ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ!
Του Χρήστου – Γιάννη Φουρλάνου, Δάσκαλου – Θεολόγου
Ο όρος Ευαγγελισμός («ευ = καλό» + «αγγελία») αναφέρεται στη χαρμόσυνη είδηση της Σάρκωσης του Θεανθρώπου, του Ιησού Χριστού, που δόθηκε από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ προς την Μαριάμ.
Είναι Δεσποτικοθεομητορική εορτή. Αναφέρεται στον Δεσπότη Χριστό, ο οποίος συνελήφθη στην γαστέρα της Θεοτόκου και στο πρόσωπο εκείνο που συνετέλεσε στην σύλληψη και την ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού, την Παναγία. Είναι το γεγονός όπου ο αρχάγγελος Γαβριήλ (ο άγγελος εκείνος που συνδέεται με όλα τα γεγονότα που έχουν σχέση με την ενανθρώπηση του Χριστού) επισκέφθηκε την Παναγία και την πληροφόρησε ότι έφθασε ο καιρός της σαρκώσεως του Λόγου του Θεού, και ότι αυτή θα γίνει η μητέρα Του. Με την αγγελία αυτή του Γαβριήλ εκπληρώνεται η υπόσχεση του Θεού που δόθηκε στον Αδάμ και στην Εύα αμέσως μετά την πτώση. Η υπόσχεση αυτή λέγεται πρωτευαγγέλιο!
Ας αναλύσουμε λοιπόν το περιεχόμενο της γιορτής μέσα από το απολυτίκιό της:
«Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τό Κεφάλαιον, καί τοῦ ἀπ᾽
αἰῶνος Μυστηρίου ἡ φανέρωσις· ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, Υἱός τῆς
Παρθένου γίνεται, καί Γαβριήλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται. Διό καὶ
ἡμεῖς σὺν αὐτῷ τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ
Κύριος μετὰ σοῦ.»
«Σήμερον της σωτηρίας ημών το Κεφάλαιον»
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι βαρυσήμαντο γεγονός και αποτελεί την αφετηρία της σωτηρίας και της λύτρωσης όλου του ανθρώπινου γένους.
Και του απ’ αιώνος Μυστηρίου η φανέρωσις.
Η σάρκωση του Χριστού που εξαγγέλλεται από τους Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης (Ησαΐας, Ζαχαρίας, Ιωάννης ο Πρόδρομος), είναι μυστήριο για τον άνθρωπο. Είναι ακατανόητο πώς ο Θεός γίνεται άνθρωπος.
«Ο Υιός του Θεού, Υιός της Παρθένου γίνεται»
Ο Υιός και Λόγος του Θεού γίνεται Υιός της Παρθένου, ο Θεός
γίνεται άνθρωπος. Οι δύο φύσεις, η θεία και η ανθρώπινη,
ενώνονται σε ένα πρόσωπο, το πρόσωπο του Ιησού.
Και Γαβριήλ την χάριν ευαγγελίζεται».
Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ φέρνει τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος και το ευχάριστο νέο προς την Παναγία. Διό και ημείς συν αυτώ τη Θεοτόκῳ βοήσωμεν
Για το λόγο αυτό οι άνθρωποι, όπως ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, ας πούμε.
Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου.
Χαίρε εσύ που έχεις τη χάρη και την ευλογία του Θεού!
Είναι άμεσα αντιληπτό ότι η Θεοτόκος έχει δεσπόζουσα θέση στην Εκκλησία. Είναι το πρόσωπο που περίμεναν όλες οι γενεές, έδωσε στον Λόγο του Θεού την ανθρώπινη φύση και συνδέθηκε στενά μαζί του.
Η αξία της Παναγίας δεν οφείλεται μόνον στις αρετές της, αλλά κυρίως στον καρπό της κοιλίας της. Έτσι όταν κάνουμε λόγο για τον Χριστό δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτήν που του έδωσε σάρκα. Όταν κάνουμε λόγο για την Παναγία, αναφερόμαστε ταυτόχρονα και στον Χριστό, γιατί από Αυτόν αντλεί Χάρη και αξία.
«Χαίρε ότι υπάρχεις βασιλέως καθέδρα, χαίρε ότι βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα». Τα λόγια αυτά που υπάρχουν στην ακολουθία των χαιρετισμών υμνούν τη Θεοτόκο γιατί είναι μητέρα του Χριστού.
Συνεχίζοντας βλέπουμε ότι η καλή αγγελία, ο ευαγγελισμός, είναι διόρθωση των γεγονότων που έγιναν στην αρχή της δημιουργίας του ανθρώπου στον αισθητό Παράδεισο της Εδέμ.
Εκεί από τη γυναίκα έγινε η πτώση με τα αποτελέσματά της. Εδώ από γυναίκα γίνονται όλα τα αγαθά. Έτσι, η Παναγία είναι η νέα Εύα. Εκεί υπήρχε ο αισθητός Παράδεισος, εδώ η Εκκλησία. Εκεί ο Αδάμ, εδώ ο Χριστός. Εκεί η Εύα, εδώ η Μαρία. Εκεί ο όφις, εδώ ο Γαβριήλ. Εκεί ο ψιθυρισμός του δράκοντος-όφεως στην Εύα, εδώ ο χαιρετισμός του αγγέλου στην Μαρία. Με αυτόν τον τρόπο διορθώθηκε το σφάλμα του Αδάμ και της Εύας. Ο αρχάγγελος Γαβριήλ απεκάλεσε την Παναγία «κεχαριτωμένη». Κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, η Παναγία είχε ήδη χαριτωθεί, παραμένοντας μέσα στα άγια των αγίων του Ναού. Έφθασε στα ύψιστα της πνευματικής ζωής που είναι η θέωση.
Το προαύλιο του Ναού προοριζόταν για τους προσήλυτους. Ο κυρίως Ναός για τους ιερείς και τα άγια των αγίων προορίζονταν για τον αρχιερέα. Εκεί εισήλθε η Παναγία, δείγμα ότι έφθασε στα ύψιστα.
Είναι γνωστό ότι στην πρωτοχριστιανική εποχή ο νάρθηκας προοριζόταν για τους κατηχουμένους, ο κυρίως ναός για τους φωτισθέντας, τα μέλη της Εκκλησίας, και τα άγια των αγίων γι’ αυτούς που έφθασαν στην θέωση. Έτσι, η Παναγία είχε φθάσει στην θέωση και πριν ακόμη δεχθεί την επίσκεψη του αρχαγγέλου.
Με τον τρόπο αυτό γίνεται η πύλη της Σωτηρίας της ανθρωπότητας η οποία ανοίγει σήμερα. Η λέξη σήμερον προηγείται της σωτηρίας και δηλώνει ότι το προσκλητήριο είναι αιώνιο, διαχρονικό και προσωπικό για τον καθένα.
Το σήμερα είναι αυτό που μας τοποθετεί απέναντι στο Θεό. Όχι το χθες. Το σήμερα είναι αυτό που σώζει ή καταδικάζει, διότι κάποιο από τα «επίγεια σήμερα» θα είναι το τελευταίο.
Το Σήμερα λοιπόν ανοίγει το Κεφάλαιο της Σωτηρίας, αυτό που περίμεναν πολλούς αιώνες οι άνθρωποι. Όχι μόνο αυτοί της Παλαιάς Διαθήκης, αφού σε διάφορα μέρη μίλησαν για τον απεσταλμένο του Θεού.
Στην αρχαία Ελλάδα ο Σωκράτης (όπως διέσωσε ο Πλάτωνας) είπε: «Περιμένουμε πότε εξ ουρανού θα έρθει απεσταλμένος και θα μας διδάξει…. Ελπίζουμε ότι η ημέρα της αποστολής δεν θ’ αργήσει πολύ». Βλέπουμε ότι η Σάρκωση του Θεού είναι γεγονός τεράστιο και μοναδικό. Δίνει προοπτική και σωτηρία σε όλη την ανθρωπότητα ξεκινώντας από αυτούς που έζησαν και φτάνοντας έως τα έσχατα της ανθρώπινης ιστορίας.
Εμείς απλά καλούμαστε όλα αυτά να τα ζήσουμε!
Χρόνια πολλά!
