Γράφει ο Μιχάλης Μακρόπουλος.
Δυο ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα
Σε τούτον τον 15ήμερο Αναγνώστη και στον επόμενο θα μιλήσω για δυο βιβλία δύο ανθρώπων που αγάπησαν την Ελλάδα κι εγκαταστάθηκαν σ’ αυτήν μόνιμα. Τώρα που ‘χει γίνει στενός ο τρόπος που βλέπουμε εμείς τη χώρα μας και που μας βλέπουν κι οι άλλοι, νομίζω πως είναι επιτακτικό να φέρνουμε στο νου μας παραδείγματα σαν του Patrick Leigh Fermor και του Walter Puchner. Να αγαπήσουμε ξανά, θα ‘λεγα, τη χώρα μας, για να την αγαπήσουν κι όλοι οι άλλοι.
Ο Patrick Leigh Fermor ξεκίνησε δεκαοχτώ χρονών, το 1933, να διασχίσει με τα πόδια την Ευρώπη με τελικό προορισμό την Κωνσταντινούπολη, και καρπός αυτού του ταξιδιού ήταν δύο από τα σπουδαιότερα ταξιδιωτικά βιβλία που γράφτηκαν στην αγγλική γλώσσα μες στον 20ο αιώνα, τα Η εποχή της δωρεάς και Ανάμεσα στα δάση και τα νερά. Κατόπιν περιηγήθηκε την Ελλάδα και στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ζώντας δυο χρόνια στα βουνά της Κρήτης μεταμφιεσμένος σε βοσκό, οργάνωσε τον αγώνα των ανταρτών εκεί και υπό την αρχηγία του έγινε η απαγωγή του Γερμανού διοικητή, του στρατηγού Κράιπε.
Για τη Μάνη, όπου κατοίκησε μόνιμα μέχρι το θάνατό του το 2011, έγραψε μερικές από τις ωραιότερες ταξιδιωτικές σελίδες που ‘χουν γραφτεί για την Ελλάδα. Πρόσωπα, μύθοι, θρύλοι, ιστορίες, έθιμα, ξεπηδούν όλα ολοζώντανα μέσ’ απ’ τις σελίδες του. Αφήνει πάντοτε το κείμενό του «ανοιχτό», να πάει όπου το οδηγεί μια σκέψη, μια εικόνα. Το αντίθετο από έναν τουριστικό οδηγό. Και οι περιγραφές του του ελληνικού τοπίου είναι από τις πιο γλαφυρές που ‘χω διαβάσει.
«Οι γυναίκες φορούνε τα πιο τριμμένα, παλιά, μπαλωμένα ρούχα τους που, έξω απ’ τις πτυχές τους, έχουνε ξεθωριάσει απ’ τον ήλιο και τα πολλά πλυσίματα, φτιάχνοντας τα πιο απαλά κι αρμονικά χρώματα. Ομάδες ομάδες είναι σπαρμένες κάτω απ’ τα λιόδεντρα, σε ολόκληρη την κλιμακωτή βουνοπλαγιά, μέχρι εκεί όπου σβήνουν οι ελαιώνες ανάμεσα στους πανύψηλους βράχους που μοιάζουνε με γαλαζοπράσινες τουλίπες τυχαίων κανονιοβολισμών. Εκείνες οι ομάδες και τα χρώματα, ιδιαίτερα στις άκριες της σχεδόν κάθετης βουνοπλαγιάς, θυμίζουνε τις συμπαγείς σκηνές των εικόνων στους τοίχους της εκκλησιάς. Με τις καθισμένες κι όρθιες μορφές με τ’ ακίνητα ζώα που περιμένουνε και τις σταυρωτές ανεμόσκαλες, μοιάζουνε λίγο με απειράριθμες σταυρώσεις, με τη διαφορά ότι εδώ δεν υπάρχει τίποτα τραγικό, και, στα ψηλότερα σκαλοπάτια των ανεμόσκαλων οι άντρες δουλεύουνε τα μικρά καμπουριαστά πριόνια τους και επιβλέπουν εύθυμα τα γυναικόπαιδα που εργάζονται πλάι τους και κάτω. Μερικές φορές τα σκαρφαλωμένα στα ψηλότερα σκαλοπάτια κορίτσια τραγουδάνε αθέατα μέσα από τις φυλλωσιές και το τραγούδι τους γεμίζει την κοιλάδα…»
(Μάνη του Πάτρικ Λη Φέρμορ, μετ. Τζαννής Τζαννετάκης, εκδόσεις Κέδρος, 1972, ανατ. 2011)
(Ο Μιχάλης Μακρόπουλος είναι συγγραφέας και μεταφραστής λογοτεχνίας)
