Αρχική Μόνιμες Στήλες Παρεμβάσεις από τον Θ. Γεωργάκη Ο Κομφούκιος και η τέχνη της πολιτικής

Ο Κομφούκιος και η τέχνη της πολιτικής

1
1312B0E7208A5E86933D831448867FA1

1312B0E7208A5E86933D831448867FA1

Γράφει ο Θοδωρής Γεωργάκης.

Από τον 8ο π.Χ αιώνα αρχίζει στην Κίνα η διάσπαση της κεντρικής εξουσίας και η προοδευτική επικράτηση της φεουδαρχίας. Κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο πραγματοποιείται, επίσης, μία έντονη στροφή προς τον άνθρωπο και την κοινωνία, με αντίστοιχη απομάκρυνση από παλαιότερες κοσμολογικές και μαντικές αντιλήψεις και πρακτικές, αλλά και με παράλληλη ανάπτυξη του κριτικού πνεύματος. Αντιπροσωπευτική της εν λόγω στροφής είναι η διδασκαλία του Κόν Φού Τσέου, του Κομφούκιου. Κατά την Κομφουκιανή διδασκαλία, το ιδανικό της επιστήμης του ανθρώπου είναι η παιδεία, δια της οποίας επιδιώκεται η ηθική καί κοινωνική τελειότητα. Προϋπόθεση της παιδείας είναι η παράδοση και ο φυσικός νόμος. Με την παράδοση, όμως, ο Κoμφούκιος δεν εννοεί την προσήλωση στο παρελθόν, αλλά την κριτική αξιολόγηση της ιστορικής πείρας. Όταν αναφέρεται στον φυσικό νόμο, δεν επικαλείται αμετακίνητες δογματικές αλήθειες, αλλά ορισμένες ιδιότητες, ή αρετές, που καθιστούν τον άνθρωπο ικανό να γνωρίζει, δια της πείρας, τι είναι ηθικώς και κοινωνικώς ορθό και να το πράττει.

Όπως κατά την παλαιότερη μεταφυσική παράδοση της Κίνας, ο υπέρτατος νόμος του σύμπαντος είναι , κατά τον Κομφούκιο και τους οπαδούς του, η διαρκής ανανέωση. Επειδή η γνώση δεν είναι έμφυτη, αν και όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν διαγνωστική ικανότητα, η πλειοψηφία δεν ακολουθεί μόνη της τα διδάγματα του ορθού λόγου και της ιστορικής πείρας. Από αυτό τον λόγο προκύπτει η ηθική και η ανάγκη της παιδείας. Στον ηθικό τομέα, η διδασκαλία του Κομφούκιου, αναπτύσσεται με αρχές που θυμίζουν από πολύ κοντά το Σωκρατικό “Γνώθι σ’ αυτόν” και την Αριστοτελική τελειότητα. Οπλισμένος με κριτικό πνεύμα, με έμφυτη καλοσύνη και με την γνώση του καλού, ο κομφουκιανός, αντιλαμβάνεται την ζωή σαν μια διαρκή άσκηση στην αρετή, σύμφωνα με την ιδέα της ηθικής τελειώσεως. Η ατομική ηθική και η κοινωνική ηθική είναι, κατά τον κομφουκιανό, άρρηκτα συνδεδεμένες.

Θεμέλιο του κοινωνικού και πολιτικού βίου, είναι, κατά τον Κομφούκιο, η δικαιοσύνη, η οποία απορρέει απ’ τον ίδιο τον ηθικό νόμο. Η αγάπη είναι η ρίζα της δικαιοσύνης και η πραγματική εναρμόνιση προς τον φυσικό νόμο. Η θεωρία της πολιτικής στηρίζεται ολόκληρη στην στενή συνάρτηση ηθικής και δικαίου. Για να λειτουργήσει, όμως, το δίκαιο απαιτείται η παρουσία μιας ιδιαίτερης πολιτικής εξουσίας, ικανής να συμβιβάζει την παράδοση και την εθιμοτυπία με την ανάγκη της ανανεώσεως. Σύμφωνα με τις ανωτέρω αρχές, η κομφουκιανή πολιτική φέρεται προς την ιδέα ενός “φωτισμένου δεσποτισμού”, όπου η κυριαρχία είναι μια ανακλητή εντολή, πηγή της οποίας είναι ο λαός, γι αυτό και παραδέχεται ένα ευρύ δικαίωμα αντιστάσεως κατά της παράνομης και άδικης εξουσίας.

Καθοριστικό, επίσης, στοιχείο στην Κομφουκιανή διδασκαλία είναι η φρόνηση, με την βοήθεια της οποίας, ο Κομφούκιος, προσπαθεί να ολοκληρώσει την πολιτική. Μπορούμε, συνολικά και συμπερασματικά να δεχθούμε ότι η κομφουκιανή διδασκαλία περιλαμβάνει μια πολύπλευρη πολιτική θεωρεία, που ενδιαφέρει και την επιστήμη και την τέχνη της πολιτικής.

Προηγούμενο άρθροΣτειρώσεις αδέσποτων στο Δημοτικό Κτηνιατρείο Λευκάδας
Επόμενο άρθροΟ Κυνηγετικός Σύλλογος Λευκάδας στην έκθεση Outdoor Expo 14