Η παγκρεατίτιδα είναι ο όρος για να περιγραφεί η φλεγμονή του παγκρέατος. Το πάγκρεας είναι ένας μεγάλος αδένας που εκκρίνει πεπτικά ένζυμα στο λεπτό έντερο τα οποία βοηθούν στην πέψη των λιπών, των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων καθώς και στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών. Επιπλέον παράγει τις ορμόνες ινσουλίνη και γλυκαγόνη που είναι υπεύθυνες για τη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα.
Η χρόνια παγκρεατίτιδα είναι μια φλεγμονή του παγκρέατος που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα την προοδευτική αλλοίωση και απώλεια του λειτουργικού παγκρεατικού ιστού, οδηγώντας σε ανεπάρκεια του παγκρέατος, με αποτέλεσμα την ελλιπή παραγωγή ενζύμων για την πέψη των τροφών και μη ικανοποιητικές συγκεντρώσεις ινσουλίνης και γλυκαγόνης στο αίμα. Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν πόνους στην κοιλιά, ναυτία, έμετους, πιθανή απώλεια βάρους, στεατόρροια, ανάπτυξη διαβήτη και ανάπτυξη καρκίνου του παγκρέατος.
Η κύρια αιτία για την εμφάνιση παγκρεατίτιδας είναι η κατάχρηση αλκοόλ ενώ άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της είναι οι πέτρες στη χολή, οι τραυματισμοί στην κοιλιά, οι μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις, η κληρονομικότητα και τα ψηλά επίπεδα ασβεστίου και τριγλυκεριδίων στο αίμα.
Αντιμετώπιση
Η αποχή από το αλκοόλ είναι πρωταρχικής σημασίας για την αντιμετώπιση της παγκρεατίτιδας, ενώ η κατάλληλη φαρμακευτική και διατροφική αγωγή μπορούν να απαλύνουν εν μέρει τα συμπτώματά της.
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει τη χορήγηση παγκρεατικών ενζύμων μαζί με κάθε γεύμα ώστε να γίνεται δυνατή η πέψη των τροφών. Επιπλέον συνίσταται η λήψη λιποδιαλυτών βιταμινών (Α, D, E, K), βιταμίνης Β12 και φολικού οξέος.
Η διατροφή στην χρόνια παγκρεατίτιδα θα πρέπει να είναι επαρκής σε ενέργεια και υψηλή σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες ώστε να αποφεύγεται η απώλεια βάρους και ιστών και να είναι χαμηλή σε λιπαρά (40-50γρ ημερησίως η και περισσότερο αν είναι ανεκτό). Ο περιορισμός του λίπους βοηθά στην αποφυγή της στεατόρροιας, ενώ η χορήγηση τριγλυκεριδίων μέσης αλύσου, τα οποία απορροφώνται χωρίς τη βοήθεια των χολικών αλάτων ή του ενζύμου λιπάση, φαίνεται να βοηθά τα άτομα με στεατόρροια. Καλό θα είναι να καταναλώνονται μικρά και συχνά γεύματα (τουλάχιστον 5 με 6 ημερησίως), γιατί όταν καταναλώνονται λίγα και μεγάλα γεύματα το πάγκρεας αναγκάζεται να υπερλειτουργήσει. Εξίσου σημαντική είναι η κατανάλωση πολλών υγρών, πάνω από 1,5 λίτρο την ημέρα, ώστε να αποφεύγεται η αφυδάτωση. Σε περίπτωση αφυδάτωσης το πάγκρεας ερεθίζεται και οι πόνοι στην κοιλιά γίνονται πιο έντονοι. Σε περίπτωση ανάπτυξης διαβήτη χορηγείται ινσουλίνη και συνίσταται εξατομικευμένη διατροφή.
Τρόφιμα που απαγορεύονται: αλκοόλ, γαλακτοκομικά προϊόντα πλήρων λιπαρών, παχιά τυριά, σοκολάτα, σοκολατούχο γάλα, κρέμα γάλακτος, πίτες, ελιές, μαγιονέζα, μαργαρίνες, βούτυρο, ξηροί καρποί, κρόκος αυγού, όλα τα τηγανητά, λουκάνικα, μπέικον, σαλάμια, εντόσθια, παχιά κρέατα, λίπη και πέτσες από κρέατα, αβοκάντο.
Τρόφιμα που επιτρέπονται: άσπρο ψωμί, φρυγανιές, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, τυριά χαμηλών λιπαρών, άπαχα ψάρια, κοτόπουλο (χωρίς πέτσα), σούπες χωρίς ζωμό κρέατος, κομπόστα φρούτων ή ωμά χωρίς φλούδα, καλοβρασμένα λαχανικά.
Γαζής Π. Γιώργος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πεφανερωμένης 9 Λευκάδα, τηλ. 2645022822, 6944373860