτούργησε ποτέ. Χτίστηκε το 1718.

katounaΚοίμηση Θεοτόκου στην Κατούνα:
Ο ενοριακός ναός του χωριού ένας από τους πιο όμορφους που έχω συναντήσει στο νησί. Υπάρχουν αναφορές για αυτόν από τα μέσα του 19ου αι. Αναφέρω μια παράδοση από τις δυο παραδόσεις που εντόπισα για το χτίσιμο της εκκλησίας.
“Ο βάτος και η κούκλα”
Εκεί που είναι σήμερα η Παναγία στην Κατούνα, στα παλιά χρόνια ήταν ένα μικρό δάσος, κι εκεί έβοσκαν γίδια. Κάθε μέρα ένα απ΄ αυτά χανόταν από το μαντρί. Παρακολούθησαν και είδαν ότι ένα ένα πήγαινε κι έπινε νερό κοντά σε ένα βάτο. Τότε έψαξαν εκεί και βρήκανε μια μικρή κούκλα ντυμένη στα κόκκινα. Καταλάβανε κι φκιάξανε εικόνισμα της Παναγίας και κατόπιν όλη την εκκλησία. Και σήμερα ακόμα δείχνουν αυτόν το βάτο.

DSCN9491

Κοίμηση της Θεοτόκου στον Αλέξανδρο:
Ο ναός βρίσκεται κοντά στον οικισμό της Κιάφας και είναι γνωστός και ως “Παναγιά η Αλεξαντρίτισσα”. Πιθανότατα ιδρύθηκε το 1726, αν και το έτος που είναι χαραγμένο σε πλάκα στο ανώφλι της δυτικής εισόδου είναι το 1798, που ίσως υποδηλώνει την ανακαίνιση του ναού. Η παράδοση λέει ότι η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε σε ένα ακρογιάλι την Κατούνα.

nidri

Κοίμηση της Θεοτόκου στο Νυδρί:
Ο ενοριακός ναός του τουριστικού Νυδριού κοντά στο γεφύρι του Δημοσάρι στο παλιό μάλλον κέντρο του χωριού. Πρόκειται για καινούριο ναό πάνω στον κεντρικό δρόμο.

vaukeri

Κοιμήσεως Θεοτόκου στη Βαυκερή:
Είναι ο κοιμητηριακός ναός λίγο πιο έξω από το χωριό στο δρόμο για Καρυά, σ΄ένα μικρό ύψωμα αριστερά του δρόμου.

fterno

Παναγία στο Φαό στο Φτερνό:
Βρίσκεται σε μικρό λόφο στη θέση Φαό (= λέξη που σχετίζεται με τη βελανιδιά, είδος φηγού, που υπάρχει στην περιοχή, τους καρπούς του οποίου λένε οι ντόπιοι “φάους”) ή “στου Λια”, στη διασταύρωση του επαρχιακού δρόμου με το δρόμο για Φτερνό, Βουρνικά, Σύβρο. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το πότε χτίστηκε αν και αναφέρεται στον χάρτη του Coronelli ενώ η τοιχογράφηση του υπολογίζεται ανάμεσα στις αρχές του 18ου αι.

vournika

Κοίμηση της Θεοτόκου “Παναγούλα”στα Βουρνικά:
Ένα μικρό εξωκκλήσι πριν από το χωριό κοντά στο νταμάρι. Αν και πρόκειται για σχετικά καινούριο εκκλησάκι υπάρχουν ενδείξεις για ομώνυμο ναό στην θέση αυτή στον χάρτη του Coronelli.

eugiros

Κοίμηση της Θεοτόκου στην Εύγηρο:
Είναι ο κοιμητηριακός ναός της Ευγήρου σε ύψωμα πάνω από το χωριό με εκπληκτική θέα μέχρι το φάρο του Λευκάτα. Αναφέρεται σε πηγές ως ναός στα τέλη του 19ου αι αν και μάλλον είναι παλαιότερος. Το Δεκαπενταύγουστο γίνεται λαϊκό πανηγύρι στο χωριό.

marantoxori

Κοίμηση της Θεοτόκου στο Μαραντοχώρι:
Ο ενοριακός ναός του χωριού σε ύψωμα στο παλιό χωριό στο δρόμο για την Εύγηρο. Αναφέρεται σε πηγές ως ναός τον 19ο αι αν και μάλλον είναι πολύ παλιότερος.

kontaraina

Κοίμηση της Θεοτόκου στην Κοντάραινα:
Ο ενοριακός και κοιμητηριακός ναός του χωριού των αρχών του 19ου αιώνα. Πρόκειται για ένα από τους μεγαλύτερους ναούς του νησιού.

sivrosΚοίμηση της Θεοτόκου (Παναγιά στο Λιθάρι) στο Σύβρο:
Αν και Κοίμηση γιορτάζει στα Εννιάμερα της Παναγίας στις 23 Αυγούστου. Την ονομασία «στο Λιθάρι» ο Ναός οφείλει στο βράχο πάνω στον οποίο έχει κτισθεί.
βρίσκεται στην πλατεία του χωριού και δε μου θύμισε καμία άλλη εκκλησία στο νησί. Υπήρξε μετόχι της Μονής του αγίου Ιωάννη στο Λιβάδι της Καρυάς μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Η παράδοση στέλνει την ίδρυση της πίσω στην Ενετοκρατία.
Λένε ότι πολύ παλιά, τότε που ήταν στο νησί οι Βενετσιάνοι, έρχονταν από τη Βασιλική στο Σύβρο πολλοί Βενετσιάνοι για να καταστρέψουν την εκκλησία της Παναγιάς στο Λιθάρι, γιατί είχαν μάθει πως ήταν πολύ πλούσια. Στο δρόμο, καθώς έρχονταν, βλαστημούσαν κι καθένας είχε στο νου του τι ν΄ αρπάξει. Πιο κάτω από την εκκλησία όμως το μέρος ήταν λασπωμένο και καθώς πάτησαν αυτοί και τα ζώα τους μέσα, εμαρμάρωσαν. Όλη η λάσπη έγινε μια πέτρα. Ακόμα φαίνονται οι πατημσιές από τ΄ άλογα τους, αλλά κι από γίδια και βόδια πούχανε μαζί τους. Λένε ακόμα πως πολλοί απ΄ αυτούς, καθώς ανέβαιναν στη σκάλα, έξω από στην εκκλησιά, εγκρεμίστηκαν και άλλοι πως μόλις άπλωσαν το χέρι τους να αρπάξουν την εικόνα εμαρμάρωσαν εδεκεί.

basilikh

Ι.Ν Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Βασιλική:
Είναι ο ενοριακός ναός και βρίσκεται μέσα στο χωριό. Χτίστηκε στα μέσα του 20ου αι. στη θέση παλαιότερου ναού.

ag petros

Αγία Ελεούσα στον Άγιο Πέτρο:
Εξωκκλήσι της Παναγίας, ανάμεσα Άγιο Πέτρο και Κομηλιό, δεξιά κάτω από τον δρόμο, με εκπληκτική θέα στις “Ηνωμένες Πολιτείες Λευκάδας”, τον κάμπο και τον κόλπο της Βασιλικής. Παλαιότερα η γιορτή της Παναγίας γιορτάζονταν με μεγάλο πανηγύρι που οι νέοι πήγαιναν με άλογα στολισμένα με υφαντά ή κεντητά καβαλοσκούτια και χάμουρα και μετά το τέλος της λειτουργίας έκαναν ιππικούς αγώνες μέχρι το χωριό.

athani

Κοίμηση της Θεοτόκου στο Αθάνι:
Ο ενοριακός ναός που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Αναφέρεται σε πηγές του 19ου αιώνα αλλά είναι παλιότερος.

Κοίμηση της Θεοτόκου στο Δράγανο:
Ναός των αρχών του 19ου αιώνα.

komilio

Κοίμηση της Θεοτόκου στο Κομηλιό:
Ο ενοριακός ναός στο κέντρο του χωριού. Αναφέρεται σε πηγές του 19ου αι αν και ίσως να είναι παλαιότερος.

manasi

Κοιμήση της Θεοτόκου στο Μανάσι:
Υπάρχει μια παράδοση για το ναό αυτό:
“Το πουρνάρι της Παναγίας στο Μανάσι”
Στην αυλή της εκκλησιάς της Παναγίας στο Μανασί βρίσκεται ένα μεγάλο πουρνάρι. Είναι, μαθές, σαν μεγάλος πλάτανος. Θεριό πράμα! Τόσο χοντρό, που έχει χίλια χρόνια ζωή. Όσοι εκόψανε κλαριά απ΄ αυτό να ταΐσουν τα ζώα τους το μετάνιωσαν γιατί όσα ζώα έφαγαν, εψόφησαν την ίδια ώρα. Μα ούτε και ο άγριος αγέρας το πείραξε ποτέ. τώρα γιατί, πες μου το κι εμένα. Λένε πάντως πως η Παναγία δεν αφήνει κανένανε να το γγιάξει.

xortata

Κοίμηση της Θεοτόκου (Παναγία) στα Χορτάτα:
Εξωκλήσι των αρχών του 19ου αιώνα μετά νότια του χωριού μετά το αγαπημένο Αλώνι. … μου είπαν ότι η παλιά εκκλησιά είναι μέσα στο νερό εκεί παραδίπλα.

Κοίμηση της Θεοτόκου στο Καλαμίτσι:
Ο ενοριακός ναός του χωριού εκεί ψηλά στο λόφο του χωριού με την απερίγραπτη θέα στη γαλάζια δύση.

exantheia

Ι.Ν. Παναγίας στην Εξάνθεια:
Εξωκλήσι στο Παλιό Χωριό της Εξάνθειας σε υψόμετρο 700-800 μέτρα ανατολικά του σημερινού χωριού με θέα το απέραντο γαλάζιο του Ιονίου μας. Αρκετά μεγάλο για εξωκλήσι, με πέτρινους τοίχους, γυναικωνίτη, και εικονογραφημένους τους τοίχους και το ξύλινο ταβάνι του. Αποτελεί αγαπημένο αντάμωμα των Ξαθειτών. Παλαιότερα ανέβαιναν όλοι οι Ξαθείτες, άλλοι με μουλάρια και άλογα στολισμένα με πολύχρωμα μάλλινα υφαντά και κεφαλοσκούτια (ή σαμαροσκούτια) και άλλοι με τα πόδια από παλιά μονοπάτια και γέμιζε η πλαγιά χρώμα και φωνές των προσκυνητών.

koimisi ag nikitas2
Κοίμηση της Θεοτόκου: Άγιος Νικήτας
Ο κοιμητηριακός ναός του χωριού πάνω στον επαρχιακό δρόμο για Κάθισμα.

Κοίμηση Λαζαράτα

Κοίμηση της Θεοτόκου στα Λαζαράτα:
Ο κοιμητηριακός ναός του χωριού στη θέση “Μάγερα” ή Μάιρα στο Πινακοχώρι.

Ι.Ν Κοίμησης της Θεοτόκου στα Ασπρογερακάτα:
Εκκλησάκι

karya

Κοίμηση της Θεοτόκου στην Καρυά:
Βρίσκεται ψηλά στο χωριό προς την Πάνω Βρύση. Χτίστηκε το 1850.

eglouvi

Κοίμηση της Θεοτόκου στην Εγκλουβή:
Ο κοιμητηριακός ναός που βρίσκεται δυτικά του χωριού. Πάνω από το ναό διατηρείται κήπος με αρωματικά φυτά.

meganisi'
Κοίμηση της Θεοτόκου στο Κατωμέρι:
Ο κοιμητηριακός ναός του χωριού που Βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό προς το Σπαρτοχώρι.

Κοίμηση της Θεοτόκου στον Σκορπιό:
Ιδιόκτητο εξωκκλήσι της οικογένειας Ωνάση στο νησάκι Σκορπιός.

Προηγούμενο άρθροΑνακοίνωση του Πολιτιστικού Συλλόγου Βλυχού-Γενίου “Θέαλος”
Επόμενο άρθροΜέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Νυδρί