Συνέντευξη του Κ.Αραβανή στην Κατερίνα Μεσσήνη για τον έλεγχο που διεξήχθη στην παράνομη χωματερή του Δήμου Λευκάδα
Έλεγχος διεξήχθη στην παράνομη χωματερή του Δήμου Λευκάδας!
Την τρίτη χειρότερη θέση, δηλαδή την 25η μεταξύ των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. κατέχει η Ελλάδα όσον αφορά τις επιδόσεις σε θέματα περιβάλλοντος. Ανοιχτή πληγή παραμένουν οι παράνομες χωματερές, που αν και στα χαρτιά που στέλνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν κλείσει στην ουσία παραμένουν ακόμα ενεργές. Η Κομισιόν λόγω της οικονομικής κατάστασης κάνει ακόμα τα στραβά μάτια, το ΥΠΕΚΑ για να αποφύγει τα βαριά πρόστιμα, που φτάνουν μέχρι και τα 35.000 ευρώ ημερησίως, επίσης κάνει την πάπια….
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ 395 παράνομες χωματερές (ΧΑΔΑ) είναι προς αποκατάσταση, 90 δεν έχουν κλείσει ενώ για τις 70 από αυτές έχουν εκδοθεί σχετικές αποφάσεις. Μέσα σε αυτές είναι και αυτή της Λευκάδας! Το βασικό πρόβλημα είναι ότι είναι αδύνατον να κλείσουν, καθώς δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι διαχείρισης των απορριμμάτων. Σημειώνεται πως η Ελλάδα έπρεπε να είχε κλείσει όλες τις ΧΑΔΑ από τις 30 Ιουνίου του 2011. Τώρα υπάρχει μια νέα ημερομηνία για να κλείσουν και να αποκατασταθούν οι παράνομες χωματερές και είναι μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2012, διαφορετικά θα ακολουθήσουν ακόμα πιο σκληρά πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έλεγχος στην παράνομη χωματερή Λευκάδας.
Μετά από απόφαση του Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων το Κλιμάκιο Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος διενέργησε αυτοψία στις 30/11/2011 στη χωματερή του Δήμου Λευκάδας που βρίσκεται στις Αλυκές προκειμένου να ελεγχτεί αν δημιουργεί ρύπανση στο περιβάλλον..
Αποτελέσματα του ελέγχου: «Κατά την αυτοψία διαπιστώθηκε ότι στη θέση «Αλυκές» του Δήμου Λευκάδας λειτουργεί παράνομη χωματερή με ανεπαρκή μέτρα φύλαξης, διάθεσης και διαχείρισης των απορριμμάτων. Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε ότι μόνο ένα μέρος των απορριμμάτων έχει επικαλυφτεί με χώμα, δεν υπάρχει περίφραξη και δεν έχουν ληφθεί τα κατάλληλα αντιπυρικά μέτρα σε περίπτωση πυρκαγιάς. Το σημαντικότερο όλων όμως είναι ότι βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα με αποτέλεσμα στραγγίσματα που προέρχονται από τα απορρίμματα αναπόφευκτα να προκαλούν ρύπανση τόσο του χερσαίου όσο και του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Επίσης, δεν ληφθηκαν μέτρα για την έκλυση του παραγόμενου βιοαερίου στην ατμόσφαιρα από την αποδόμηση των απορριμμάτων. Επισημαίνεται ότι υπήρχε αποθηκευμένη ποσότητα υλικού επιχωμάτωσης και δεν διαπιστώθηκε καύση απορριμμάτων. Ο χώρος της χωματερής από τις δυο πλευρές εφάπτεται με θάλασσα, είναι εμφανής από όλα τα διερχόμενα πλοία και υπάρχει κίνδυνος απορρίμματα να παρασυρθούν προς αυτή με αποτέλεσμα τη ρύπανσή της. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αναφερόμενη θαλάσσια περιοχή ανήκει στο δίκτυο προστασίας NATURA 2000 ενώ το στενό της Λευκάδας έχει ήδη ενταχτεί στις ευαίσθητες περιοχές με το ΦΕΚ 1811/29.09.2009 Ο Δήμος Λευκάδας, καλείται όπως προβεί στην άμεση αποκατάσταση του χώρου για την αποφυγή επιπλέον επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από τη λειτουργία του ανωτέρω ΧΑΔΑ.»
Είμαστε καθημερινά εκτεθειμένοι στους κινδύνους που προκαλεί η χωματερή!!!
Μια ημερομηνία μπορεί να πάρει και παράταση, το περιβαλλοντικό έγκλημα που διαπράττεται καθημερινά δεν μπορεί να πάρει όμως! Η υπόθεση των παράνομων χωματερών θέτει σε κίνδυνο την υγεία όλων μας! Για να μην αναφερθούμε στις συνθήκες που επικρατούν στο χώρο δίπλα από την χωματερή όπου και μένουν οι τσιγγάνοι της περιοχής! Όπως δεν θα αναφερθούμε και στο γεγονός ότι χτίστηκαν σχολεία δίπλα στην χωματερή και έτσι καθημερινά τα παιδιά είναι εκτεθειμένα!!! Οι ευθύνες υπάρχουν τόσο από την πλευρά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και της Κυβέρνησης. Επανειλημμένα έχουμε αναφερθεί στο έντονο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Λευκάδα με τα σκουπίδια. Χρειάζεται άμεσα να δοθεί οριστική λύση από την πλευρά της πολιτείας αλλά έχουμε και εμείς οι πολίτες ευθύνες! Παρά τις όποιες προσπάθειες δύσκολα αλλάζουμε συνήθειες, έτσι ο όγκος των σκουπιδιών δεν μειώνεται και δεν μπορεί να γίνει έστω και μια υποτυπώδης διαχείριση αφού τελικά όλα τα σκουπίδια καταλήγουν στον ίδιο χώρο! Όπως προκύπτει από τα στοιχεία πολλοί Λευκαδίτες δεν γνωρίζουν καν για την ύπαρξη αυτής της χωματερής. Νομίζουμε πως κάνουμε το καθήκον μας πετώντας τα σκουπίδια στους κάδους και από εκεί και πέρα δεν μας νοιάζει τι θα γίνουν. Φτάνει να μας αδειάσει εμάς η γωνιά. Έλα όμως που γυρίζoυν πάλι σε εμάς κάθε φορά που αναπνέουμε, τρώμε ή πίνουμε…
Ποιός έχει τελικά την μεγαλύτερη ευθύνη για την κατάσταση που επικρατεί στο συγκεκριμένο σκουπιδότοπο; Δεν χρειάζεται να είσαι και μεγάλος επιστήμονας για να καταλάβεις ότι αυτό που γίνεται στις Αλυκές είναι «περιβαλλοντικό έγκλημα», καλό είναι βέβαια να υπάρχει και γραπτώς αλλά έτσι θα αλλάξει κάτι επί της ουσίας ή θα αρχειοθετηθεί και αυτός ο έλεγχος μαζί με τους υπόλοιπους; Σύμφωνα με την έκθεση η Δημοτική Αρχή φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης και γιαυτό καλείται να προβεί στην άμεση αποκατάσταση. Εμείς απευθυνθήκαμε στο Δήμαρχο Λευκάδας να μας εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει στο συγκεκριμένο σκουπιδότοπο αλλά και πόσο κοντά είμαστε στην εύρεση μιας οριστικής λύσης για την διαχείριση των απορριμμάτων στη Λευκάδα.
Κύριε Δήμαρχε στα επίσημα χαρτιά η συγκεκριμένη χωματερή φαίνεται να μην υπάρχει πια. Υπάρχει ή δεν υπάρχει τελικά;
«Αυτή η χωματερή δυστυχώς υπάρχει. Η προηγούμενη Δημοτική Αρχή με χρηματοδότηση της ΕΕ πραγματοποίησε την αποκατάσταση στο ένα μέρος του πρώην ενεργού ΧΑΔΑ και το υπόλοιπο κομμάτι χρησιμοποιείται ακόμα ως χωματερή. Έχει όμως ενταχτεί και θα χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα ΕΠΕΡΡΑ το οποίο θα αποκαταστήσει όλους τους ενεργούς και ανενεργούς ΧΑΔΑ στο νησί. Έπεται και απόφαση χρηματοδότησης για να αποκατασταθούν οι ΧΑΔΑ Καλάμου και Καστού. Η Δημοτική Αρχή που εξελέγη το 2011 και ανέλαβε τα καθήκοντα της, άμεσα έστειλε τεχνικό δελτίο για την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ του νησιού της Λευκάδας, έτσι θα αποκατασταθούν 6 ΧΑΔΑ μεταξύ αυτών και ο ενεργός σκουπιδότοπος της πόλης δίπλα στη θάλασσα. Το έργο αυτό θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΠΕΡΑΑ με 2,75 εκ. Ευρώ και περιμένουμε να ξεκινήσει. Επίσης πριν τις 30/11 και ύστερα από παράταση της πρόσκλησης υποβάλλαμε και νέα πρόταση για τους ενεργούς ΧΑΔΑ της Καστού και του Καλάμου, με ποσό χρηματοδότησης που ανέρχεται στα 600.000 Ευρώ και περιμένουμε την έγκριση και αυτού του έργου. Άρα λοιπόν ως Δημοτική Αρχή και πριν τελειώσει ο πρώτος χρόνος της θητείας μας έχουμε συμπληρώσει και αποστείλει τεχνικά δελτία για την αποκατάσταση όλων των ΧΑΔΑ του Δήμου μας. Στο Συμβούλιο της Δευτέρας θα υποβάλλουμε τεχνικό δελτίο για τους Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), γιατί όταν κλείνουν οι ΧΑΔΑ πρέπει να δημιουργούνται ΣΜΑ για όλο το Δήμο. Η πρόταση μας θα είναι για τη Βόρειο Λευκάδα να γίνει στα παλιά σφαγεία και για τη Νότιο Λευκάδα να γίνει ο σταθμός στην περιοχή Βουρνικά και θα καταθέσουμε και πρόταση για έναν κινητό σταθμό μεταφόρτωσης που θα γίνεται με τα Ferry Boat για τα νησιά Κάλαμο και Καστό. Υπάρχει επίσης ο Διαπεριφερειακός Σχεδιασμός ο οποίος προβλέπει να μεταφέρονται τα απορρίμματα στην Πάλαιρο. Αυτό το είχαν σχεδιάσει οι προκάτοχοι μας από το 2005-2006.
Έχετε υποβάλλει πρόταση στο ΕΠΕΡΡΑ για τη δημιουργία εργοστασίου μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας απορριμμάτων ύψους 10.260.000 εκ. Ευρώ υπάρχει κάποια εξέλιξη;
«Δεν εγκρίθηκε η πρόταση μας λόγω έλλειψης χρηματοδότησης από το ΕΠΕΡΡΑ. Τεχνικά δεν έχουμε κάτι άλλο να συμπληρώσουμε στην πρότασή μας, οφείλει το Υπουργείο και η συντεταγμένη πολιτεία να βρει τον χώρο ή τον τρόπο που θα γίνει το εργοστάσιο. Άρα μέσα στον ένα χρόνο της θητείας μας το θέμα απορρίμματα, ανεξέλεγκτη διάθεσή τους, ΧΑΔΑ, ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ και εργοστάσιο το έχουμε ολοκληρώσει. Εδώ την ευθύνη την έχει πια η πολιτεία να μας δώσει τη δυνατότητα και τη χρηματοδότηση ώστε να προχωρήσουν αυτά τα έργα.»
Με απόφαση του Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων Κλιμάκιο Έλεγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος επισκέφτηκε το σκουπιδότοπο της πόλης και έκανε έλεγχο σχετικά με την ρύπανση του Περιβάλλοντος. Εσείς γνωρίζατε ότι θα γίνει ο συγκεκριμένος έλεγχος;
«Δεν γνωρίζω πως πρόεκυψε αυτή η κίνηση. Αυτό που γνωρίζω όμως είναι ότι μέσα στην έκθεση αναγράφεται ότι τα απορρίμματα αναπόφευκτα προκαλούν ρύπανση του χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος. Εγώ ένα χρόνο είμαι Δήμαρχος και πραγματικά αναρωτιέμαι γιατί τώρα ανακάλυψαν ότι μπαζώνεται η θάλασσα η οποία μπαζώνεται για πάνω από 10 χρόνια; Αυτοί τώρα το ανακάλυψαν που έχουμε ολοκληρώσει τις διαδικασίες της αποκατάστασης των ΧΑΔΑ και τα ΣΜΑ και έχουμε και την πρόταση για το εργοστάσιο; Αναρωτιέμαι αν αυτό είναι πράγματι ευαισθησία για το περιβάλλον ή απλά διάθεση να φύγει το πρόβλημα από πάνω τους και ας το πάρει όποιος θέλει. Αυτοί που έχουν συντάξει και υπογράφουν αυτή την έκθεση που πηγαίνουν τα σκουπίδια τους;»
«Εμείς είμαστε πανέτοιμοι να στραφούμε κατά όλων εκείνων οι οποίοι δεν προχωρουν τις διαδικασίες.»
Στην έκθεση σας επιρρίπτουν ευθύνες γιατί δεν έχετε λάβει μέτρα για την έκλυση του παραγόμενου βιοαερίου στην ατμόσφαιρα.
«Αφού στο χώρο αυτό πηγαίνουν και μπάζα. Βιοαέριο εκλύεται όταν η αποκατάσταση γίνει σε σκουπίδια τα οποία δημιουργούν ζυμώσεις και εκλύουν το βιοαέριο. Η εγκατάσταση του βιοαερίου υπάρχει, η προηγούμενη Δημοτική Αρχή την έλεγξε όπως και ο Ειδικός Σύμβουλος Ποιοτικού Ελέγχου (ΕΣΠΕΛ). Τώρα γιατί δεν βγαίνει βιοαέριο; Γιατί εκεί υπάρχουν και μπάζα. Ρωτώ λοιπόν αν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο και τι έχει κάνει η πολιτεία σε σχέση με την απόθεση των προϊόντων εκσκαφών; Γιατί όλη η Λευκάδα πάντα τα έριχνε εκεί. Τώρα ανακάλυψαν την Αμερική; Τώρα ανακάλυψαν ότι μπαζώνεται η θάλασσα; Μήπως πρέπει κάποιοι να σκεφτούν πιο σοβαρά, μήπως πρέπει κάποιοι να καταλάβουν ότι αυτό το πρόβλημα είναι πρόβλημα όλων μας και πώς θα το αντιμετωπίσουμε από κοινού; Να μην χρειάζεται να περάσουν πέντε μήνες για να εγκριθούν οι μελέτες; Εμείς υποβάλλαμε μελέτες για ΣΜΑ στην Περιφέρεια, καθυστέρησαν όμως να μας στείλουν τις εγκρίσεις. Δεν είναι σωστό όταν κάποιος έχει το δικαίωμα του ελεγκτικού μηχανισμού να κάνει πως δεν γνωρίζει τίποτα και να έρχεται απλά για να επιβάλλει πρόστιμα. Εμείς είμαστε έτοιμοι να στραφούμε κατά όλων εκείνων οι οποίοι δεν προχωρούν τις διαδικασίες. Όποιοι και αν είναι αυτοί. Δεν μπορεί το πρόβλημα να το φορτωθεί ο Δημότης μέσα από την περικοπή των ΚΑΠ (Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι) ή η Δημοτική Αρχή! Σε ποια ηθική βάση; Να μπει πρόστιμο όταν ο Δήμος δεν έχει υποβάλλει πρόταση για ΧΑΔΑ, όταν δεν έχει υποβάλλει πρόταση για εργοστάσιο, όταν δεν έχει υποβάλλει πρόταση για τα ΣΜΑ. Αυτή τη στιγμή και η ΚΕΔΕ στα πλαίσια του νομοσχεδίου για το περιβάλλον είναι αντίθετη σε αυτό το θέμα. Ηθικά είναι άδικο! Η διαχείριση αποβλήτων είναι μια διαδικασία που περιέχει πράξεις και αποφάσεις που ξεκινούν από το κράτος και τις Περιφέρειες και μετά φτάνει στους Δήμους και στους φορείς τους. Άρα όλο αυτό το θέμα της διαχείρισης αποβλήτων τα ΣΜΑ, ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ είναι ευθύνη του Κράτους, της αποκεντρωμένης Διοίκησης, της αιρετής Περιφέρειας και βέβαια φέρει και ο Δήμος ευθύνη αν δεν έχει ολοκληρώσει όλες εκείνες τις προτάσεις τεχνικά και διοικητικά έτσι ώστε να τις υποβάλλει για ένταξη και χρηματοδότηση. Εγώ είμαι έτοιμος!»
Οι ευθύνες και τα πρόστιμα θα πάνε σε αυτούς που έχουν ευθύνες.
«Εγώ δεν έχω καμιά αντίρρηση να πληρώσουμε και εμείς πρόστιμα εφόσον δεν είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις μας. Αλλά δεν θα πληρώσουμε όλα τα σπασμένα επειδή κάποιοι άλλοι δεν δίνουν λύση στο πρόβλημα. Οι ευθύνες και τα πρόστιμα θα πάνε σε αυτούς που έχουν και τις ευθύνες. Για έμενα το κράτος θα έχει από εδώ και πέρα την ευθύνη, εμείς ολοκληρώσαμε όλες τις διαδικασίες για να δώσουμε λύση στο πρόβλημα. Το κράτος είτε μέσα από τα Υπουργεία είτε μέσα από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση αλλά και την Περιφέρεια πρέπει να συμβάλλει καθοριστικά. Εμάς αυτό που μας νοιάζει πρώτα ως πολίτες της Λευκάδας είναι να δώσουμε οριστική λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών με την όσο το δυνατόν λιγότερη επιβάρυνση για τον πολίτη.»
Η δική μας εκτίμηση είναι, παίρνοντας υπόψη και τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας, ότι μέχρι να προχωρήσουν όλες αυτές οι διαδικασίες που προωθείτε ως Δημοτική Αρχή και να γίνει η αποκατάσταση θα περάσουν ακόμα κάποια καλοκαίρια. Υπάρχει περίπτωση να γίνουν κάποιες παρεμβάσεις στον υπάρχοντα χώρο της χωματερής έτσι ώστε να μην γίνουν τα σκουπίδια ένα με τη θάλασσα; Μην ξεχνάμε ότι είμαστε τουριστικός προορισμός, τα σκάφη περνούν από το σημείο και κάποια στιγμή όλο αυτό δεν θα κρύβεται πια,…όχι πως και τώρα κρύβεται ….
«Καθημερινά στη Λευκάδα παράγεται μεγάλος όγκος σκουπιδιών όμως εμείς δεν επιλέξαμε να πηγαίνουν εκεί τα σκουπίδια.»
Πότε επισκεφτήκατε το χώρο τελευταία;
«Πηγαίνω συχνά. Παρουσιάζει μια άθλια εικόνα πραγματικά. Εάν συντεταγμένα το κράτος, η αποκεντρωμένη Διοίκηση, η Περιφέρεια βρουν χρηματοδότηση και εντάξουν τα έργα για ένα μικρό χρονικό διάστημα θα ταλαιπωρηθούμε, θα γίνει όμως η αποκατάσταση. Εάν όμως από εδώ και πέρα αυτοί τους οποίους ανέφερα δεν βρουν τη λύση, δεν μπορώ να σκεφτώ τι θα γίνει. Εναλλακτική λύση δεν βλέπω να υπάρχει εντός του νησιού. Ούτε ΧΥΤΑ μπορούμε να κάνουμε εδώ, ούτε ΧΑΔΑ, τίποτα. Η αναζήτηση περιοχής και η συμφωνία να πηγαίνουν τα σκουπίδια στην Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας αποφασίστηκε στα πλαίσια ενός Διαπεριφερειακού σχεδιασμού το 2005. Τώρα δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή.»
Στόχος να μην υπάρχουν αυτές οι εικόνες!
Ένα μεγάλο δίλημμα και ερωτηματικό υπάρχει σχετικά με θέματα που αφορούν τόσο σημαντικά ζητήματα όπως τα σκουπίδια, η διαχείρισή τους και η αρνητική εικόνα για το νησί μας όταν προβάλλονται. Η κύρια πηγή εσόδων για τη Λευκάδα αλλά και για την Ελλάδα γενικότερα μέχρι στιγμής τουλάχιστον, είναι ο τουρισμός. Αντί να προωθούμε τις ενέργειες οι οποίες θα συμβάλλουν καταλυτικά στην αύξηση της τουριστικής κίνησης, εμείς καταστρέφουμε συστηματικά ότι πολυτιμότερο μας έχει μείνει, το περιβάλλον! Η λύση δεν είναι να μη βγαίνουν αυτές οι εικόνες προς τα έξω, η λύση μπορεί να είναι μόνο μια: Να μην υπάρχουν καν αυτές οι εικόνες!!
Η μόνη σύγχρονη και υπεύθυνη λύση είναι να αναλάβουν όλοι, (κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, πολίτες, φορείς), την ευθύνη που τους αναλογεί και να προβούν ο καθένας στον τομέα του στις πιο αποτελεσματικές ενέργειες ώστε να λυθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα το θέμα! Παράλληλα ο Δήμος θα πρέπει να επικεντρώσει την προσπάθειά του και στην ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή, ενημερώνοντας και δίνοντας κίνητρα στους πολίτες σχετικά με την οικιακή διαχείριση των απορριμμάτων με ανακύκλωση που θα μειώνει τον όγκο των σκουπιδιών άρα και το πρόβλημα της διαχείρισης κατά 60-65%. Επιπροσθέτως η οικιακή κομποστοποίηση μειώνει το πρόβλημα των οργανικών απορριμμάτων σε σημαντικότατο βαθμό. Όλα αυτά πρέπει να τα μάθουν οι πολίτες, υπάρχουν εναλλακτικές πολλές προκειμένου να διαχωριστούμε τα σκουπίδια. Γνώση και σχετικά προγράμματα υπάρχουν, αλλά ίσως η εφαρμογή τους ξεβολέψει κάποιους που επενδύουν σε άλλες λύσεις, ποιο κερδοφόρες για αυτούς που επενδύουν επιχειρηματικά στα σκουπίδια, που όμως θα πληρώσουμε και πάλι εμείς. Χρειάζεται να αλλάξουμε συνήθειες, χρειάζεται να ξεβολευτούμε!!
Κατερίνα Μεσσήνη
