Θα το τολμήσει η υπουργός ή ο Πρωθυπουργός;
Του Μανώλη Θερμού
Η υπουργός Παιδείας τόλμησε απόπειρα πανεπιστημιακής μεταρρύθμισης. Όσοι ειλικρινά ενδιαφέρονται να αποκτήσει η χώρα και πάλι προϋποθέσεις σοβαρής ανώτατης παιδείας περιμένουν το αποτέλεσμα – αν η καλών προθέσεων απόπειρα θα καταστεί μεταρρύθμιση. Ύστερα από μια παρένθεση 30 χρόνων εξευτελισμού κάθε ακαδημαϊκής λογικής. Οι καλές προθέσεις του υπουργείου διαφαίνονται στην προσπάθεια να γίνει σεβαστή η ακαδημαϊκή λογική αλλά και η κοινή λογική. Λογικές που θεμελιώνουν αυτονόητα την οργάνωση και λειτουργία των πανεπιστημίων και στις πιο υπανάπτυκτες γωνιές του πλανήτη.
Εξαίρεση στη χορεία των συμβιβασμένων, που παρήλησαν πομπωδώς όλα αυτά τα χρόνια από το θώκο του υπουργείου Παιδείας δεν υπήρξε. Και ανέχτηκαν, δίχως αιδώ ή λύπη, την ατίμωση των ελληνικών πανεπιστημίων, αν δεν συνέπαιξαν ενεργά.
Η τωρινή μεταρρυθμιστική απόπειρα πατάει σε αυτονόητες επιταγές της λογικής, αλλά και προσκρούει, επίσης αυτονόητες επιταγές της λογικής, αλλά και προσκρούει, επίσης αυτονόητα, σε παγιωμένα συμφέροντα.
Στα 40 χρόνια του εφιάλτη τα πανεπιστήμια αναδείχθηκαν πεδία απίστευτης αναξιοκρατίας, οικογενειοκρατίας, φαυλότητας, φέουδα κομματικής εκμετάλλευσης, κόμβοι δικτύωσης κυκλωμάτων.
Μια πραγματική, και όχι στα λόγια, πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση δεν μπορεί σήμερα, δυστυχώς, να προκύψει από πρωτοβουλία και χειρισμούς του υπουργείου Παιδείας.
Απαιτείται κεντρική πολιτική βούληση και στρατηγική. Έχει αποδειχθεί πάμπολλες φορές ότι και οι πιο καλοπροαίρετες «βελτιώσεις» πέφτουν στο κενό, όσο τα πανεπιστήμια μένουν υποταγμένα στο χυδαϊσμό και στην ντροπή της κομματοκρατίας. Και η απελευθέρωσή τους από την κομματοκρατία προϋποθέτει περίπου ανατροπή του σημερινού πολιτικού συστήματος;
Θα το τολμήσει η υπουργός ή ο Πρωθυπουργός;
Η κατάργηση της παράνοιας του ασύλου και της καπηλείας του, η θέσπιση χρονικού ορίου σπουδών, η συμμετοχή και αλλοδαπών ειδικών στις κρίσεις των Ελλήνων πανεπιστημιακών, η πρόσληψη έμπειρου «μάνατζερ» για τα οικονομικά και διοικητικά θέματα, οπωσδήποτε το κλείσιμο τριών ή τεσσάρων περιττών για τη χώρα πανεπιστημίων είναι στοιχειώδεις απαιτήσεις της ακαδημαϊκής και της κοινής λογικής και μακάρι να τις πραγματοποιήσει το τωρινό εγχείρημα. Αλλά επειδή η εμπειρία έχει αποδεικτική ισχύ, είναι σίγουρη η πρόβλεψη ότι το εγχείρημα θα εξουδετερωθεί επιδέξια αν τα πανεπιστήμια παραμείνουν φέουδα της κομματοκρατίας.
Αυτή η βεβαιότητα εξηγεί και γιατί τόσα διακεκριμένα πρωτοπαλίκαρα της κομματοκρατίας στα πανεπιστήμια έσπευσαν να συνυπογράψουν λίστες συμπαράστασης στη «μεταρρύθμιση». Αυτοί ξέρουν οι υπογραφές τους είναι πρόγνωση φιάσκου.
Για να ξαναστήσει πανεπιστήμια στη χώρα, οποιαδήποτε κυβέρνηση, πρέπει να ξεκινήσει από πολύ μακριά: Να αποκαταστήσει αξιοκρατία σε κάθε παραμικρή πτυχή του δημοσίου βίου, αμείλικτο έλεγχο της ποιότητας. Να σχεδιάσει από την αρχή πόσα και ποια πανεπιστήμια χρειάζεται η χώρα, να απεξαρτήσει την ύπαρξη πανεπιστημίων από την λογική εξυπηρέτησης της εκλογικής πελατείας. Να ξεκαθαρίσει τίμια και ειλικρινά ότι το πανεπιστημιακό πτυχίο δεν εξασφαλίζει επαγγελματική αποκατάσταση. – Ο όγκος των πτυχιούχων θα χαλιναγωγηθεί μόνο με ένα καθολικευμένο άτεγκτο ΑΣΕΠ.
Για όλα αυτά χρειάζονται πρωτοβουλίες πράξης. Που μόνο θεσμοί εξ ορισμού επιφορτισμένοι με κορυφαίες κοινωνικές ευθύνες μπορούν να αναλάβουν.
Σκεφθείτε τα και τα ξαναλέμε.
