Απόσπασμα συνέντευξης που παραχωρήθηκε στην ιστοσελίδα karyalefkadas.blogspot.gr που φιλοξενεί αξιόλογο λαογραφικό υλικό για το ορεινό κεφαλοχώρι της Καρυάς.
Επιμέλεια: Αναστασία Στραγαλινού.
Το πολυδιάστατο ταλέντο του στην μουσική και το χορό, το πάθος του για τη μετάδοση της γνώσης σε συνδυασμό με την άριστη μουσική του κατάρτιση και το αξιόλογο πολιτισμικό έργο που άφησε στην Καρυά, συντέλεσαν ώστε ο καταξιωμένος Αρχιμουσικός -Χοροδιδάσκαλος Νικόλαος Γ. Θάνος – ” Μορίνας” να καταστεί μια από τις πιο αξιόλογες προσωπικότητες που πέρασαν από τον τόπο μας.
Σε μια συνοπτική παρουσίαση του έργου του και σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του, ο “Απόλλωνας” Καρυάς υποδέχεται τον Μορίνα τον Μάιο του 1963, οπότε και ιδρύει Μουσικό τμήμα με Φιλαρμονική και τμήμα Mαντολινάτας, ενώ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους ιδρύει και Χορευτικό τμήμα. Ο Μορίνας ήταν ο εμπνευστής ενός από τους πιο ιδιαίτερους λευκαδίτικους χορούς, τον χορό των γυναικών με τις ¨Τέντζερες¨. Η ιδέα του κ. Θάνου γεννήθηκε όταν αντίκρισε ένα μεσημέρι που απολάμβανε τον ίσκιο των πλατάνων στην πλατεία, τις Καρσάνες που πήγαιναν στη βρύση με τις τέντζερες στο κεφάλι και κουβαλούσαν νερό. Αυτή την εικόνα ταίριαξε απόλυτα με ένα παραδοσιακό λευκαδίτικο σκοπό και έκτοτε ο χορός αυτός αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των χορευτικών εμφανίσεων του Απόλλωνα.
Τα χρόνια που ο Μορίνας δραστηριοποιήθηκε στην Καρυά, το χωριό γνώρισε μέγιστη πολιτισμική άνθιση, δεδομένης της στενότητας των αντιλήψεων της εποχής εκείνης σε αρκετούς τομείς της καθημερινότητας καθώς και της πολιτικής και κοινωνικής ζωής.
Αναμφίβολα ήταν ο άνθρωπος που με την παρουσία του στα πολιτιστικά δρώμενα της εποχής, χάραξε βαθιά το όνομά του στη συνείδηση των Καρσάνων αλλά και όσων είχαν την ευκαιρία να τον γνωρίσουν μέσα από το πολύτιμο έργο του.
Αυτή η μικρή αναφορά στο έργο του Μορίνα στον ¨Απόλλωνα¨ Καρυάς αποτελεί τον πρόλογο της παρουσίασης αποσπάσματος της συνέντευξης που μας παραχώρησε τον Νοέμβριο του 2008.
Εκτός από τα λόγια και τις σκέψεις του, θα ήταν παράλειψή μας να μην αναφέρουμε το ιστορικό της συνέντευξης αυτής. Ο κ. Θάνος, έπειτα από τηλεφωνική συνομιλία που είχαμε μαζί του, αποδέχθηκε με μεγάλη προθυμία να απαντήσει δια αλληλογραφίας στις ερωτήσεις μας. Δεν έκρυψε δε την έκπληξή του, στο άκουσμα της παραχώρησης συνέντευξης, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως για πρώτη φορά του ζητείται να καταθέσει ο ίδιος, πέραν των ιστορικών γεγονότων, την άποψή του για θέματα που σχετίζονται με τα πολιτιστικά δρώμενα.
Θεωρούμε ότι για έναν άνθρωπο που αναμφισβήτητα πρόσφερε σημαντικά στην πολιτιστική αφύπνιση του χωριού, ηθικό πρωτίστως χρέος κάθε εμπλεκόμενου φορέα είναι να του δώσει τη δυνατότητα της ελεύθερης έκφρασής της γνώμης του, τόσο για τα γεγονότα του παρελθόντος, που προκύπτουν από τη θητεία του στον Απόλλωνα, όσο και την προσωπική του άποψη για θέματα που σχετίζονται με την πολιτιστική δράση του τόπου μας.
“Στην Καρυά ανέβηκα θέτοντας σαν όρο όχι μόνο να διδάξω μουσική, αλλά και να δώσω σάρκα και οστά στον Απόλλωνα, ο οποίος βρισκόταν σε πλήρη απραξία λόγω της παρεξηγημένης ηθικολογίας που υπήρχε τότε σε όλα τα χωριά και στην δικαιολογημένη απειρία… ‘Ημουν νέος, γεμάτος ενεργητικότητα και φιλοδοξία και ήθελα να δημιουργήσω μουσική κίνηση σε όλα τα χωριά της Λευκάδας, εμπνεόμενος από το σύστημα των Κερκυραίων. Στην Καρυά έμεινα διότι διεπίστωσα την διαβολεμένη φλόγα που υπάρχει μέσα στους Καρσάνους”.
“Η σχέση μου με τον λαό της Καρυάς ήταν άριστες και η συμπαράστασή τους αμέριστη. Άλλωστε για να πετύχεις πρέπει με κάποιο τρόπο να δώσεις στο γονιό να καταλάβει τι θα μάθει το παιδί του και αυτός με τη σειρά του θα επηρεάσει το παιδί του ανάλογα”. Όλη η Καρυά ήταν στο πλευρό μου με κορυφαίους τον Πέτρο Σταύρακα και τον Φώντα Κοψιδά αλλά και αρκετούς άλλους που δεν θυμάμαι α επίθετά τους και δεν θέλω να χρησιμοποιήσω τα παρατσούκλια τους”.
“Στο μουσικό τμήμα εφοιτούσαν μικρά παιδιά στο μαντολίνο, στην κιθάρα και στο ακορντεόν, παράλληλα με τα σχετικά θεωρητικά. Εδημιούργησα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα μαντολινάτα και μικρή ορχήστρα από ακορντεόν και κιθάρες. Επροχώρησα σε καινούρια ενορχήστρωση των κομματιών, που χωρίς αυτή την τεχνική ήταν αδύνατο να παίξουν παιδιά ακόμα και πιο προχωρημένα. Οι πρόβες και η διδασκαλία ήταν για δύο φορές την εβδομάδα. Δούλεψα με μεράκι και φιλοδοξία και δεν ετηρούσα ούτε τα ωράρια ούτε τις ημέρες. Για τούτο με εκπαίδευση μόνο έξι μηνών, επαρουσίασα στο Φεστιβάλ της Λευκάδας μαντολινάτα και χορευτικό. Ήταν μια βραδιά που εσημάδεψε τα καλλιτεχνικά δρώμενα, όχι μόνο του Απόλλωνα, αλλά και της Λευκάδας”.
“Η λειτουργία του χορευτικού τμήματος άρχισε παράλληλα με το μουσικό τμήμα και επειδή ο χορός τραβούσε περισσότερο τα παιδιά, χρησιμοποίησα τον χορό ως μέσο για τη δημιουργία του μουσικού τμήματος, υποστήριζα ότι για να μάθεις χορό θα μάθεις και μουσική και αυτό απέδωσε και στα δύο τμήματα. Στη διδασκαλία του χορευτικού με εβοήθησαν ο Νίκος Κατωπόδης και ο Φώντας Κοψιδάς, που έπαιζαν στις πρόβες πολύ καλά τα δημοτικά”.
“Η εμφάνιση που άφησε εποχή, ήταν όταν παρουσίασα την Φιλαρμονική αδύναμη, αλλά πολλά υποσχόμενη και όταν παρουσίασα την Μαντολινάτα και την ορχηστρούλα στην πλατεία της Καρυάς. Ο κόσμος ήταν άμαθος και δεν γίνονταν η σχετική ησυχία. Τότε επήρα το μικρόφωνο και τους είπα λίγα λόγια, κάπως αυστηρά…. Οι Καρσάνοι περήφανοι όπως είναι δεν παρεξηγήθηκαν αλλά λεβέντικα έκαναν απόλυτη σιγή. Από τότε η Καρυά μπορούσε να δέχεται κλασικά συγκροτήματα, εκτός από ( κατά τα άλλα απόλυτα σεβαστά) Δημοτικά συγκροτήματα. Μια από τις σημαντικότερες στιγμές του χορευτικού ήταν όταν στο Φεστιβάλ Λευκάδας εχορογράφησα ένα βαρύ Τσάμικο σε ομαδικό στυλ και το αφιέρωσα στον αγώνα που έκανε η Κύπρος μας εκείνη την εποχή. Είναι περιττό να μιλήσω για τα παρατεταμένα και ξέφρενα χειροκροτήματα που συγκλόνισαν την πλατεία της Λευκάδας. Ήταν την ίδια βραδιά που ετραγούδησε η μαθήτριά μου, Αγνή Μπάλτσα”.
“Η χειρότερη στιγμή ήταν όταν ένα βράδυ, λίγους μήνες αφότου άρχισα να δουλεύω στον Απόλλωνα, ήρθαν στην αίθουσα τα όργανα της Τάξεως και με οδήγησαν στην αστυνομία για να ενημερώσω (υποτίθεται) τον Αστυνόμο για το τι γίνεται στον Απόλλωνα”.
“Ίσως θα ήταν χρήσιμο να καταθέσω και τούτο: Όσο καιρό τα Δ.Σ. του Απόλλωνα είχαν καλλιτεχνική άγνοια (δικαιολογημένη) με άκουγαν σε ότι τους έλεγα και τότε κάναμε άλματα και όλα πήγαιναν καλά. Από τον καιρό που νόμισαν ορισμένοι πως τα έμαθαν όλα, υποχρέωσαν τον Απόλλωνα να παραμείνει σε χαμηλά καλλιτεχνικά επίπεδα”.
“Τον Χωριάτικο Γάμο δεν τον έχω δει ποτέ. Μία φορά μόνο όταν επέστρεψα στην Καρυά μετά από χρόνια για να τον θαυμάσω, δυστυχώς δεν μπόρεσα να βρω ή ίσως να μου προσφέρουν μια καρέκλα και έτσι αναγκάστηκα να φύγω. Το μόνο που με λύπησε, ήταν που δεν μπόρεσα να χαιρετίσω τον τότε Πρόεδρο του Απόλλωνα……….”
“Μου ζητάτε να πω κάτι που πρέπει να ακουστεί, να καταγραφεί. Ήθελα μόνο τούτο: Ένα θέμα που διαπίστωσα τον τελευταίο καιρό είναι η αδιαφορία των παιδιών του Απόλλωνα που έμαθαν μουσική από αυτόν και έγιναν επαγγελματίες. Ο Απόλλωνας τώρα χρειάζεται βοήθεια, ας βοηθήσουν”.
Ολοκληρώνοντας την αναφορά μας στον Νίκο Θάνο – Μορίνα κρίνουμε σκόπιμο να παραθέσουμε μήνυμα που απηύθυνε σε όλους τους Καρσάνους, μέσω της επιστολής με ημερομηνία 31/3/2008, που απέστειλε στην πρώην δήμαρχο Καρυάς, την οποία μας κοινοποίησε ο κ. Θάνος, που καταλήγει ως εξής:
Αγαπητοί Καρσάνοι,
αυτό που προτείνω θα απογειώσει πνευματικά και πολιτιστικά την Καρυά και θα την τοποθετήσει εκεί που είναι η αξία της. Προείνω να δημιουργηθεί στον Απόλλωνα Μουσική Σχολή αναγνωρισμένη από το Κράτος, όπου θα λειτουργεί επίσημα με ετήσιες εξετάσεις και οι μαθητές θα αποκτούν πτυχία αναγνωρισμένα από το κράτος Εγώ από την πλευρά μου θα βοηθήσω όσο μπορώ και όσο μου το επιτρέπει η υγεία μου. Όλα είναι δυνατά, αντιμετωπίστε το θέμα χωρίς απογοήτευση, με θάρρος και ενθουσιασμό. Δεν σας μιλώ ανεύθυνα. Εγώ πήρα τον Απόλλωνα και τον απογείωσα μουσικά και χορευτικά. Την ίδια αξία είχαν τότε τα Καρσανόπουλα, την ίδια και καλύτερη έχουν σήμερα. Το χορευτικό από ότι διαπίστωσα είναι σε καλά χέρια. Το Δ.Σ. και ο Πρόεδρος του Απόλλωνα είναι επίσης άριστοι. Τώρα είναι η σειρά σας. ΤΟΛΜΗΣΤΕ. Να θυμάσθε, η Μουσική είναι το ΠΑΝ.
Ευχαριστώ
Νίκος Θάνος
Βούλα 31/03/2008
