Δελτία Τύπου της Ι.Μ. Φανερωμένης
Δελτίο Τύπου για την τρίτη ημέρα του συνεδρίου
Το πρωί της Κυριακής τελέστηκε με κάθε μεγαλοπρέπεια όπως προβλέπεται από το μοναστηριακό τυπικό Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στο Καθολικό της Ιεράς Μονής προεξάρχοντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αρσινόης κ.κ. Νεκταρίου και χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη μας κ.κ. Θεοφίλου. Στο δεξιό αναλόγιο έψαλε, όπως και στις ακολουθίες των προηγουμένων ημερών, χορός μοναζουσών από την Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού Μαψού Κορινθίας και στο αριστερό αναλόγιο από την Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Αθανασίου Κερκύρας. Το θείο λόγο κύρηξε ο Οσιολογιώτατος Μωυσής Μοναχός.
Στην Ε΄, τελευταία Συνεδρία του 2ου Μοναστικού Συνεδρίου προήδρευσε ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους.
Η πρώτη εισήγηση της Γερόντισσας Θεοξένης Καθηγουμένης της Ιεράς Μονής Χρυσοπηγής Χανίων είχε θέμα «Ο Μοναχός μπροστά στην κρίση των σημερινών καιρών».
Ακολούθησε η εισήγηση του Οσιολογιώτατου Μωυσή μοναχού, Γέροντος Ιερού Κελλίου Αγ. Ιωάν. Χρυσοστόμου Αγίου Όρους με θέμα «Λογισμοί για το σύγχρονο μοναχισμό».
Οι εργασίες του 2ου Μοναστικού Συνεδρίου έληξαν με την εκπόνηση συμπερασμάτων και πορισμάτων, όπως προέκυψαν από τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις καθόλη τη διάρκεια του Συνεδρίου. Σε ανάμνηση της συμμετοχής τους στο 2ο Μοναστικό Συνέδριο της Ιεράς Μονής μας επιδόθηκαν στους εισηγητές αναμνηστικά διπλώματα και προσφέρθηκαν παραδοσιακά προϊόντα και εκδόσεις της Περιφερειακής Ενότητας Λευκάδας.
Μετά το γεύμα που παρατέθηκε στη τράπεζα της Ιεράς Μονής Φανερωμένης ακολούθησε περιήγηση σε Μονές και μνημεία του νησιού της Λευκάδας, ολοκληρώνοντας έτσι την παραμονή των Συνέδρων στο ευλογημένο από την «Κυρά Φανερωμένη» νησί μας.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 2ΟΥ ΜΟΝΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ
28-30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012
Στήν Ἱερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης Λευκάδος, στό πλαίσιο τῶν ἐπετειακῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν συμπλήρωση 125 ἐτῶν ἀπό τήν ἔλευση τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς Φανερωμένης, πραγματοποιήθηκε κατά τό τριήμερο 28 – 30 Σεπτεμβρίου 2012 τό Δεύτερο Μοναστικό Συνέδριο μέ θέμα «Ἡ προσφορά τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ στήν ἐποχή μας», καί διοργανωτή τήν Ἱερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης, μέ τήν εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λευκάδος καί Ἰθάκης κ.κ. Θεοφίλου, ὁ ὁποῖος κήρυξε καί τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν. Τήν εὐλογία τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου καί τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου κ.κ. Ἱερωνύμου μετέφερε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος κ.κ. Ἱερεμίας.
Τήν ἔναρξη τοῦ Συνεδρίου εὐλόγησαν μέ τήν παρουσία τους ἐπίσης οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολῖται Ἄρτης κ.κ. Ἰγνάτιος καί Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κ.κ. Κοσμᾶς, ἐνῶ στίς ἐργασίες του συμμετεῖχαν δώδεκα εἰσηγητές, μέ ἐπικεφαλῆς τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ἐδέσσης κ.κ. Ἰωήλ καί τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Ἀρσινόης κ. Νεκτάριο, καθώς ἐπίσης σημαντικός ἀριθμός κληρικῶν, μοναχῶν, μοναζουσῶν καί λαϊκῶν ἀδελφῶν.
Κατά τήν ὑποδοχή τῶν συνέδρων ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Φανερωμένης Ἀρχιμ. Νικηφόρος, τόνισε τήν εὐλογημένη εὐκαιρία τῆς συγκεντρώσεως τῶν πατέρων καί μοναστῶν – μοναστριῶν ὡς μήνυμα ελπίδας γιά τόν ἄνθρωπο κάθε τόπου καί ἡλικίας.
Μηνύματα πρός τό Συνέδριο ἀπέστειλαν ἤ ἀπηύθυναν ὁ Βουλευτής Λευκάδος κ. Σολδάτος, ὁ Περιφερειάρχης κ. Σπύρου, ὁ Δήμαρχος Λευκάδος κ. Κων/νος Ἀραβανής, καί τά Σωματεῖα Φίλων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Φανερωμένης Λευκάδος, Φίλων τῆς Μονῆς Ξενοφῶντος Ἁγίου Ὄρους καί τῶν Λευκαδίων Φίλων τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Στήν εἰσαγωγική ὁμιλία τοῦ Συνεδρίου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κ.κ. Ἰωήλ μέ θέμα «Ἡ προσφορά τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ στήν ἐποχή μας» τόνισε τόν ὄντως μυστηριακό χαρακτῆρα τοῦ φαινομένου τοῦ μοναχισμοῦ, ὁ ὁποῖος παρουσιάστηκε ἀπό τόν ὁμιλητή ὡς κατάσταση ἀσωμάτων ἀγγέλων σέ χοϊκό καί ρυπαρό σῶμα, ὡς βία τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μέ σκοπό τόν ἐξαγνισμό καί τήν τελείωση.
Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Χριστόδουλος, Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κουτλουμουσίου Ἁγίου Ὄρους, στήν ὁμιλία του μέ θέμα «Λευκάδα, Κουτλουμούσι καί ξενιτεία», ἀνέφερε ὅτι μόνο μέσα στόν εἰκοστό αἰῶνα ἔζησαν στήν Μονή Κουτλουμουσίου δεκαέξι μοναχοί ἀπό τήν Λευκάδα. Μέ τήν ἀφορμή αὐτήν ἀνέλυσε τήν μοναστική ἀρετή τῆς ξενιτείας, τῆς ἀποταγῆς τῆς πατρίδος, ἡ ὁποία δέν σημαίνει ἀδιαφορία γιά τόν κόσμο, ἀλλά ἄνοιγμα τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό. Ὅσο πιό πολύ ἀγαπᾶ κανείς αὐτό πού ἐγκαταλείπει, τόσο μεγαλύτερη ἀποδεικνύει τήν ἀγάπη καί τόν πόθο του γιά Αὐτόν, πού τόν καλεῖ κοντά Του. Οἱ Λευκάδιοι μοναχοί τῆς Μονῆς Κουτλουμουσίου διακρίθηκαν ἰδιαιτέρως γιά τήν προσήλωσή τους στήν λατρεία καί στήν φιλοξενία, παρότι ἔζησαν σέ συνθῆκες ἀπελπιστικῆς λειψανδρίας.
Ὁ κ. Δημήτριος Γιαννούλης, Ἀρχαιολόγος καί Θεολόγος, Καθηγητής στήν Ἀνωτέρα Ἐκκλησιαστική Σχολή Βελλᾶς, ἀνέπτυξε τό θεμα «Μοναστική ἱστορία τῆς νήσου Λευκάδος». Ἡ μοναστική ἱστορία τῆς νήσου ἔχει τίς ἀρχές της στόν 4ο αἰῶνα, κατά τήν παράδοση, μέ τό πρῶτο μονύδριο στόν χῶρο τῆς σημερινῆς Ἱερᾶς Μονῆς Φανερωμένης, στό ὁποῖο ἔφθασε ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη ἡ ἀχειροποίητος εἰκών τῆς Θεομήτορος Πεφανερωμένης. Ἡ μοναδική βυζαντινή μονή πού σώζεται σήμερα στήν Λευκάδα εἶναι ἡ Μονή τῆς Παναγίας Ὁδηγητρίας, στήν περιοχή τῆς Ἀπόλπαινας. Μεγάλα μοναστικά κέντρα κατά τούς 16ο καί 17ο αἰῶνες ἀναδείχθηκαν οἱ μονές τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Σκάρων, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου στό Λιβάδι, τῆς Παναγίας τῆς Ἐπισκοπῆς στό Σπανοχώρι, τῆς Παναγίας Εὐαγγελιστρίας, τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ στήν Βαυκερή κ.λπ. Μοναδική ἐν λειτουργίᾳ μονή σήμερα εἶναι ἡ ἀνδρώα Μονή Φανερωμένης, μέ πλούσια πνευματική ζωή καί δραστηριότητα. Οἱ μονές τῆς Λευκάδος ἀναδείχθηκαν διαχρονικῶς πνευματικά καταφύγια τῶν κατοίκων της καί προπύργια ἐνάντια σέ κάθε μορφή νοθεύσεως τῆς παραδόσεως καί ἀποπροσανατολισμοῦ τους ἀπό τίς πνευματικές τους ἀξίες καί καταβολές.
Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Ἐλισαῖος, Καθηγούμενος τῆς Ἁγιορειτικῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, ἀνέπτυξε βασικές «Θέσεις τοῦ Γέροντος Αἰμιλιανοῦ γιά τόν μοναχισμό». Σύμφωνα μέ τόν Γέροντα Αἰμιλιανό, ὁ μοναχισμός εἶναι μία ὑποστατική ἕνωσις τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, ἄσκησις, μυστηριακή ζωή, καθαρότης καρδίας, μαρτύριο, ὁμολογία τῆς πίστεως, ἀγάπη, μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλά ταυτόχρονα ὑπερβαίνει ὅλα αὐτά. Ὁ μοναχισμός εἶναι ὁπωσδήποτε μέσα στήν Ἐκκλησία, ἀλλά ταυτόχρονα ἐξέρχεται ἀπό αὐτήν. Τό ἄνετο περιβάλλον τοῦ μοναχισμοῦ συνίσταται κυρίως στή σύζευξι τῆς ἡσυχαστικῆς καί κοινοβιακῆς παραδόσεως, στό αὐτοδιοίκητον τῶν μοναστηριῶν στό πλαίσιο τῶν κανονικῶν σχέσεών τους μέ τόν ἐπίσκοπο καί τέλος στόν θεσμό τοῦ Γέροντος, ὡς πατρός τῶν μοναχῶν καί «ἀρχέτυπον παντός ἀγαθοῦ». Οἱ καρποί ἑνός ζωντανοῦ μοναχισμοῦ εἶναι ἡ οἰκειότητα μέ τόν Θεό, ἡ θεότευκτος εἰρήνη, ἡ καταξίωση τῆς προσωπικότητος καί ἡ ἀλλοίωσις τῶν ἀνθρώπων. Ἡ προσευχή τοῦ μοναχοῦ γίνεται μία ποιμαντική χείρ γιά ὅλο τόν λαό, ἐφελκύοντας διαρκῶς σέ αὐτόν τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Ἱερομόναχος Γρηγόριος ἀπό τήν Ἱ. Μονή Ξενοφῶντος Ἁγίου Ὄρους ἀνέγνωσε τήν ὁμιλία τοῦ Καθηγουμένου τῆς Μονῆς Ἀρχιμανδρίτου κ. Ἀλεξίου μέ θέμα «Ἐπίλεκτη Ξενοφωντινή Προσωπογραφία», ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε στίς σημαντικότερες πνευματικές φυσιογνωμίες τῆς Μονῆς, ἀρχίζοντας ἀπό τόν κτίτορά της ὅσιο Ξενοφῶντα (10ος αἰ.). Μεγάλος ἀνακαινιστής τῆς Μονῆς ἦταν κατά τόν 11ο αἰ. ὁ Ἡγούμενος Συμεών ὁ ἡγιασμένος, ἐνῶ ὁ Ἱερομόναχος Παΐσιος τό 1784 πραγματοποίησε τήν ἐπανακοινοβιοποίηση τῆς Μονῆς καί διετέλεσε ὁ πρῶτος ἡγούμενος μετά ἀπό αὐτήν. Τήν παρουσία ἀσκητικῶν καί νηπτικῶν πατέρων μαρτυρεῖ τό σωζόμενο σιδηροῦν πολυσταύριον τοῦ σκευοφυλακίου, ἐνῶ στήν ταραγμένη περίοδο τῆς ἐπαναστάσεως (1821-1829) ἡ Μονή ἀνέδειξε πέντε νεομάρτυρες. Τήν ἐπίλεκτη ξενοφωντινή χορεία κλείνουν ὁ διδάσκαλος Ἱερομ. Λεόντιος Καισαρεύς (19ος αἰ.) καί ὁ Γέρων Συμεών (+1983), ταπεινός ἐργάτης τῆς προσευχῆς μέ πολλά πνευματικά χαρίσματα.
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Ἀθανασίου Κερκύρας Γερόντισσα Εὐφημία ἀνέπτυξε τό θέμα «Ἡ δυνατότητα ἐπίτευξης τῆς ἐσωτερικῆς ἡσυχίας μέσα στόν περισπασμό τῆς κοινοβιακῆς ζωῆς». Στήν ἐποχή μας, ὅπου δέν ὑπάρχουν πλέον συνθῆκες ἀπόλυτης ἐξωτερικῆς ἐρημίας, ὀφείλουμε νά βροῦμε, τόνισε ἡ Γερόντισσα, τρόπους πού διασώζουν τήν ἔσω ἡσυχία, ὥστε νά παραμένει ὁ νοῦς ἀθόλωτος στήν προσευχή. Τήν ἡσυχία στήν διακονία διασώζει ἡ ἐλευθερία ἀπό ἄλλες ἐπιδιώξεις, ἡ καθαρότητα τῶν κινήτρων τῆς προσφορᾶς, ἡ προσοχή καί προσευχή γιά τήν ποιότητα τῶν σχέσεων, ὁ κοινός ἀγώνας γιά νά ἀποφευχθοῦν ἡ παρρησία, οἱ ἀργοί, ἄκριτοι καί ἐμπαθεῖς λόγοι καί ἡ τυχαία συμπεριφορά. Συγχρόνως στίς ἀναπόφευκτες δυσκολίες τοῦ ἀναγκαστικοῦ στήν κοινοβιακή ζωή περισπασμοῦ πρέπει νά ἀντιμετωπίζουμε τήν στέρηση τῆς ἀπόλυτης ἡσυχίας ὡς ἰαματική ἐκκοπή τοῦ θελήματος. Ἔτσι ἡ ὑπακοή, ἡ ἐκκοπή τοῦ ἰδίου θελήματος, ἡ ὑπομονή στίς θλίψεις, τό πένθος, ἡ καθαρή προσευχή καί ἡ συχνή θεία Κοινωνία οἰκοδομοῦν τήν ἔσω εἰρήνη καί χαρά καί τήν καρδιακή ἡσυχία, καί δημιουργοῦν κατάσταση συνάντησης μέ τόν Θεό, στήν ὁποία ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου μπορεῖ νά βλέπει στά βάθη τῆς θεότητος.
Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Νεκτάριος Ἀντωνόπουλος, Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σαγματᾶ, στήν ὁμιλία του «Ὁ μοναχός καί τά ἔσχατα», ὑπογράμμισε ὅτι μέσα στόν μοναχισμό διασώθηκε καί διατηρεῖται ἡ ἐσχατολογική συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας ὅτι «ὁ Κύριος ἐγγύς». Ὁ μοναχισμός κρατᾶ ζωντανή τήν ἐσχατολογική πραγματικότητα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Συγχρόνως τόνισε τήν ἀνάγκη ἀποφυγῆς φαινομένων νοσηρῆς ἐσχατολογίας, ὅπως τῶν προφητειῶν γιά ἐπικείμενο τέλος τοῦ κόσμου μέ σκοπό τήν τρομοκρατία τῶν πιστῶν, γιά ἐπικείμενες μεγάλες συμφορές (π.χ. λιμό), καθώς καί τῆς συνδέσεως ἤ ταυτίσεως τοῦ ἐσχατολογικοῦ μηνύματος τῆς Ἐκκλησίας μέ ἐθνικά ὁράματα καί ἀλυτρωτικά αἰτήματα.
Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας, Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προφήτου Ἠλιού Πρεβέζης, στήν ὁμιλία του μέ θέμα «Τί εὗρες ἐν τῇ ὁδῷ ταύτῃ, πάτερ;», τόνισε τήν ἀνάγκη τῆς ἐν παντί καιρῷ αὐτομεμψίας τῶν μοναχῶν, τοῦ «μή ζητεῖν [γέροντας] προγνώστας μηδέ προβλέπτας, ἀλλά πρό πάντων πάντως ταπεινόφρονας καί ταῖς ἐν ἡμῖν νόσοις ἁρμοδίους», τήν ἀνάγκη θεμελιώσεως τῆς ζωῆς τῶν μοναχῶν στήν ὀρθόδοξη «ἀνάκριση τῶν Γραφῶν», τῆς ὑγιοῦς μελέτης τῶν ἐσχάτων καί τῆς ἁπλότητος καί λιτότητος, τά ὁποῖα ὅλα πρέπει νά ἀποτελοῦν καρπό ἑνός μείζονος θησαυροῦ, πού εἶναι ἡ ὑπακοή σέ ἔμπειρο ποιμένα καί διδάσκαλο τῆς μοναχικῆς ζωῆς.
Ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Ἀρσινόης κ. Νεκτάριος παρουσίασε συνοπτική ἱστορία τοῦ Κυπριακοῦ μοναχισμοῦ, ἀπό τίς ἀρχές του, στόν 4ο αἰ. μέ τήν ἐγκατάσταση στό νησί τοῦ ἀναχωρητοῦ Ἱλαρίωνος τοῦ Μεγάλου, μέχρι τήν σημερινή ἐποχή. Τήν φυσιογνωμία τοῦ κυπριακοῦ μοναχισμοῦ σφράγισε ὁ ὅσιος Νεόφυτος ὁ ἔγκλειστος τόν 12ο αἰ., ἐνῶ σημαντική ὑπῆρξε ἡ συμβολή τοῦ ἁγίου Ἐπιφανίου Κύπρου, καθώς καί τῶν ἀσκητῶν τῆς Συρίας, οἱ ὁποῖοι σέ περιόδους κινδύνων καί εἰσβολῶν ἀναζητοῦσαν καταφύγιο στήν Κύπρο. Κατά τόν 20ό αἰ. μεγάλη ὤθηση στήν ἀνάπτυξη τοῦ μοναχισμοῦ στό νησί ἔδωσε ἡ παρουσία ἁγίων Γερόντων στήν Ἱερά Μονή Σταυροβουνίου, ὅπως οἱ ἐν ὁσίοις Βαρνάβας καί Κυπριανός.
Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Μάξιμος, Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ, ἀναπτύσσοντας τό θέμα «Ἡ διαχρονική ἐμπειρία τοῦ μοναχισμοῦ μέσα στόν ἐξελισσόμενο κόσμο», ἀναφέρθηκε στίς ἐπιδράσεις πού μποροῦν νά ἔχουν στόν μοναχισμό οἱ ἀλλαγές πού ἐπέρχονται μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου τόσο στήν ζωή καί στήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ὅσο καί στήν κοινωνία καί στόν τεχνικό πολιτισμό. Δύο ζωτικά στοιχεῖα τοῦ μοναχισμοῦ, πού ἐπηρεάζονται ἀπό τίς ἀρνητικές ἐξελίξεις στήν ἐκκλησιαστική ζωή, εἶναι ἡ ὑπακοή καί ἡ ἐλευθερία, μέ ἀποτελέσματα πού ἐκδηλώνονται τόσο στήν ἐσωτερική ζωή τῶν μοναχῶν καί στίς σχέσεις τους μέ τόν Γέροντα, ὅσο καί ὡς τάση ἐπεμβάσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχῶν στήν ἐσωτερική ζωή τῶν μοναχῶν. Τά ἀρνητικά αὐτά ἀποτελέσματα μποροῦν νά ἀποφευχθοῦν μέ τήν προσήλωση στήν διδασκαλία τῶν μεγάλων πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπίσης βασικές ἐξελίξεις στόν τεχνικό πολιτισμό, καί κυρίως οἱ ταχύτατες ἐξελίξεις στήν πληροφορική καί στίς σύγχρονες μορφές ἐπικοινωνίας, ἐπηρεάζουν τήν ζωή τῶν μοναχῶν. Θά πρέπει νά γίνει ὀρθή χρήση τῶν νοημάτων καί στήν συνέχεια τῶν πραγμάτων, προκειμένου νά προσληφθοῦν τά θετικά στοιχεῖα καί νά ἀπορριφθοῦν τά ἀρνητικά.
Ἡ Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Χρυσοπηγῆς Χανίων Γερόντισσα Θεοξένη ἀναφέρθηκε στό θέμα «Ὁ μοναχός μπροστά στήν κρίση τῶν σημερινῶν καιρῶν». Ἡ πορεία τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου, στερημένη νοήματος ζωῆς, ὁδηγεῖ πρός τόν θάνατο, πού εἶναι φθορά καί ὄχι Ἀνάσταση. Ἡ ἀσκητική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, ὡς συνεχής κλήση καί πορεία πρός τήν ἁγιότητα, καταργεῖ τήν ἀποτυχία καί τήν φθορά. Ὁ μοναχός καλεῖται νά μεταδώσει στό ἐκκλησιαστικό πλήρωμα μεταφυσική πίστη, δύναμη, ἐλπίδα, ἀγωνιστικότητα καί χαρά, ὅπως τό πλῆθος τῶν ἁγίων μοναχῶν καί ἀσκητῶν, οἱ ὁποῖοι διά τῆς προσευχῆς τους εὐεργέτησαν τόν κόσμο, συμμετέχοντας στόν πόνο γιά τήν πανανθρώπινη ἁμαρτία, μέ ἁπτό παράδειγμα τόν ἐν ὁσίοις Γέροντα Πορφύριο Καυσοκαλυβίτη. Οἱ ἄνθρωποι, καί μάλιστα οἱ νέοι, ἀποκτοῦν ἐλπίδα καί παρηγορία πλησιάζοντας ἕνα μοναστήρι καί αἰσθανόμενοι ὅτι ἡ ζωή συνεχίζεται σύμφωνα μέ τήν ὀρθόδοξη παράδοση, ἡ ὁποία καλεῖ τόν καθένα σέ πορεία μέ ἀληθινό νόημα. Μόνο σέ ἕνα μοναστήρι πού ἀρνεῖται τήν λογική καί τίς ἐπεμβάσεις τοῦ κόσμου, παραμένοντας ταυτόχρονα ἀνοικτό στόν καθένα, ἀνθίζει ἡ εὐλογία τῶν χαρισμάτων.
Στήν τελευταία εἰσήγηση μέ θέμα «Λογισμοί γιά τόν σύγχρονο μοναχισμό» ὁ Γέρων Μωϋσῆς Ἁγιορείτης μοιράστηκε κάποιες σκέψεις του γιά τόν σύγχρονο μοναχισμό, μέ πνεῦμα αὐτοκριτικῆς καί μέ βάση τήν παράδοση τῶν ἁγίων πατέρων. Ὁ μοναχός ἀγωνιᾶ γιά νά εὐαρεστήσει στόν Θεό καί εἶναι ἀπαραίτητο ὅλος ὁ βίος του νά εἶναι ἀρκετά προσεκτικός. Τό κυρίως ζητούμενο εἶναι πάντοτε ἡ ἀρετή, ἀποφεύγοντας νοσηρά φαινόμενα ὅπως τήν ἐπιδίωξη ὁραμάτων, σημείων, προφητειῶν καί δῆθεν πληροφοριῶν, πού παραπλανοῦν τούς ἀγωνιοῦντας περί τῶν μελλόντων συμβαίνειν χριστιανούς. Εἶναι ἀνάγκη ὁ μοναχισμός νά ξαναβρεῖ τόν πρῶτο ζῆλο τῶν ἀρχαίων καλῶν ἡμερῶν, μέ τήν εὐλογημένη βία καί τήν καλή ἀνησυχία, καί νά διαφυλάξει τόν νηπτικό καί ἡσυχαστικό χαρακτῆρα του. Ὁ μοναχισμός ἀποτελεῖ ἐπιβεβαίωση ὅτι τό εὐαγγέλιο εἶναι πραγματοποιήσιμο καί σήμερα. Ὁ πνευματικός ἀγώνας μᾶς ἀνορθώνει καί μᾶς χαριτώνει. Τόν μοναχισμό θά τόν χρειασθεῖ σήμερα ὁ κόσμος.
Μετά τό τέλος τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου οἱ συμμετέχοντες κατέληξαν ὁμοφώνως στίς ἑξῆς διαπιστώσεις:
1ον. Ὁ σημερινός κόσμος ἔχει ἀνάγκη ὅσο ποτέ ἄλλοτε τήν παρουσία ὑγιοῦς μοναχισμοῦ.
2ον. Ὁ μοναχισμός, ἔχοντας ὡς κύριο στόχο του τήν ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, τήν θέωσή του, ἀποτελεῖ διαχρονικῶς μόνιμη ἐλπίδα, ἡ ὁποία «οὐ καταισχύνει», ἀλλά μπορεῖ νά λυτρώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό κάθε ἀδιέξοδο, συγχρόνως δέ μέ τήν προσευχή ἕλκει διαρκῶς στόν λαό τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
3ον. Ἡ μοναχική πολιτεία, ἐκ φύσεως ἀσυμβίβαστη μέ κάθε ἡμίμετρο, ἀπόλυτη ὡς πρός τήν ἀναζήτηση τῆς τελειότητος καί ἐξαιτερικά εὐαίσθητη, «ὡς ἄνθος ἐν τῇ ἐρήμῳ», ἀντιμετωπίζει σήμερα πολλές προκλήσεις, ἀλλά καί κινδύνους ἤ φαινόμενα ἐκτροπῶν καί ἀλλοιώσεων, ὅπως εἶναι ἡ ἀλλοίωση τοῦ γνησίου ἐσχατολογικοῦ ὁράματός της, οἱ καταχρήσεις στήν ἀξιοποίηση τῶν ὑλικῶν πραγμάτων ἤ τῆς σύγχρονης τεχνολογίας, καί κυρίως τῶν μέσων ἐπικοινωνίας, οἱ ἐπεμβάσεις στόν αὐτοδιοίκητο χαρακτῆρα της ἐντός τῆς Ἐκκλησίας μέ τό πρόσχημα τῆς ὑπακοῆς κ.λπ..
4ον. Γιά νά προστατευθεῖ ὁ μοναχισμός ἀπό τούς κινδύνους αὐτούς καί νά συνεχίζει τήν πολύτιμη προσφορά του ἀπαιτεῖται πρῶτον καί κυρίως διαρκής ἐπαγρύπνηση καί νήψη ἀπό τούς ἴδιους τούς μοναχούς καί ρύθμιση τῆς ζωῆς τους σύμφωνα μέ τήν πατερική καί ἁγιογραφική παράδοση καί ἐν συνεχείᾳ διακριτική μέριμνα ἀπό τήν Ἐκκλησία.
5ον. Ἡ μεγαλύτερη προσφορά τοῦ μοναχισμοῦ στήν Ἐκκλησία καί στόν σύγχρονο κόσμο θά ἐπιτευχθεῖ, ὅταν αὐτός διαφυλάξει ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ τόν ἡσυχαστικό καί νηπτικό χαρακτῆρα του, μέ κεντρικούς ἄξονες τήν ὑπακοή, τήν καλλιέργεια τῆς ἐσωτερικῆς ζωῆς τῶν μοναχῶν, τόν ἀγῶνα γιά τήν ἀπάθεια καί τήν προσευχή, ὡς διαρκῆ κοινωνία μέ τόν Θεό.
