Μετά από χρόνια η έκθεση φωτογραφίας “Οδός Λαμαρίνας” επιστρέφει ξανά και φιλοξενείται από την 01 Μαΐου 2015 στον υπαίθριο χώρο του Octopus’s Garden στην πόλη της Λευκάδας.
Η Νατάσα Βαγενά με το θεματικό τις αριστούργημά “Οδός Λαμαρίνας”, μας μεταφέρει με διαφορετική ματιά μέσα από το φωτογραφικό της φακό,νοσταλγία,αναμνήσεις, και πολλά άλλα!!!
Η εκδήλωση στο Facebook [εδώ]
Λαμαρίνα & Τσίγκος στην πόλη της Λευκάδας
Οι λέξεις λαμαρίνα – τσίγκος φέρνουν στο νου πρόχειρες κατασκευές, εικόνες που θυμίζουν παραγκουπόλεις. Κι όμως στην πόλη της Λευκάδας, η λαμαρίνα στην κατασκευή του κτιρίου παίζει ρόλο σε ένα εξαιρετικό αντισεισμικό σύστημα δόμησης που έχει αναπτυχθεί από αρχαιοτάτων χρόνων. Γραπτές μαρτυρίες αποδεικνύουν ότι ήδη από το 1469 μεγάλοι και συχνοί σεισμοί έπλητταν την Λευκάδα.
Οι Ενετοί και οι Άγγλοι εξαίρεσαν από τα διατάγματά τους ως προς τον τρόπο δόμησης στα Ιόνια νησιά, μόνο την Λευκάδα. Παρατήρησαν το σύστημα που είχαν αναπτύξει οι ντόπιοι, την ανθεκτικότητά του στους σεισμούς και με καταγραφές το οργάνωσαν, το συστηματοποίησαν και το καθιέρωσαν ως υποχρεωτικό.
Το σύστημα αυτό είναι πιο πολύπλοκο απ” όσο φαντάζεται κανείς βλέποντας ένα σπίτι στην πόλη της Λευκάδας.
Η κατασκευή των κτιρίων παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και αποτελείται από πέτρα – ξύλο – πλίνθες και λαμαρίνα για επικάλυψη. Το ισόγειο είναι χτισμένο εξ” ολοκλήρου από πέτρα, ενώ οι όροφοι είναι ξύλινοι και η ιδιαιτερότητα στην κατασκευή βρίσκεται ακριβώς εδώ, ότι δηλαδή οι όροφοι στηρίζονται σε ξύλινο σκελετό (υποστυλώματα και δοκούς), ανεξάρτητα από τον πέτρινο τοίχο του ισογείου, σε μικρή απόσταση από αυτόν (η κατασκευή αυτή είναι γνωστή και ως ποντελάρισμα). Τα κενά στις ξυλοδεσιές των ορόφων καλύπτονται με πλίνθους, εσωτερικά ο τοίχος ντύνεται με ξύλινες σανίδες και επιχρίεται, ενώ εξωτερικά επενδύεται με λαμαρίνα (τσίγκο). Σε περίπτωση σεισμού δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ η πέτρινη κατασκευή του ισογείου παθαίνει μεγάλες ζημιές, ακόμα και κατάρρευση, το υπόλοιπο κτίριο (οι όροφοι) παραμένει ανέπαφο, στέκεται αυτόνομα στο δικό του σύστημα, χωρίς να πάθει καμία ζημιά.
Ας επανέλθουμε όμως στο ρόλο της λαμαρίνας σε αυτή την εξαιρετική κατασκευή. Σκοπός είναι η επένδυση για την προστασία της ξυλοδεσιάς από την υγρασία με φθηνό και ανθεκτικό τρόπο. Αρχικά η εξωτερική πλευρά επενδύονταν με ξύλο, όμως λόγο των συχνών σεισμών η ανακατασκευή της ήταν οικονομικά ασύμφορη. Ο σοβάς απορρίφθηκε γιατί με τους σεισμούς ράγιζε και έπεφτε (η ευκαμψία του ξύλου δεν συνεργαζόταν με την ακαμψία του σοβά). Η λαμαρίνα ήταν πιο ελαφρό, πιο εύχρηστο, πιο αποτελεσματικό και πιο φθηνό υλικό. Δεν πάθαινε ζημιές, αφαιρούνταν και επανατοποθετούνταν εύκολα και γρήγορα, ήταν ελαφριά οπότε δεν επιβάρυνε με βάρος την κατασκευή, ενώ παράλληλα την προστάτευε από την υγρασία.
Η λαμαρίνα καθιερώθηκε ως τρόπος προστασίας και επένδυσης της κατασκευής από τα τέλη του προπερασμένου αιώνα. Σήμερα συνηθέστερο τελείωμα των εξωτερικών όψεων είναι η επένδυσή τους με επίπεδη ή κυματοειδούς διατομής λαμαρίνα (λαμαρίνα – τσίγκος – νευρομετάλ). Τις περισσότερες φορές βάφεται με διάφορα χρώματα – ακόμα και με έντονα, δημιουργώντας έτσι αντίθεση με το γήινο χρώμα των πέτρινων τοίχων, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που δημιουργεί την εντύπωση μπαλωμάτων. Οι κυματοειδούς διατομής λαμαρίνες δημιουργούν φωτοσκιάσεις που προσδίδουν πλαστικότητα στις όψεις. Τέλος ας σημειωθεί ότι η ιδιομορφία αυτή της αντισεισμικής κατασκευής και άρα της λαμαρίνας παρατηρείται μόνο στην πόλη της Λευκάδας και όχι στο υπόλοιπο νησί. Η λαμαρίνα είναι το υλικό που άλλαξε την αισθητική των σπιτιών της πόλης της Λευκάδας, που τα διαφοροποίησε και που τους έδωσε αυτόν τον μοναδικό χαρακτήρα που αποτυπώνει με τον φωτογραφικό της φακό η Νατάσα Βαγενά.
Λάζαρη Ιωάννα,
Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ
Msc Αρχιτεκτονική- Σχεδιασμός του Χώρου-Πολιτισμός ΕΜΠ
Βιβλιογραφία :
-Παπαδάτου – Γιαννοπούλου Χαρά, «Λευκάδα, ερευνώντας», Αχαϊκές εκδόσεις
-ΟΑΣΠ – ΕΜΠ, «Λευκάδα – Αντισεισμική Δόμηση, αποτίμηση και σύνταξη συστάσεων για τις επεμβάσεις στα κτίρια του ιστορικού οικισμού της Λευκάδας», εκδόσεις Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας
