Αρχική Μόνιμες Στήλες Κατά Μάρκον Κατά Μάρκον

Κατά Μάρκον

0
nikitakis

nikitakis

Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ι Α Τ Ι Κ Α …

Του Μάρκου Νικητάκη

 

Είναι τόσα τα στραβά και τα ανάποδα που συμβαίνουν τούτο τον καιρό στο νησί, που, αν αρχίσεις να τα απαριθμείς, δεν θα έχεις τελειωμό. Είναι βέβαιο ότι θα γίνεις κακός και θα κατηγορηθείς ότι … δυσφημίζεις τον τόπο και κάνεις κακό στους επαγγελματίες, που ζουν από τον τουρισμό !!! (Λες και μόνοι τους, οι περισσότεροι, δεν προσπαθούν να … βγάλουν τα μάτια τους!).

Ο χρόνος είναι μπροστά μας και τα προβλήματα δεν έχουν ορατό ορίζοντα λύσης. Θα τα πούμε λοιπόν, όταν θα είμαστε μόνοι μας, μετά τον Αύγουστο. Έως τότε ας φορέσουμε τη μάσκα την καλή μας και ας μιλούμε περί ανέμων και υδάτων. Χρήσιμα είναι άλλωστε όλα… Το να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας δεν είναι καθόλου χρήσιμο και το να εθελοτυφλούμε είναι καταστροφικό ! Ας είναι…

Αύγουστος λοιπόν!

Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά

κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά

Αύγουστε μήνα και Θεέ σε σένανε ορκιζόμαστε

πάλι του χρόνου να μας βρεις στο βράχο να φιλιόμαστε

Απ’ την Παρθένο στο Σκορπιό χρυσή κλωστή να ράψουμε

κι έναν θαλασσινό σταυρό στη χάρη σου ν’ ανάψουμε

Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά

κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά

Οδυσσέας Ελύτης

Ιστορικά

Αν ο Ιούλιος οφείλει το όνομά του σε μια εξέχουσα μορφή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, τον Ιούλιο Καίσαρα, ο Αύγουστος το οφείλει σ’ έναν αυτοκράτορα: τον Οκταβιανό , που από τη σύγκλητο τιμήθηκε με την προσωνυμία Αύγουστος, όνομα που δινόταν μόνο στους θεούς.

Augustus, (πληθυντικός Augusti) στα λατινικά σημαίνει “μεγαλοπρεπής” ή “σεβαστός”. Αντίστοιχος του “Καίσαρ”.

Αποτελεί τον υπέρτατο τιμητικό τίτλο Αυτοκρατόρων στη Ρωμαϊκή και στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, σε άλλα κράτη και σε επιμέρους Ιπποτικά και Θρησκευτικά Τάγματα, μέχρι και σήμερα. Το όνομα ετυμολογικά σημαίνει τον αυξημένο, τον επιφανή (ab augento) ενώ στην εκκλησιαστική γλώσσα έχει μυστική σημασία. Οι Ρωμαίοι συνέδεαν το όνομα αυτό με τη λέξη augur. “Οι πατέρες μας, λέει ο Οβίδιος, έλεγαν τα ιερά πράγματα”. Έτσι οι Θεοί και οι ιεροί χώροι καλούνταν augusti και η ορθή ερμηνευτική απόδοση είναι “Σεβαστός”.

Τέλος ο Οκταβιανός έφερε και τον στρατιωτικής προέλευσης τίτλο Imperator (αποδίδεται με το “Αυτοκράτορας”). Με το τίτλο αυτό ενέπνεε τη δύναμη, ισχύ, ενώ με εκείνο του Αυγούστου το σεβασμό. Από του Οκταβιανού Αυγούστου και μετά όλοι οι Αυτοκράτορες έφεραν αυτό τον τίτλο ως ενδεικτικό του αξιώματός τους. Ο θηλυκός τύπος του τίτλου αυτού Αυγούστα ήταν το σύνηθες όνομα – τίτλος της Βυζαντινής Αυτοκράτειρας.

Η πρώτη γυναίκα που έλαβε τον τίτλο “Αυγούστα”, ήταν η χήρα του Οκταβιανού, Λιβία, το 14 μ.Χ., και αργότερα η χρήση του επεκτάθηκε στις μητέρες, γιαγιάδες, κόρες ακόμη και τις ανιψιές των Αυτοκρατόρων.

Ο πρώτος στον οποίο απενεμήθη ο τίτλος αυτός επίσημα ήταν ο ανιψιός του Ιουλίου Καίσαρα Οκταβιανός, μετά τη νίκη του επί του Αντωνίου και την κατάληψη της ανώτατης αρχής.

Επειδή ο Οκταβιανός Αύγουστος υπήρξε μεγάλος αυτοκράτορας και εξίσου σπουδαία προσωπικότητα με τον Ιούλιο Καίσαρα, οι Ρωμαίοι θεώρησαν υποτιμητικό γι’ αυτόν να του αφιερώσουν μήνα με μια μέρα λιγότερη. Αφαίρεσαν απ’ το Φλεβάρη τότε την 29η ημέρα και την προσθέσανε στον Αύγουστο. Έτσι έχουμε Ιούλιο και Αύγουστο – δυο συνεχόμενους μήνες – με 31 μέρες, ενώ αντίθετα ο Φλεβάρης έμεινε με 28.

Πριν μετονομαστεί ο Αύγουστος λεγόταν στα λατινικά Sextilis, δηλαδή έκτος μήνας αφού ήταν έκτος κατά το Ρωμαϊκό ημερολόγιο όπου το έτος ξεκινούσε τον Μάρτιο.

Ο Αύγουστος έβαλε τον μήνα σε αυτή την θέση, σε μνήμη του θανάτου της Κλεοπάτρας.

Παροιμίες

Μακάρι σαν τον Αύγουστο να ‘ταν οι μήνες όλοι,

λέει μια παροιμία.

Αύγουστε καλέ μου μήνα, να’ σουν δυο φορές το χρόνο …

λέει μια άλλη παροιμία, σε μερικά μέρη μάλιστα τονίζουν ” τρεις φορές το χρόνο “. Ο λόγος; Τώρα πια ο γεωργός έχει σιγουρέψει τα εισοδήματα της χρονιάς στις αποθήκες του: σιτάρι , κριθάρι , καλαμπόκι , βρόμη , άχυρα για τα ζώα , ξύλα για τη φωτιά . Τα οπωρικά και τα κηπευτικά βρίσκονται κι αυτά στην καλή τους ώρα, ιδιαίτερα τα σύκα και τα σταφύλια:

Της Αγιάς Μαρίνας σύκο, τ’ Αι Λιού σταφύλι και τον Αύγουστο μαντήλι …

Τα φρούτα που πρωτοφαίνονται τον Ιούλιο, τώρα τον Αύγουστο είναι πια άφθονα και μπορείς να γεμίσεις μαντήλια μ’ αυτά και να χορτάσεις. Λέγεται και αλλιώς.

Τ’ Αϊ Λιός με το μαντήλι , του Σωτήρος με το … κοφίνι.

Οι δουλειές βέβαια τον Αύγουστο είναι κοπιαστικές και πολλές, γιατί ο γεωργός προσπαθεί να συγκεντρώσει και να αποθηκεύσει τα αγαθά του, ώστε να αντιμετωπίσει το χειμώνα ή να πουλήσει κάποια, αν του περισσεύουν.

Οι νοικοκυρές απ’ την άλλη μεριά ανασκουμπώνονται (αναφέρομαι σε παρελθόντα χρόνο φυσικά, γιατί σήμερα λίγες το κάνουν) να ετοιμάσουν, χυλοπίτες, τραχανά, τουρσιά, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού. Αλίμονο σ’ αυτή που δεν το κάνει.

Αυγουστοοικοδέσποινα‚ καλαντογυρεύτρα. (Η γυναίκα που είναι σπάταλη τον Αύγουστο, ζητιανεύει το χειμώνα).

Τον Αύγουστο οι καλοκαιρινές ζέστες βρίσκονται στις μεγάλες … δόξες τους, ιδιαίτερα μέχρι της Παναγίας.

Να’ σαι καλά τον Αύγουστο πού’ ναι παχιές οι μύγες

Απ’ την άλλη όμως πλευρά, είναι ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού, με τις αλλαγές, τα καπρίτσια, τα μελτεμάκια και τα… ξαφνιάσματά του.

Από Αύγουστο χειμώνα κι’ από Μάρτη καλοκαίρι…

και σε διάφορες άλλες ..παραλλαγές .

Τ’ Αυγούστου τα βοριάσματα, χειμώνα αναθυμούνται

Πάτησε και ο Αύγουστος, η άκρη του χειμώνα.

Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ’ Αύγουστο σεντόνα.

Να’ σαι καλά τον Αύγουστο με δεκαοχτώ βελέντζες.

Υπάρχουν, γενικά, πολλές παροιμίες για τον Αύγουστο. Ορίστε κάποιες, χωρίς … επεξηγήσεις:

● Θεός να φυλάει τα λιόδεντρα απ’ το νερό του Αυγούστου.

● Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, το Μάη θερίζει μόνος.

● Καλός ο ήλιος του Μαγιού τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.

● Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.

● Νάμουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλους τους μήνες κόκορας και γάτος το Γενάρη.

Οι πρώτες έξι ή δώδεκα μέρες του Αύγουστου είναι Δ ρ ί μ ε ς , δηλαδή αποφράδες , γρουσούζικες επειδή τότε κάποιες κακές δυνάμεις ξαπολιούνται να κάνουν κακό όπου μπορούν σε άνθρωπο , σε ζώο , σε ξύλα η σε ρούχα .

Τ’ Αυγούστου οι δρίμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα.

Κατά τη διάρκεια των δρίμων εμφανίζεται μια πανάρχαια μέθοδος πρόβλεψης του καιρού για όλο τον ερχόμενο χρόνο. τα γνωστά μας … Μ ε ρ ο μ ή ν ι α.

Η περίοδος αυτή, έχει σχέση με την εμφάνιση του αστερισμού του κυνός, η οποία κατά τους αστρολόγους του παρελθόντος θεωρείτο κατ’ εξοχήν πρόσφορη για μαντικές παρατηρήσεις.

Σε επόμενο σημείωμα, περισσότερα περί αυτών….

Προηγούμενο άρθροΗ πρώτη ημέρα του Φεστιβάλ Φολκλόρ της Λευκάδας
Επόμενο άρθροΗ τελετή έναρξης του φεστιβάλ Λευκάδας