Γράφει ο Μάρκος Νικητάκης.
Παρα: Ως πρώτο συνθετικό λέξεων σημαίνει:
α) Θέση ή κίνηση παραπλεύρως ή πλαγίως β) εναντιότητα, παράβαση, υπέρβαση γ) επίταση, υπερβολή δ) υποκατάσταση (λεξικό Τεγόπουλος – Φυτράκης)
Τούτος ο όρος, τα τελευταία χρόνια ειδικότερα, έχει μπει για τα καλά μέσα στη ζωή μας και την καθορίζει. Σε κάθε ενέργειά μας, σε κάθε δραστηριότητα, σε κάθε όρο πολιτικό ή κοινωνικό προστίθεται δίπλα και του αλλάζει τόσο καθοριστικά το νόημα ώστε να μην αναγνωρίζεται πλέον.
Μια απλή ανάγνωση ενός λεξικού να κάνετε στις λέξεις που συνθέτονται με το παρα θα ανατριχιάσετε. Θα αναγνωρίσετε αμέσως λέξεις και νοήματα που καθημερινά συναντούμε, καθημερινά μας ταλανίζουν, καθημερινά αποτελούν αντικείμενο συζήτησης σε κάθε έκφανση της ζωής μας.
Θα παραθέσω παρακάτω κάποιες συνθέσεις του «παρα», με σχόλια ή χωρίς, για του λόγου το αληθές.
Παρα – κράτος : Οι μεγαλύτεροι έχουν ζήσει στο πετσί τους την έννοια και τις συνέπειες του όρου. Ήκμαζε και ακμάζει από συστάσεως του ελληνικού κράτους, πάντα με την ανοχή, ίσως και την προτροπή των εκάστοτε κυβερνώντων. Η δεκαετία του 60 πολλά έχει να μας διδάξει για αυτό. Σήμερα η χρυσή αυγή (έ! Όχι και με κεφαλαία) θυμίζει εκείνο το παρακράτος. Η διαφορά είναι πως τότε κράτος και παρακράτος συνέχισαν να σφιχταγκαλιάζονται μέχρι τη χούντα ενώ σήμερα η κυβέρνηση, αφού χρησιμοποίησε τη χρυσή αυγή προς όφελός της και τη θέριεψε, κατάλαβε ότι «δεν της βγαίνουν τα κουκιά» και αποφάσισε να την «καθαρίσει». Ελπίζω να μην είναι αργά μόνο …
Παρα – κυβέρνηση, παρα – πολιτική, παρα – πέτασμα. Ποιαν χρεία έχομε σχολίων άπαντες αριστεροί τε και δεξιοί;
Παρα-κολούθηση: Όρος επίκαιρος όσο ποτέ. Κάποτε μόνο η αστυνομία παρακολουθούσε (ή κατασκεύαζε) υπόπτους προς όφελος (;) της κοινωνίας. Πριν λίγα χρόνια ο «Μάκης» είχε γίνει γενικός εισαγγελέας του κράτους, με τη δική μας ανοχή, ίσως γιατί μας αρέσει το κουτσομπολιό, ίσως γιατί νομίζαμε ότι ποτέ δεν θα έρθει η σειρά μας, οι ανόητοι. Δεν καταλαβαίνουμε πως μεγαλώνοντας τον όποιο «Μάκη» γρήγορα θα μας είναι ορατά και τα παρα – κλάδια του. Σήμερα κανένας δεν ξέρει ποιος παρακολουθεί ποιόν, είμαστε όλοι εξ ορισμού ύποπτοι, θύματα ή θύτες. Σήμερα και τουαλέτα να θελήσεις να πας πρέπει να προσέχεις. Το μάτι του μεγάλου ή του μικρού αδελφού είναι άγρυπνο και βρίσκεται παντού.
Παρα – στρατιωτικό, παρα – δικαστικό, παρ – εκκλησιαστικό κύκλωμα.
Κάτι σας θυμίζουν οι όροι:«Γιοσάκης, Μπουρμπούλια, Ηλία, Ζωή, Ελπίς, Καλούσης, 21 Απρίλη, μετοχή, χρήμα, αθώος, ένοχος, κόλαση, παράδεισος, αγιοποίηση, δάκρυα, τάματα …» Τι θα λέγατε αν δίπλα σ αυτούς τους όρους βάλετε και τους παρακάτω: παρ – εμπόριο, παρα – οικονομία, παρα – πλάνηση, παρα – πληροφόρηση, παρα – σκήνιο . . .
Κάνετε τώρα συνδυασμούς των παραπάνω όρων ανά δύο, ανά τρεις ή και όλους μαζί και αναλύσετε τα συμπεράσματά σας.
Παρα – παιδεία: Εχετε παιδιά στο σχολείο; Είστε ευχαριστημένοι από το όλο σύστημα; Φαντάζομαι πως όχι. Ένα σύστημα σάπιο που μπάζει από παντού. Μια δωρεάν τάχα παιδεία που σου στοιχίζει το μισό σπιτικό σου προϋπολογισμό. Οι διδάσκοντες στο σχολείο (πέραν ηρωικών εξαιρέσεων), επειδή δεν τους δίδεται κίνητρο, δεν έχουν κουράγιο για διδαχή, για προσφορά στα παιδιά μας και για μόρφωση. Εχουν, οι περισσότεροι, και …απογευματινά μαθήματα. Είναι τραγικό να κάνεις φροντιστήριο το απόγευμα σε όσους διδάσκεις το πρωί. Είναι εξόχως αντιδεοντολογικό και θα έλεγα ύποπτο σε ότι αφορά στην ίση μεταχείριση. Βεβαίως το φροντιστήριο έχει γίνει αναγκαίο πλέον και για την επιβίωση των διδασκόντων (που δεν αμείβονται καθόλου ικανοποιητικά) και για τη μόρφωση των παιδιών. Τα φροντιστήρια είναι η παιδεία και το σχολείο η παρα –παιδεία. Ένας φαύλος κύκλος, μια δραματική κατάσταση, ένα τούνελ χωρίς φως στην απέναντι άκρη…Αυτή δεν είναι μόρφωση, είναι παρα – μόρφωση.
Παρα – καθήμενος: Έχω μπάρμπα στην Κορώνη που έλεγαν οι παλαιότεροι. Ο κολαούζος του εκάστοτε άρχοντα, η εξουσία και η παρα – εξουσία, η πόρτα για το διορισμό, τη δουλειά, το χρήμα, την προκοπή. Ο Μαυρογιαλούρος και ο παρα – τρεχάμενός του ο Κρούεζας. Παρα – σιτα που ζουν από το γλείψιμο, την εκδούλευση, τους τεμενάδες, το γονάτισμα.
Ζούμε την παρ – ακμή σε όλο της το μεγαλείο.
Ένα παρά – λυτο κράτος που νομοθετεί μα δίπλα σε κάθε νόμο ανοίγει εκατό παρά –θυρα προκειμένου να βολευτούν κάμποσοι «ημέτεροι». Η παρ – άνοια σε όλο της το μεγαλείο. Ο Παρα – λογισμός στο τετράγωνο. Η παρα – νομία ζει και βασιλεύει με την ανοχή και, ενίοτε, τη στήριξη των κυβερνώντων. Φτάσαμε στο σημείο να είναι ο κανόνας που διέπει τη ζωή μας. (Ας σκεφτεί καθένας από μας ποιες μεγάλες ή μικρές παρα – νομίες έχει διαπράξει, με το άλλοθι πως έτσι κάνουν όλοι…)
Ένας κρατικός μηχανισμός ο οποίος μονίμως παρ – εκτρέπεται, ένας κατασταλτικός μηχανισμός ο οποίος δεν παρα – πέμπει όσο συχνά θα έπρεπε τους παρα – βάτες, ένας δικαστικός μηχανισμός που πάσχει, κυβερνώντες που μονίμως παρα- βαίνουν τους όρκους και τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις και που αν αργότερα στριμωχτούν, εύκολα και χωρίς όνειδος παρα – ποιούν τα υποσχεθέντα προσπαθώντας να αποδείξουν τα αναπόδεικτα. Η παρα – ποίηση είναι στοιχείο της πολιτικής και της κοινωνικής μας ζωής άλλωστε. Κάθε πολιτικό ή κοινωνικό άτομο παρα – ποιεί τα λόγια ή τις πράξεις του αντιπάλου του προκειμένου να αποκομίσει κάποιο πρόσκαιρο όφελος. Πέτα – πέτα λάσπη στο τέλος κάτι μένει…
Ένας λαός που δεν αντιδρά στα παρα – προιόντα που με ευκολία του σερβίρουν, ένας λαός που ζει μονίμως με την παρ – αίσθηση πως η χθεσινή κακή κυβέρνηση αύριο θα είναι πολύ καλύτερη, ένας λαός ταγμένος στην υπακοή στον μεγάλο αρχηγό, ένας λαός που μονίμως κοιμάται και ονειρεύεται πως παρ – επιδημεί στον κήπο της Εδέμ, ότι έχει ανοικτό το στόμα και άλλοι τον ταΐζουν.
Ένας λαός που έχει χωθεί για τα καλά στην παρα- φιλολογία των προγραμμάτων της τηλεόρασης και έχει υποστεί αλλοίωση στον εγκέφαλο. Ζούμε και ανασαίνουμε πλέον τη δημοκρατία (;) του καναπέ. Ζούμε για το κουτσομπολιό των ριάλιτι, για τις στημένες δημοσκοπήσεις, για τη σάπια τηλεθέαση, γελούμε με ηλίθια αστεία και τραγουδούμε τραγούδια της μιας και μοναδικής εποχής.
Ένας λαός που δεν βλέπει τον κίνδυνο που παρα – μονεύει. Χαζεύουμε τον όποιο πόλεμο αποφασίσουν οι μεγάλες δυνάμεις στη μικρή οθόνη τρώγοντας σάντουιτς και πίνοντας τις μπύρες μας ασφαλείς – έτσι νομίζουμε – και παίζουμε το αποτέλεσμά του στο στοίχημα…
Ένας λαός που επιτέλους κάποτε πρέπει, χωρίς να παρα – γράψει τα λάθη του παρελθόντος, να παρα – πετάξει όλους όσους τον καταστρέφουν και να τους γυρίσει για πάντα την πλάτη.
