Αρχική Μόνιμες Στήλες Διατροφή & Υγεία Αναιμία και Διατροφή

Αναιμία και Διατροφή

0

Ο όρος αναιμία αναφέρεται όταν ο αριθμός των ερυθροκυττάρων είναι μικρότερος του φυσιολογικού ή όταν περιέχουν λιγότερη αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη πλούσια σε σίδηρο που δίνει στα ερυθροκύτταρα το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα και έχει ως βασικό ρόλο να μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες στο υπόλοιπο σώμα.

Ευπαθείς ομάδες που εμφανίζουν πιο συχνά αναιμία είναι οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, οι εγκυμονούσες, τα βρέφη, οι έφηβοι και οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια ή γαστρεντερικά προβλήματα. Για ανθρώπους που πάσχουν από αναιμία, η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπισή της.

Η πιο συχνή μορφή αναιμίας είναι η σιδηροπενική και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν κόπωση, αδυναμία, μειωμένες επιδόσεις, δυσκολία στη διατήρηση θερμοκρασίας σώματος, μειωμένο ανοσοποιητικό και γλωσσίτιδα. Έλλειψη σιδήρου μπορεί να συμβαίνει εξαιτίας απώλειας αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου, εγκυμοσύνης, ελκών, πολυπόδων εντέρου, καρκίνου του παχέος εντέρου ή ανεπαρκούς πρόσληψης σιδήρου από τη διατροφή.

Οι απαιτήσεις σε σίδηρο μεταβάλλονται ανάλογα με το φύλο και την ηλικία και εξαρτώνται από τις αποθήκες σιδήρου. Όταν οι αποθήκες σιδήρου είναι πλήρεις, τότε απορροφάται λιγότερη ποσότητα σιδήρου από τον οργανισμό. Αντίθετα, όταν τα επίπεδα των αποθηκών μειώνονται η απορρόφηση σιδήρου αυξάνεται. Αυτή η ικανότητα ρύθμισης της απορρόφησης έχει εξαιρετική σπουδαιότητα γιατί η αυξημένη ποσότητα σιδήρου είναι τοξική για τον οργανισμό.

Υπάρχουν δύο μορφές σιδήρου στη διατροφή, ο αιμικός και ο μη-αιμικός σίδηρος. Ο αιμικός σίδηρος προέρχεται από την αιμοσφαιρίνη και βρίσκεται σε ζωικές τροφές, όπως το κόκκινο κρέας, τα ψάρια και τα πουλερικά, ενώ ο μη-αιμικός σίδηρος προέρχεται από φυτικές πηγές (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια και ξηροί καρποί). Ως καλύτερη πηγή θεωρείτai ο αιμικός σίδηρος, καθώς απορροφάται σε ποσοστό 10 με 30%, ενώ ο μη-αιμικός σίδηρος απορροφάται σε ποσοστό μόλις 2 με 10%.

Επομένως, αν έχετε σιδηροπενική αναιμία, συστήνεται η κατανάλωση  τροφών που είναι καλές πηγές σιδήρου. Καλές πηγές σιδήρου ζωικής προέλευσης είναι το συκώτι (χοιρινού, κοτόπουλου, μοσχαρίσιο), η μοσχαρίσια μπριζόλα, οι σαρδέλες και τα στρείδια. Καλές πηγές σιδήρου φυτικής προέλευσης είναι οι φακές, τα κεράσια, οι αγκινάρες, τα μανιτάρια, τα δημητριακά και οι ηλιόσποροι. Καλό είναι να καταναλώνετε τροφές με σίδηρο σε κάθε γεύμα και να συνδυάζονται μαζί με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη  C (μπρόκολο, μαρούλι, πορτοκάλι, φράουλες), η οποία αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου.

Οι τανίνες (τσάι), το ασβέστιο (γαλακτοκομικά προϊόντα), οι πολυφαινόλες  και τα φυτικά οξέα (όσπρια και ολικής αλέσεως προϊόντα) μειώνουν την απορρόφηση του αιμικού σιδήρου. Για το λόγο αυτό αποφεύγετε την κατανάλωσή τους κατά τη διάρκεια του γεύματος και τουλάχιστον μια ώρα πριν και μετά.

Η ανεπαρκής πρόσληψη ή απορρόφηση της βιταμίνης Β12 ή φυλλικού οξέος οδηγεί σε μεγαλοβλαστική αναιμία (κακοήθης αναιμία). Τα συμπτώματα της μακροχρόνιας έλλειψης Β12 είναι η άνοια, η κατάθλιψη, η απώλεια ισορροπίας, το μούδιασμα και ο κνησμός. Καλές πηγές βιταμίνης Β12 είναι το κρέας, τα πουλερικά, τα θαλασσινά, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Απαραίτητος για την απορρόφηση της B12 είναι ο ενδογενής παράγοντας που εκκρίνεται στο στομάχι.

Τέλος, αναιμία μπορεί να προκληθεί και από δυσαπορρόφηση σιδήρου, η οποία μπορεί να προκληθεί από διάφορες παθήσεις ή χειρουργικές επεμβάσεις, όπως οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, η κοιλιοκάκη, χειρουργεία οπού αφαιρούνται τμήματα του στομάχου ή του λεπτού εντέρου, ο χρόνιος αλκοολισμός και η μακροχρόνια λήψη αντιόξινων και άλλων φαρμάκων.


Γαζής Π. Γιώργος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πεφανερωμένης 9 Λευκάδα, τηλ. 2645022822, 6944373860

Προηγούμενο άρθροΔόξα Λευκάδας: Μία φανέλα γεμάτη… Λευκάδα!
Επόμενο άρθροΚυκλοφοριακές ρυθμίσεις στην υποθαλάσσια σήραγγα Ακτίου – Πρέβεζας