Αρχική Μόνιμες Στήλες Παρεμβάσεις από τον Θ. Γεωργάκη Το Μοναστήρι των Αγίων Πατέρων στην Νικιάνα

Το Μοναστήρι των Αγίων Πατέρων στην Νικιάνα

0

CIMG2476

H  προσπάθεια που έχει αναλάβει η Ιερά Μητρόπολης Λευκάδος και Ιθάκης για αναστήλωση των ιερών μονών του νησιού της Λευκάδος, φαίνεται, πως αρχίζει να υλοποιείται, σταδιακά μέν, αλλά σταθερά και με συνέπεια, προς μεγάλη ικανοποίηση ενός κόσμου, που δεν επαφίεται μόνο στην τρυφηλή διαβίωση, μέσα απ’την “θεοποίηση” του εαυτού του, αλλά αναζητά την παραμυθία και την ελπίδα στην φυσίζωο ανάσα της Εκλησίας. Μετά την αναστήλωση του Αγίου Νικολάου της Νηράς, το Μοναστήρι των Αγίων Πατέρων βρίσκεται στην φάση αναστήλωσης και ανασυγκρότησης, τόσο υλικοτεχνικά, όσο και με ανθρώπινο δυναμικό, αφού, ήδη μια θαρραλέα μοναχή αποφάσισε να εγκαταβιώσει στο ιστορικό  αυτό μοναστήρι, ένα μοναστήρι το οποίο έρχεται απ’τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, κατά την πρώιμη Βυζαντινή περίοδο, και ίσως να είναι απ’τα πρώτα στον Ελλαδικό χώρο. Δημιουργήθηκε από τρείς μοναχούς, οι οποίοι είχαν λάβει μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Μικράς Ασίας, το 325 μ.Χ., στην οποία Σύνοδο μετείχε και ο τότε επίσκοπος Λευκάδος, ο Αγάθαρχος. Στην επιστροφή οι τρείς Πατέρες, γοητευθέντες απ’ την μορφή και την προσωπικότητα του Αγάθαρχου, τον ακολούθησαν στην Λευκάδα. Το πλοίο,  που τους μετέφερε,  βγήκε στη σημερινή Νικιάνα, όνομα που σημαίνει Νέα Νίκαια, που της έδωσαν οι τρείς Πατέρες, ενώ η περιοχή, πριν την Νικιάνα, ονομάσθηκε  Επίσκοπος, όπως και σήμερα, προς τιμήν του Αγάθαρχου.

Τα ονόματα των τριών Πατέρων εικάζεται, σύμφωνα με την παράδοση, πως είναι: Αλέξανδρος, Παύλος και Στέφανος. Προς τιμήν του πρώτου πήρε το όνομα το χωριό Αλέξανδρος, ίσως απ’ τα πιο παλιά χωριά της Λευκάδος, προς τιμήν του Παύλου ονομάσθηκε, μάλλον, η «Βρύση του Παύλου», μια βρύση στο μεσοδιάστημα του δρόμου Νικιάνα-Μοναστήρι.  Ο τρίτος των Πατέρων, ονομαζόνταν  Στέφανος, σύμφωνα με μια παράδοση, που υπάρχει στους Σφακιώτες. Ο Στέφανος, κατ’ αυτή την παράδοση, ασθένησε από μολυσματική νόσο, όταν συμμόναζε  με τον Αλέξανδρο και τον Παύλο. Έφυγε αναγκαστικά, προκειμένου να μην μεταδώσει   την ασθένεια στους άλλους δύο. Έφτασε ακριβώς απέναντι απ’ τον βράχο των Αγίων Πατέρων, σε μια άλλη σπηλιά, που βρίσκεται στην περιφέρεια του Σπανοχωρίου, στην ανατολική πλαγιά του βουνού του Αϊ Λιά, κοντά στον Βατιά, όπου βρίσκεται και σήμερα το εκκλησάκι του Αγίου Στεφάνου, σκαρφαλωμένο σαν χελιδονοφωλιά πάνω στα απότομα βράχια. Εδώ ασκήτεψε, ο κατά την παράδοση τρίτος των Αγίων Πατέρων, ο Στέφανος. Μάλιστα η επικοινωνία με τους άλλους δύο γινόταν το βράδυ με το λυχνάρι, έτσι όπως είναι αντικρυστά ο Άγιος Στέφανος και το Μοναστήρι των Αγίων Πατέρων, δίνοντας το σινιάλο ότι είναι καλά. Όταν κάποτε σταμάτησε το λυχνάρι εκ μέρους του Στεφάνου, ο Αλέξανδρος με τον Παύλο κατάλαβαν ότι ο Στέφανος πέθανε. Εν συνεχεία τον μετέφεραν εκεί στον δικό τους κοινόβιο, όπου και έθαψαν.

CIMG2904

Εξ ίσου εντυπωσιακή είναι, πάντα, σύμφωνα με την παράδοση, και η αποκάλυψη των τάφων των Αγίων Πατέρων, πάνω ακριβώς απ’ την σπηλιά, που ασκήτευαν, εκεί όπου σήμερα είναι ο  φερώνυμος ναός , μια παράδοση που υπάρχει και στην Καρυά, όπως μου μετέφερε ο καθηγητής κ. Στραγαλινός και την οποία άκουσε απ’τον ιερέα πατέρα του. Σύμφωνα, λοιπόν, με την παράδοση ένας τράγος φανέρωσε στον βοσκό του τους τάφους των Αγίων Πατέρων.  Επειδή το Μοναστήρι βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή των Σκάρων, που από αρχαιοτάτων χρόνων βοσκούσαν αμέτρητα κοπάδια, ένας βοσκός έβλεπε καθημερινά έναν τράγο να βγαίνει μέσα απ’ τους βράχους, με βρεγμένα τα γένια του, ενώ νερό δεν υπήρχε καθόλου στην περιοχή. Ακολούθησε τον τράγο και βρέθηκε μπροστά στους τάφους των Τριών Πατέρων, όπου ακριβώς δίπλα στον τάφο του ενός υπήρχε λύμπα με νερό. Είναι το αγίασμα. Αστείρευτη πηγή, όσο και αν αντλήσουν οι προσερχόμενοι πιστοί, που έχουν σεβασθεί ακόμη και αλλόθρησκοι κατακτητές της Λευκάδος.

CIMG2906

Το μοναστήρι  δεν είναι μόνο ο ιεροποιημένος χώρος ενάθλησης των τριών Πατέρων, ήταν και είναι για την ορεινή Λευκάδα το σημείο αναφοράς, ο χώρος πολιτισμού, το κοινωνικό πετράδι στην πολύμοχθη ζωή τους, διότι, ναι μέν ανήκει στον Αλέξανδρο, όμως και οι Σφακιώτες και η Καρυά ευλαβούνται το μοναστήρι και το θεωρούν αποκούμπι και παρηγοριά, ιδιαίτερα οι ξωμάχοι αυτών των χωριών, αφού τα περισσότερα κτήματά τους είναι στην περιοχή της Ακόνης, μια ανάσα απ΄την ιερά μονή, και ευλαβικά, παλιότερες εποχές, έκλιναν το γόνυ  και σταυροκοπιούνταν, όταν, οι καλόγριες, σήμαιναν τον εσπερινό. Κατά την εορτή των Αγίων Πατέρων, εκεί στον Απριλομάη,  ολόκληρα κομβόϊ καβαλαραίων, από όλα τα χωριά της ορεινής Λευκάδος, με πολύχρωμα καβαλοσκούτια και στολισμένα άλογα, έστριβαν στην Μαρίτσα, στο μονοπάτι αριστερά  και διασχίζοντας τον Μέγα Λόγγο και τις Παναγιές, έφταναν ταπενοί προσκυνητές στο μοναστήρι, όπου με ανοιχτές αγκάλες τους δέχονταν οι τρείς σαβάσμιες καλόγριες, η Ακακία απ’τα Χορτάτα, η Μαρία απ΄την Καρυά και η Δέσποινα χήρα παπαδιά απ’την Μικρά Ασία, που την έφερε ο Ξεριζωμός στην Λευκάδα. Απολείτουργα στηνόνταν μεγάλο γλέντι στο αλώνι  του μοναστηριού, όπου ο λαουτιέρης ο Βερεστόντας απ’τον Αλέξανδρο, ο Γιώργος ο βιολιτζής απ’τον Δρυμώνα και οι κλαριτζήδες Μίλαρης και Τσιρούφλης διασκέδαζαν τον κόσμο και έδιναν εκείνον τον μοναδικό λαϊκοθρησκευτικό τόνο, που μόνο, οι κυκλωτικοί χοροί των Ελλήνων, μπορούν να αναπαραστήσουν και να αποδώσουν την μέθεξη  του κοινωνικού ξεσπάσματος- γροθιά στην τραχειά και πολύμοχθη βιοπάλη.

Θοδωρής Γεωργάκης

Προηγούμενο άρθροΗμερίδα Μαθηματικών της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας
Επόμενο άρθροΣυνελήφθη ημεδαπός στην Λευκάδα για παράνομη οπλοκατοχή