Το My Lefkada βρέθηκε στο σιδεράδικο του Νίκου Κορφιάτη όπου εδώ και μερικούς μήνες γίνονται τα σεμινάρια κατασκευής Πορσάνικου μαχαιριού.
Το σεμινάριο είναι μια διοργάνωση της ΝΕΛΕ Λευκάδας και συνολικά παρακολούθησαν περίπου 20 άτομα. Παρακάτω σας παραθέτουμε κείμενο του υπεύθυνου του σεμιναρίου κ. Σπύρου Σκλαβενίτη σχετικά με το σεμινάριο.
Δείτε τις φωτογραφίες τις φωτογραφίες που ακολουθούν. Σύντομα θα αναρτήθει και βίντεο με συνεντεύξεις του κ. Σπύρου Σκλαβενίτη του τεχνίτη κ. Τέλη Βλάχου καθώς και με δηλώσεις των ατόμων που παρακολούθησαν το σεμινάριο.
Η ιστορία των Λευκαδίτικων μαχαιριών ξεκινάει από τα χρόνια των Ενετών )1684-1789). Όταν οι Ενετοί κατέλαβαν το νησί από τους Τούρκους προκειμένου να είναι παραγωγικό και να τους προσφέρει συνάλλαγμα οργάνωσαν την οικονομία του σε μορφή συντεχνιών.
Όπως υπήρχαν συντεχνίες σιδεράδων, ξυλουργών, βαρελάδων κ.ο.κ. υπήρξε και συντεχνία μαχαιροποιών.
Οι μαχαιροποιοί μάλιστα αυτοί, με προεξάρχουσα οικογένεια τους Κατωποδαίους από τον Πόρο, έφτασαν την τέχνη τόσο ψηλά ώστε να θεωρείται το Λευκαδίτικο μαχαίρι ένα από τα καλύτερα στον κόσμο.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στα διασημότερα μουσεία μαχαιροποιίας της Ευρώπης, σε Γαλλία και Ιταλία, τα Πορσάνικα μαχαίρια κοσμούν τις προθήκες τους σε περίοπτη θέση.
Το Λευκαδίτικο μαχαίρι έγινε γνωστό λόγω της ανθεκτικότητας του, της ευκαμψίας του, της δύναμής του, της διακόσμησής του αλλά και των στοίχων που είχε γραμμένους πάνω του και τόνιζαν την λεβεντιά του κατόχου του.
Η τεχνική του βαψίματος του ατσαλιού σε λάδι κατά η σφυρηλάτισή του ήτανε το μυστικό της αντοχής του. Γι’ αυτό όταν παρέδιδαν το μαχαίρι στον καινούριο κάτοχο έπρεπε να κάνουν επίδειξη κόβοντας μια πρόκα στην μέση.
Γι’ αυτό το λόγο οι κύκλοι των νταήδων και μαχαιροβγαλτών μέχρι και την 10ετία του 1960 από πολλά μέρη της Ελλάδος ζητούσαν μαχαίρια Λευκαδίτικα και κατά κανόνα τα τελευταία χρόνια Πορσάνικα.
Η αρχική του προέλευση αφορούσε πολεμική χρήση – εξ ου και η αντοχή του – όμως στην συνέχεια κατασκευάστηκαν και γι’ άλλες χρήσεις όπως χασάπικα και σπαθιά.
Μάλιστα το σπαθί του βασιλιά Όθωνα λέγεται ότι έγινε παραγγελία στην πόλη της Λευκάδας το 1821.
Ο καλύτερος μαχαιροποιός της Ελλάδος,κατά μαρτυρία του μαθητή του Παναγιώτη Ρηγάλου από την Αιτωλοακαρνανία – ο οποίος σήμερα είναι κορυφαίος της Ελλάδος – υπήρξε ο Πάνος Κατωπόδης – Μαρινάκης από τον Πόρο Λευκάδος. Τα μαχαίρια του αποτελούν έργα τέχνης μοναδικά και ανεκτίμητα. Στις μέρες μας ως τελευταίος μαχαιροποιός, μέχρι πριν δύο χρόνια από τον Άγιο Ηλία που έφτιαχνε μαχαίρια με λάμες από σούστες αυτοκινήτων. Ενώ φαίνονταν λοιπόν ότι εδώ έσβηνε παντοτινά η τέχνη τριών αιώνων, μιας και έχει υπερβεί τα 80 χρόνια ο εν λόγω κατασκευαστής, ξαφνικά φάνηκε ¨φως μες στο τούνελ¨.
Συγκεκριμένα ο Τέλης Βλάχος – Ζλούμης από την Καρυά, μόλις συνταξιοδοτήθηκε από τη νομαρχία Αθηνών ήρθε μόνιμα στο νησί και άρχισε να κατασκευάζει μαχαίρια Λευκαδίτικα τα οποία πρωτόμαθε όταν ήτανε παιδάκι στην Καρυά από τον μαστρο-Σταύρο τον Κατωπόδη.
Μάλιστα όταν του έγινε πρόταση να δείξει την τέχνη και σε άλλους εκκολαπτόμενους μαχαιροποιούς το δέχτηκε χωρίς να φοβάται ότι θα του κλέψουν την τέχνη….
Πέρυσι λοιπόν έκανε μερικά μαθήματα στο Κατωχώρι, στο σιδεράδικο του Νίκου του Καρφάκη και ήδη δύο μαθητές του – σιδεράδες στο επάγγελμα – κατασκεύασαν μαχαίρια.
Φέτος η πρωτοβουλία αυτή παίρνει άλλη διάσταση. Συγκεκριμένα στις 3 Δεκέμβρη θα ξεκινήσουν πάλι μαθήματα στο Κατωχώρι, μέσω της ΝΕΛΕ Λευκάδος, όπου στο τέλος της παρακολούθησης θα δώσει και πιστοποίηση στον κάθε μαθητευόμενο ότι παρακολούθησε το εν λόγω σεμινάριο ώστε να μπορεί να ανοίξει και δική του επιχειρηματική δραστηριότητα.
Για όλη αυτή την κατάσταση που έχει προκύψει είμαστε υποχρεωμένοι σαν Λευκαδίτες να ευχαριστήσουμε τον Τέλη τον Βλάχο από την Καρυά που θέλησε την γνώση που απέκτησε στα νιάτα του – και τώρα έχει γίνει πολύτιμη και σπάνια στις μέρες μας – να μας την μεταβιβάσει ώστε να μην χαθεί η τέχνη απ την μια και από την άλλη να βγάλουν μεροκάματο όσοι έχουν όρεξη για δουλειά.
Σπύρος Σκλαβενίτης
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ευχαριστούμε τον Αριστοτέλη Καββαδά για τις φωτογραφίες.
