Του Γιάννη Φουρλάνος,Θεολόγου
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΗ.
Ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια). Το όνομα Μάγια προήλθε από την ελληνική λέξη Μαία (τροφός – μητέρα) τη μητέρα του Ερμή, προσωποποίηση της γόνιμης Μάνας-Γης. Επειδή συνηχεί με τη μαγεία, θεωρείται μήνας ευνοϊκός γι’ αυτήν.
Η πρώτη μέρα του Μάη, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, συνδέεται με τη νίκη της Άνοιξης κατά του Χειμώνα και την ήττα του θανάτου από τη ζωή.
Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου. Αντιστοιχεί με τον αρχαίο μήνα Θαργηλιώνα. Τότε εορταζόταν τα Ανθεστήρια, τη γιορτή των λουλουδιών. Ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων.
Ήταν αφιερωμένος στη θεά της γεωργίας Δήμητρας και την κόρη της Περσεφόνης, που τον μήνα αυτόν επέστρεφε από τον Άδη στη γη. Στην αρχαία Ρώμη, γίνονταν γιορτές που τις έλεγαν «Rosalia». Η γιορτή αυτή παρέμεινε στο Βυζάντιο.
Στα βυζαντινά χρόνια στην Κωνσταντινούπολη σε ειδική τελετή λαός και αυτοκράτορας υποδεχόταν με ύμνους τον ερχομό της άνοιξης.
Έθιμα για το Μάιο
Πολλά έθιμα ξεκινούν από την αντίληψη ότι ο Μάιος κάνει τα πάντα νέα. Αρχίζει νέα ζωή για τον άνθρωπο και για τη Φύση.
Μαγιάτικο στεφάνι
Κατάλοιπο αυτής της αντίληψης είναι το μαγιάτικο στεφάνι στην πόρτα των σπιτιών από διάφορα άνθη και καρπούς.
Αυτό το έθιμο έρχεται από τα πολύ παλιά χρόνια. Συμβόλιζε την υποδοχή της δύναμης της φύσης στο σπιτικό.
Στη Μικρά Ασία σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά.
Το μαγιοστέφανο, φτιάχνεται από εφτά ειδών λουλούδια κι έχει δύναμη μαγική-αποτροπιαστική.
Μαγιόξυλο
Σε χωριά της Κέρκυρας νέοι περιφέρουν έναν κορμό κυπαρισσιού, σκεπασμένο με κίτρινες μαργαρίτες. Γύρω του έχει ένα στεφάνι με χλωρά κλαδιά. Με το μαγιόξυλο αυτό νέοι ντυμένοι με κάτασπρα παντελόνια και πουκάμισα και κόκκινα μαντήλια στο λαιμό βγαίνουν στους δρόμους, τραγουδώντας το Μάη.
Στα Άγραφα, την Πρωτομαγιά, αδειάζουν από το βράδυ τα δοχεία. Δεν αφήνουν στάλα νερό μέσα. Τα ξημερώματα, τα κορίτσια παίρνουν τις στάμνες και πηγαίνουν στη βρύση. Την αλείφουν με βούτυρο, τη στολίζουν με λουλούδια, παίρνουν νερό και το πηγαίνουν σπίτι. Με το νερό αυτό βάζουν μικρά παιδιά, που είναι άκακα, να βρέξουν τους κάδους όπου κοπανούν το γάλα και τα ζώα.
Την Πρωτομαγιά στην Σκόπελο, πλέκουν στεφάνια με λουλούδια και τα χαρίζει η νύφη στην πεθερά. Το στεφάνι πρέπει να έχει οπωσδήποτε μια μεγάλη κορδέλα, που την δένουν φιόγκο και στερεώνουν επάνω ένα χρυσό νόμισμα. Συνοδεύεται με καλαθάκι γεμάτο κουλουράκια.
29 Μαΐου άλωση της Κωνσταντινούπολης
Μέσα στις χαρές του Μαΐου έρχεται και η πικρή μέρα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Όπως λέει ο θρύλος, ο παπάς που λειτουργούσε στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας, ακούγοντας τον καλπασμό των εισβολέων και τις κραυγές των τρομαγμένων πιστών, πήρε το δισκοπότηρο και τα ιερά σκεύη της μεταλήψεως και βγήκε από το ιερό. Εκείνη τη στιγμή στρατιώτες μπήκαν στην εκκλησία και όρμησαν στον ιερέα. Εκείνος χάθηκε μέσα από μια σχισμή του τοίχου που έκλεισε αμέσως πίσω του. Ο θρύλος λέει ότι «πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι» εκφράζοντας την ελπίδα του λαού μας.
Εργατική Πρωτομαγιά
Στις 20 Ιουλίου 1889 καθιερώθηκε η Πρωτομαγιά ως εργατική γιορτή, στη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886.
Με συγκεντρώσεις και πορείες σε όλες σχεδόν τις πόλεις, η εργατική τάξη ανήμερα της Πρωτομαγιάς προβάλει τα κοινωνικά της επιτεύγματα και καθορίζει το πλαίσιο των διεκδικήσεών της στο χώρο της εργασίας.
