Σήμερα Σάββατο, 17 Ιουνίου, στις 20:30 στον κήπο της Δημόσιας Βιβλιοθήκης, οι εξέχοντες Κολομβιανοί συγγραφείς Έκτορ Αμπάδ Φασιολίνσε και Σαντιάγκο Γκαμπόα θα μας μιλήσουν για τα βιβλία τους Η λήθη που θα γίνουμε, ο Έκτορ Αμπάδ Φασιολίνσε, και Νυχτερινές ικεσίες, ο Σαντιάγκο Γκαμπόα. Δύο βιβλία μεταξύ τους τόσο διαφορετικά, που δεν μπορεί παρά και τα δύο μαζί να κλείνουν μέσα τους, κατά κάποιον τρόπο, όλη τη Κολομβία. Την Κολομβία που υπάρχει σε κάθε αράδα και σε κάθε σελίδα και των δύο βιβλίων, στου Φασιολίνσε ως πατρίδα που αγαπιέται όπως μόνο μια πατρίδα μπορεί ν’ αγαπηθεί, και προδίδει όπως μονάχα μια πατρίδα μπορεί να προδώσει, και στου Γκαμπόα ως απουσία αυτής της πατρίδας και μάταιη αναζήτηση του τόπου και των ανθρώπων που θα μπορούσαν να γεμίσουν τούτο το κενό. Και στον πυρήνα αυτών των τόσο διαφορετικών βιβλίων, εκτός από τη χώρα ως παρουσία ή ως απουσία, υπάρχει επίσης η οικογένεια. Η οικογένεια ως καθολική παρουσία που πλάθει τον άνθρωπο και τον στηρίζει, στο βιβλίο του Φασιολίνσε. Και η οικογένεια ως απουσία, που αφήνει τον άνθρωπο να περιπλανιέται δίχως έρμα, στις Νυχτερινές ικεσίες του Γκαμπόα.
Στη Λήθη που θα γίνουμε, ο Έκτορ Αμπάδ Φασιολίνσε αφηγείται με τρυφεράδα, με ειλικρίνεια, με γενναιότητα, καταρχάς την ιστορία του πατέρα του, ενός οραματιστή φιλειρηνιστή γιατρού, που δολοφονήθηκε από παραστρατιωτικούς. Ενός οπαδού μιας πεφωτισμένης μέσης οδού, που έλεγε: «Εκείνοι που οι γουέλφοι τους κατηγορούν ως γιβελίνους και οι γιβελίνοι τους κατηγορούν ως γουέλφους, αυτοί έχουν το δίκιο». Και, μέσ’ από τις σελίδες τούτης της αφήγησης, ξετυλίγεται παράλληλα με την οικογενειακή ιστορία του συγγραφέα η ταραγμένη ιστορία της Κολομβίας από το ’60 και μετά· με φιγούρες ζωγραφισμένες με ζωηράδα, και με τη φωνή του Φασιολίνσε να μιλά με αγάπη πάντα, όσο σκληρά κι αν είναι –και συχνά είναι– αυτά που εξιστορεί. Δανείστηκε τον τίτλο του βιβλίου από ένα σονέτο του Μπόρχες, και η πρώτη έμπνευσή του για να το γράψει ήταν ένα περίφημο ποίημα του 15ου αι. του Χόρχε Μανρίκε, για τον πατέρα του ποιητή. Πράγματι, η λογοτεχνία ως παραμυθία και οδηγός υπάρχει παντού στις σελίδες της Λήθης: ο Άμλετ, ο Προυστ, η Αντιγόνη, οι Διάλογοι του Πλάτωνα.
Και η λογοτεχνία ως κάτι ακόμα πιο ισχυρό από παραμυθία, ως μοναδική σανίδα σωτηρίας, υπάρχει επίσης στο μυθιστόρημα του Σαντιάγκο Γκαμπόα. Οι Νυχτερινές ικεσίες είναι η ιστορία ενός νεαρού, του Μανουέλ, που, αναζητώντας την εξαφανισμένη του αδερφή, τη Χουάνα, ταξιδεύει από την Μπογκοτά στην Μπανγκόκ, εκεί φυλακίζεται για κατοχή ναρκωτικών και ζητά τη βοήθεια του Κολομβιανού πρόξενου στο Δελχί. Αυτός ταξιδεύει στο Τόκιο κι αποκεί στην Τεχεράνη, όπου βρίσκει την αδερφή του Μανουέλ και με τη σειρά της εκείνη παίρνει τη σκυτάλη της αφήγησης.
Πρώτα η Χουάνα, έπειτα ο Μανουέλ, έχουν φύγει αφήνοντας πίσω μια χώρα που τους έχει προδώσει και μια οικογένεια που δεν στάθηκε ποτέ δίπλα τους. Το ταξίδι τους δεν έχει κανέναν εξωτισμό, μόνο βία και πικρία. Ο βαθύτερος πυρήνας της εθνικής και της οικογενειακής ταυτότητας –ό,τι ορίζει εντέλει τον άνθρωπο– έχει απολεσθεί, και για τη Χουάνα κάθε άλλη αγάπη πλην αυτής για τον αδερφό της έχει επίσης χαθεί, για να την αντικαταστήσει μια επιθυμία για εκδίκηση, όπου ως νόμισμα και όπλο χρησιμοποιεί το ίδιο της το κορμί. Ένας κυνικός πληγωμένος τόνος είναι ο κυρίαρχος σ’ όλη την αφήγηση του Γκαμπόα, και το ταξίδι των δύο αδελφών είναι μια απελπισμένη περιπλάνηση σ’ έναν εχθρικό σκληρό κόσμο, χωρίς λύτρωση, ως την τελευταία φράση.
Μιχάλης Μακρόπουλος
