Αρχική Uncategorized Αφήγηση μέσα από μια παλιά φωτογραφία

Αφήγηση μέσα από μια παλιά φωτογραφία

0
Στη Κατούνα το 1954 έξω από το μπακάλικο του Γιώργου Διγενή στη πλατεία του χωριού. Εικονίζονται από δεξιά οι λιτρουβιαρέοι Γιώργος Γουρζής, Φίλιππος Κολλόκας και Θανάσης Καλός. Αριστερά ο Στέργιος Παπαδάτος και πίσω ο Δήμος Βερύκιος και άλλα μικρότερα παιδιά.   Πρωτότυπη φωτογραφία από το αρχείο του κ. Αθανάσιου Καλού

Γράφει ο Κώστας Σκλαβενίτης

Μέσα από μια παλιά φωτογραφία μπορείς να αντλήσεις πολλές πληροφορίες από το παρελθόν αρκεί να υπάρχει κάποιος που θα σου διηγηθεί τις λεπτομέρειες της.

Η φωτογραφία είναι του 1954 από το χωριό Κατούνα Λευκάδας όπου εικονίζονται οι εργάτες λιτρουβιαρέοι, από ένα λιοτρίβι ή λιτρουβιό όπως το λέγαμε εμείς και έχουν πάει στο μπακάλικο του Γιώργου Διγενή στη πλατεία της Κατούνας ώστε να ζυγίσουν στη πλάστιγγα το λάδι το οποίο είχαν μέσα στο ασκί.

Τις πληροφορίες για όσα θα αναφερθώ μου έδωσε ο κ. Αθανάσιος Καλός ο οποίος διακρίνεται  από αριστερά στη φωτογραφία κρατώντας το ασκί..

Στη Κατούνα πριν το δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο υπήρχαν αρκετά λιτρουβιά διότι τι λάδι ήταν η κύρια πηγή εσόδων του χωριού. Απ ότι θυμάται ο κ. Θανάσης στο χωριό υπήρχαν 6 λιτρουβιά τα οποία βρίσκονταν όλα μέσα στο χωριό. Στη πλατεία υπήρχαν τρία…ένα των “Τσιτσιροναίων” συγγενείς με το επώνυμο Φωτεινός, ένα του Γιώργου Διγενή δίπλα ακριβώς από το μπακάλικο που διατηρούσε ο ίδιος και ένα της “Παναγίας” το οποίο βρισκόταν στο μέσον της σημερινής πλατείας του χωριού.  Λίγο πιο πέρα προς την εκκλησία της Παναγίας ήταν το λιτρουβιό της Μαρίας χήρας του Νιόνιου Λογοθέτη και λίγο πιο κάτω εκεί που βρίσκεται σήμερα το πάρκινγκ των αυτοκινήτων ήταν του” Αγίου Βαρβάρου”. Πιο ψηλά και ανηφορίζοντας λιγάκι νότια της πλατείας ήταν το λιτρουβιό των “Καραπαναίων” όπως έλεγαν τα αδέρφια Γιάννη και Στάθη Φωτεινό.

Μετά τη κατοχή δημιουργήθηκε στο χωριό “ο Συναιτερισμός” ο οποίος λειτούργησε αρχικά  το 1951 στο λιτρουβιό του Αγίου Βαρβάρου, το 1953 μεταφέρθηκε στων “Τσιτσιροναίων”…και τη δεκαετία του 60 μεταφέρθηκε οριστικά στο καινούργιο κτήριο που φτιάχτηκε λίγο πριν το χωριό.

Οι εικονιζόμενοι εργάτες της φωτογραφίας δούλευαν το 1954 στο “Συναιτερισμό” και το λάδι το μετέφεραν με ασκιά, τα σκοπούλια όπως τα έλεγαν τα οποία ειδικός τεχνίτης έραβε  στο χωριό. Τα ασκιά ήταν  φτιαγμένα από δέρμα κατσίκας και ήθελε ειδικό ράψιμο στο χέρι ώστε να είναι στεγανό.
Την εποχή εκείνη τα ασκιά κατασκεύαζε ο Παναγιώτης Βλάχος (Παρνασσός) γαμπρός στη Κατούνα από τη Καρυά.Το δε ράψιμό του λεγόταν τρίτσωμα.
Επίσης μέσα στα ασκιά έβαζαν νερό, κρασί ακόμη και τυρί το οποίο έκοβαν μικρά κομμάτια και τα έριχναν μέσα με σαλαμούρα το οποίο το διατηρούσε.
Μάλιστα όπως λέει ο κ. Θανάσης το σκοπουλίσιο τυρί ήταν το καλύτερο.

Στη φωτογραφία επίσης δεξιά διακρίνεται ο Γιώργος Γουρζής ο οποίος κρατά το μεταλλικό δοχείο που λεγόταν μέτρο. Κάθε μέτρο χωρούσε οκτώ οκάδες λάδι και κάθε ασκός πενήντα οκάδες(1 οκά αντιστοιχούσε σε 1.282 γραμμάρια).
Τα λιτρουβιά εκείνη την εποχή είχαν άλογα τα οποία μετακινούσαν τις μεγάλες στρογγυλές πέτρες τα λεγόμενα “λιθάρια”, ώστε να πολτοποιήσουν τις ελιές μέσα στο πέτρινο λεγόμενο αλώνι.Ο πολτός κατόπιν έμπαινε σε ειδικά τσουβάλια τα λεγόμενα τσόλια τα οποία τοποθετούνταν στο χειροκίνητο πιεστήριο το ένα πάνω στο άλλο.

Αργότερα τη δεκαετία του 60 τα άλογα αντικαταστάθηκαν από μηχανές συνήθως Lister οι οποίες γυρνούσαν τα λιθάρια, επίσης μηχανές εγκαταστάθηκαν και στο πιεστήριο….μέχρι την ηλεκτροδότηση του χωριού προς το τέλος της δεκαετίας του 60.

Οι κ.κ.Θανάσης Καλός και Φίλιππος Κολλόκας 90 και 85 ετών αντίστοιχα (που κρατούσαν το ασκί στη φωτογραφία του 1954) στη περιοχή της Λυγιάς όπου κατοικούν σήμερα. Φωτογραφία Κώστας Σκλαβενίτης
Τέλος θυμάται ο κ. Θανάσης πως τα λιθάρια τις μηχανές και άλλα βαριά εξαρτήματα του λιτροβιού τα έφερναν φορτηγά τα οποία άφηναν αρκετά  κάτω από το χωριό διότι ήταν μεγάλη η ανηφόρα αλλά δεν υπήρχε και χώρος για να γυρίσουν… και τότε βοηθούσαν πολλοί άντρες ώστε να πάνε στο προορισμό τους.

Προηγούμενο άρθροΜεταναστευτικό : Εύκολες διαπιστώσεις, δύσκολες αποφάσεις!
Επόμενο άρθροΣυνέλευση Κατοίκων στο Περιγιάλι