Αρχική Μόνιμες Στήλες Μουσικά Πορτραίτα Νικόλαος Μάντζαρος

Νικόλαος Μάντζαρος

0
nikolaos mantzaros

nikolaos mantzaros

Γράφει η Μαρία Γιαννικοπούλου.

Στην ελεύθερη από την Οθωμανική σκλαβιά Επτάνησο, έζησαν και δημιούργησαν οι πρώτοι Έλληνες μουσουργοί, που με το έργο τους διέδωσαν το Ευρωπαϊκό πνεύμα στο υποδουλωμένο Ελληνικό Έθνος. Στα Επτάνησα, γεννήθηκε το πρώτο κίνημα έντεχνης-λόγιας μουσικής, που ονομάστηκε Επτανησιακή Μουσική Σχολή, με κορυφαίο δημιουργό το Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο.

Ο Μάντζαρος γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 26 Οκτωβρίου 1795, από πλούσια οικογένεια. Λόγω της ευγενικής του καταγωγής είχε τον τίτλο του ιππότη. Στην Κέρκυρα έλαβε τις πρώτες του μουσικές γνώσεις: πιάνο με τον Stefano Pojago, βιολί με τον Gerolamo Pojago, (αδερφό του Stefano),θεωρητικά με τον Stefano Moretti και σύνθεση με τον «ιππότη» Barbati. Στα δεκαοχτώ του μόλις χρόνια, παντρεύεται την κόρη του δούκα Αντωνίου Ιουστινιάνη, Μαριάννα, με την οποία αποκτούν τρείς κόρες και δύο γιούς.

Τα πρώτα του έργα, παρουσιάζονται το 1815 στην Κέρκυρα, στο θέατρο San Giacomo. Ανάμεσά τους, συγκαταλέγεται η μονόπρακτη κωμική όπερα «Don Crepuscolo», η οποία είναι η πρώτη σωζόμενη ελληνική όπερα. Είναι γραμμένη στο ιταλικό ύφος της εποχής και πρόκειται για έναν μονόλογο με έντονα κωμικά στοιχεία, όπου ο «προχωρημένης ηλικίας» πρωταγωνιστής, αναζητά την ιδανική γι’ αυτόν νύφη. Το 1819 συνεχίζει το μουσικό του έργο στην Ιταλία, όπου συνδέεται στενά με τον περίφημο συνθέτη και διευθυντή του Βασιλικού Ωδείου της Νάπολης, Niccolo Antonio Zingarelli, πλάι στον οποίο συνεχίζει την μουσική του επιμόρφωσή για δυο χρόνια.

nikolaos mantzaros

Τo 1826 επιστρέφει οριστικά στην πατρίδα του, με σκοπό να αναβαθμίσει τη μουσική εκπαίδευση της χώρας του. Για να το επιτύχει, ιδρύει το 1840 τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, της οποίας έγινε και ισόβιος καλλιτεχνικός διευθυντής. Παραδίδει δωρεάν μαθήματα μουσικής και χάρη στις προσπάθειές του, δημιουργείται η πρώτη γενιά Επτανησίων συνθετών ( Σπυρίδων Ξύνδας, Παύλος Καρρέρ, Φραγκίσκος Δομενεγίνης ).

Ιστορικής σημασίας, είναι η «Aria Greca» (1827), η οποία είναι η πρώτη άρια γραμμένη σε ελληνική γλώσσα, για φωνή και ορχήστρα. Το σπουδαιότερο όμως έργο του, είναι η μελοποίηση του «Ύμνου εις την Ελευθερία» του Διονύσιου Σολωμού, του οποίου η πρώτη στροφή καθιερώνεται το 1865 ως ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας.

Συνολικά έχει δημιουργήσει πέντε μελοποιήσεις του Ύμνου, εκ των οποίων, η πρώτη είχε ξεκινήσει το 1829. Ακόμα, έχει μελοποιήσει πολλά ποιήματα του Σολωμού για μια ή περισσότερες φωνές, σολιστικές ή χορωδιακές, με συνοδεία πιάνου. Στις 29 Μαρτίου του 1872, πέφτει σε κώμα κατά τη διάρκεια μαθήματος και στις 12 Απριλίου του ίδιου έτους, πεθαίνει.

Η μουσική του Κερκυραίου θεμελιωτή της Επτανησιακής Σχολής, δυστυχώς για τους περισσότερους περιορίζεται στους πρώτους στίχους του Εθνικού μας Ύμνου. Εκτός από την πρώτη ελληνική όπερα και την πρώτη ελληνική άρια, έχει γράψει τα πρώτα γνωστά ελληνικά έργα για κουαρτέτο εγχόρδων (Partimenti, 1850, επεξεργασία από τη συλλογή του Fedele Fenaroli ),τα πρώτα γνωστά έργα για πιανιστικό ρεπερτόριο, την πρώτη ελληνική συμφωνία, η οποία όμως είναι χαμένη και τρεις Λειτουργίες. Ακόμα είναι ο συγγραφέας του πρώτου δοκιμίου μουσικής ανάλυσης (Rapporto, 1851) και των πρώτων μουσικοπαιδαγωγικών συγγραμμάτων στην Ελλάδα.

Στα παρακάτω βίντεο μπορείτε να ακούσετε δύο άριες απο την όπερα “Don Crepuscolo” καθώς και ένα partimenti* για κουαρτέτο εγχόρδων.

H Μαρία Γιαννικοπούλου, είναι απόφοιτος του Ιονίου Πανεπιστημίου τμήματος Μουσικών Σπουδών.


Ο όρος παρτιμέντο, (partimento, -ti), χρησιμοποιήθηκε τον 17ο και 18ο αι. κυρίως στη νότια Ιταλία, για να περιγράψει ένα είδος άσκησης για τη μουσική σύνθεση όπου ο μουσικός καλείται να δημιουργήσει ένα κομμάτι μουσικής βασιζόμενος σε μία ελλειπτικά καταγραμμένη παρτιτούρα.

Προηγούμενο άρθροΟ άρτος ημών ο επιούσιος
Επόμενο άρθροΕγκαίνια της παιδικής έκθεσης ζωγραφικής